عیوب انکساری چشم
عیوب انکساری چشم به مشکلاتی اشاره دارد که در آن چشم نمیتواند نور را به درستی بر روی شبکیه متمرکز کند، که میتواند منجر به تاری دید شود.
انواع عیوب انکساری چشم
شامل چهار نوع اصلی هستند که هر یک به دلیل مشکلات مختلف در انکسار نور به وجود میآیند:
۱. نزدیکبینی (میوپی)
– فرد میتواند اشیاء نزدیک را به وضوح ببیند، اما اشیاء دور تار به نظر میرسند.
– معمولاً به دلیل بلندتر بودن چشم یا خمیدگی بیش از حد قرنیه رخ میدهد.
۲. دوربینی (هایپروپی)
– فرد میتواند اشیاء دور را به وضوح ببیند، اما اشیاء نزدیک تار به نظر میرسند.
– معمولاً به دلیل کوتاهتر بودن چشم یا خمیدگی کمتر از حد معمول قرنیه رخ میدهد.
۳. آستیگماتیسم
– تاری دید در همه فواصل (نزدیک و دور) به دلیل انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی.
– تصویر در چند نقطه روی شبکیه متمرکز میشود.
۴. پیرچشمی (پریسبوپی)
– کاهش توانایی دیدن اشیاء نزدیک به مرور زمان و با افزایش سن.
– به دلیل کاهش انعطافپذیری عدسی چشم رخ میدهد.
علل
شامل عوامل ژنتیکی، ساختاری و محیطی است. در ادامه به بررسی علل چهار نوع اصلی عیوب انکساری چشم میپردازیم:
۱. نزدیکبینی (میوپی)
- نزدیکبینی معمولاً در خانوادهها به ارث میرسد.
- افزایش طول محور قدامی-خلفی چشم باعث میشود نور قبل از رسیدن به شبکیه متمرکز شود.
- انحنای بیش از حد قرنیه یا عدسی میتواند باعث تمرکز نور در نقطهای جلوتر از شبکیه شود.
- استفاده زیاد از چشم برای فعالیتهای نزدیک مانند مطالعه یا استفاده از کامپیوتر میتواند خطر نزدیکبینی را افزایش دهد.
۲. دوربینی (هایپروپی)
- دوربینی نیز معمولاً در خانوادهها به ارث میرسد.
- کاهش طول محور قدامی-خلفی چشم باعث میشود نور بعد از رسیدن به شبکیه متمرکز شود.
- انحنای کمتر از حد معمول قرنیه یا عدسی میتواند باعث تمرکز نور در نقطهای پشت شبکیه شود.
- در برخی افراد، دوربینی ممکن است با افزایش سن بدتر شود.
۳. آستیگماتیسم
- آستیگماتیسم نیز میتواند به صورت ژنتیکی منتقل شود.
- انحنای غیرطبیعی و نامنظم قرنیه یا عدسی باعث میشود نور به درستی متمرکز نشود.
- جراحیها، آسیبها و بیماریهای قرنیه میتوانند به آستیگماتیسم منجر شوند.
- کراتوکونوس یک بیماری قرنیه که باعث تغییر شکل قرنیه به صورت مخروطی میشود و میتواند به آستیگماتیسم منجر شود.
۴. پیرچشمی (پریسبوپی)
- پیرچشمی به طور طبیعی با افزایش سن رخ میدهد و معمولاً از سن ۴۰ سالگی به بعد شروع میشود.
- با گذشت زمان، عدسی چشم انعطافپذیری خود را از دست میدهد و نمیتواند به درستی برای تمرکز بر اشیاء نزدیک تنظیم شود.
- اهیچههای مژگانی که مسئول تغییر شکل عدسی هستند نیز با افزایش سن ضعیف میشوند.
عوامل محیطی و سبک زندگی
– نور نامناسب: استفاده از چشم در شرایط نوری نامناسب میتواند فشار بیشتری بر چشم وارد کند.
– استفاده بیش از حد از نمایشگرها: استفاده مداوم از کامپیوتر، تبلت و گوشیهای هوشمند میتواند به عیوب انکساری منجر شود.
– عادات مطالعه: مطالعه در شرایط نوری ضعیف یا با فاصله نزدیک میتواند به عیوب انکساری کمک کند.
– عدم مراقبت از چشم: عدم استفاده از عینک مناسب یا لنزهای تماسی در صورت نیاز میتواند به افزایش عیوب انکساری منجر شود.
علائم
۱. نزدیکبینی
- تاری دید اشیاء دور: فرد نمیتواند اشیاء دور را به وضوح ببیند.
- سردرد: به دلیل تلاش برای تمرکز بر اشیاء دور.
- خستگی چشم: به دلیل تلاش مداوم برای دید بهتر.
- چشمک زدن یا مالیدن چشمها: به دلیل عدم وضوح دید.
- خم شدن برای دیدن: افراد نزدیکبین ممکن است سر خود را نزدیکتر به کتاب یا صفحه نمایش ببرند.
۲. دوربینی
- تاری دید اشیاء نزدیک: فرد نمیتواند اشیاء نزدیک را به وضوح ببیند.
- خستگی چشم: به دلیل تلاش برای تمرکز بر اشیاء نزدیک.
- سوزش یا درد چشم: به دلیل تلاش مداوم برای دید بهتر.
- سردرد: معمولاً بعد از مطالعه یا کارهای نزدیک.
- احساس نیاز به دور نگه داشتن اشیاء: افراد دوربین ممکن است کتاب یا موبایل را دورتر نگه دارند تا بتوانند به وضوح ببینند.
۳. آستیگماتیسم
- تاری دید: در تمامی فواصل، چه نزدیک و چه دور.
- اعوجاج در دید: اشیاء ممکن است کج یا نامنظم به نظر برسند.
- سردرد: به دلیل تلاش برای تمرکز بر اشیاء.
- خستگی چشم: به دلیل تلاش مداوم برای دید بهتر.
- مشکل در دیدن جزئیات: مشکل در تشخیص حروف یا اعداد.
- دوبینی: به ویژه در موارد شدید آستیگماتیسم.
۴. پیرچشمی
- تاری دید اشیاء نزدیک: به ویژه هنگام خواندن یا کارهای دقیق.
- نیاز به نور بیشتر: برای دیدن واضحتر.
- سردرد یا خستگی چشم: به دلیل تلاش برای تمرکز بر اشیاء نزدیک.
- دور نگه داشتن اشیاء: برای دیدن واضحتر، افراد پیرچشم ممکن است کتاب یا موبایل را دورتر نگه دارند.
- تغییرات مداوم در نیاز به عینک: نیاز به عینک مطالعه یا تغییر مکرر در قدرت لنزهای عینک.
علائم مشترک
- چشمک زدن یا مالیدن چشمها: در تلاش برای بهبود وضوح دید.
- تحریک یا سوزش چشم: به دلیل تلاش مداوم برای دید بهتر.
- کاهش کیفیت زندگی: به دلیل مشکلات دید، که میتواند تأثیر منفی بر فعالیتهای روزمره داشته باشد.
درمان
به منظور بهبود دید و کاهش علائم انجام میشود. روشهای مختلف درمانی برای انواع عیوب انکساری شامل استفاده از عینک، لنزهای تماسی، جراحی لیزری و روشهای دیگری هستند. در ادامه، هر یک از این روشها به تفصیل بررسی شدهاند:
۱. عینک
– لنزهای محدب یا مقعر: بسته به نوع عیب انکساری، لنزهای مناسب برای نزدیکبینی، دوربینی، آستیگماتیسم یا پیرچشمی استفاده میشوند.
– ساده و غیرتهاجمی: عینک یک روش درمانی آسان و بیخطر است.
– قابلیت تنظیم: عینکها میتوانند به راحتی تنظیم شوند و قدرت لنزها تغییر کند.
۲. لنزهای تماسی
– نرم: مناسب برای اکثر افراد، راحتی بیشتری دارند.
– سخت (RGP): برای تصحیح آستیگماتیسم و برخی مشکلات دیگر.
– چند کانونی یا دوکانونی: برای افراد مبتلا به پیرچشمی.
– توریک: برای تصحیح آستیگماتیسم.
ذ لنزهایی که شبها استفاده میشوند و شکل قرنیه را موقتاً اصلاح میکنند تا در روز نیاز به عینک یا لنز تماسی نداشته باشید.
۳. جراحی لیزر
– لیزیک : تغییر شکل قرنیه با استفاده از لیزر برای اصلاح نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم.
– پیآرکی : روشی مشابه لیزیک، اما بدون برش فلپ قرنیه.
– لِیزِر کمکی اپیلیزیک: ترکیبی از لیزیک و PRK، با استفاده از لیزر برای تغییر شکل سطح قرنیه.
– SMILE: جراحی لیزری کمتهاجمی برای تصحیح نزدیکبینی و آستیگماتیسم.
۴. عدسیهای داخل چشمی
– فاکیک: این عدسیها در داخل چشم کاشته میشوند و برای اصلاح نزدیکبینی یا دوربینی شدید استفاده میشوند.
– چندکانونی یا دوکانونی: برای افراد مبتلا به پیرچشمی، این عدسیها میتوانند به بهبود دید در فواصل مختلف کمک کنند.
۵. سایر روشها
– استفاده از قطرههای چشمی: برای کاهش خشکی چشم و خستگی ناشی از استفاده مداوم از عینک یا لنز.
– تمرینات چشمی: ممکن است به تقویت عضلات چشم و بهبود انعطافپذیری عدسی کمک کنند.
– مراقبتهای بهداشتی: رعایت بهداشت چشم و استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشمها در برابر اشعه ماوراء بنفش.
انتخاب بهترین روش درمان بستگی به نوع و شدت عیب انکساری، سن، سبک زندگی و ترجیحات شخصی دارد. مشاوره با چشمپزشک برای تعیین بهترین گزینه درمانی بسیار مهم است. او میتواند با انجام معاینات دقیق و استفاده از ابزارهای مختلف، بهترین راهکار درمانی را پیشنهاد دهد.
سلامت باشید.