افتادگی پلک

افتادگی پلک یا پتوز (Ptosis) به حالتی گفته می‌شود که پلک بالایی چشم به طور غیرطبیعی پایین می‌آید. این وضعیت ممکن است در یکی از چشم‌ها یا هر دو چشم رخ دهد و می‌تواند در درجات مختلفی از خفیف تا شدید باشد. افتادگی پلک می‌تواند به صورت مادرزادی (از زمان تولد) یا اکتسابی (در طول زندگی) باشد.

علل افتادگی پلک

افتادگی پلک یا پتوز می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در اینجا به تفصیل به بررسی علل مختلف این وضعیت می‌پردازیم:

علل مادرزادی

1. نقص‌های ژنتیکی: برخی افراد با ضعف یا عدم تکامل عضله لواتور پلک (عضله‌ای که پلک را بالا می‌برد) به دنیا می‌آیند.
2. اختلالات عصبی-عضلانی: بیماری‌های مادرزادی مانند سندرم هورنر که به دلیل اختلال در عصب‌های سمپاتیک ایجاد می‌شود.

علل اکتسابی

1. پیری: با افزایش سن، عضلات و بافت‌های پلک ضعیف‌تر می‌شوند و ممکن است به افتادگی پلک منجر شوند. همچنین بافت‌های پشتیبان پلک نازک‌تر و کشیده‌تر می‌شوند.
2. آسیب یا جراحی: ضربه به چشم یا جراحی‌های قبلی در ناحیه چشم می‌توانند به عضلات و عصب‌های پلک آسیب برسانند.
3. بیماری‌های عصبی-عضلانی: بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس که باعث ضعف عضلانی می‌شوند، می‌توانند افتادگی پلک ایجاد کنند.
4. عوامل مکانیکی: تومورها، کیست‌ها یا هر نوع جرم دیگری در ناحیه پلک می‌توانند فشار آورده و باعث افتادگی پلک شوند.
5. بیماری‌های عصبی: اختلالات عصبی مانند آسیب به عصب اکولوموتور (عصب سوم جمجمه‌ای) که کنترل حرکت پلک را بر عهده دارد.
6. التهابات و عفونت‌ها: التهابات یا عفونت‌های مزمن در ناحیه پلک یا چشم می‌توانند منجر به افتادگی پلک شوند.
7. سکته مغزی: در برخی موارد، سکته مغزی می‌تواند به ضعف عضلات و افتادگی پلک منجر شود.

دیگر علل

1. استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی: استفاده مداوم و طولانی مدت از لنزهای تماسی ممکن است منجر به این مورد شود.
2. بیماری‌های سیستمیک: برخی بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت می‌توانند به ضعف عضلات پلک و در نتیجه افتادگی پلک منجر شوند.

علائم افتادگی پلک

 ممکن است متفاوت باشند و به شدت و علت آن بستگی دارند.

بصری

1. افتادگی پلک قابل مشاهده: پلک بالایی به طور غیرطبیعی پایین می‌آید و ممکن است یکی یا هر دو چشم را درگیر کند.
2. محدود شدن میدان دید: در موارد شدید، افتادگی پلک می‌تواند جلوی دید شما را بگیرد، به ویژه در بخش بالایی میدان دید.
3. نگاه غیرطبیعی: برای جبران افتادگی پلک، ممکن است نیاز باشد که سر خود را به سمت عقب خم کنید یا ابروهای خود را بالا ببرید تا بهتر ببینید.

عملکردی

1. خستگی زودرس چشم‌ها: به دلیل تلاش برای باز نگه داشتن چشم، چشم‌ها سریع‌تر خسته می‌شوند.
2. دوبینی: در برخی موارد،  می‌تواند باعث دوبینی شود.
3. خشکی یا تحریک چشم: پلک افتاده ممکن است باعث شود که چشم به طور کامل بسته نشود، که می‌تواند منجر به خشکی یا تحریک چشم شود.

ظاهری

1. ظاهر نامتقارن چهره: افتادگی پلک ممکن است باعث نامتقارن شدن چهره شود، به خصوص اگر فقط یکی از پلک‌ها تحت تأثیر قرار گیرد.
2. چین‌های اضافی در پلک: به دلیل تلاش برای بالا بردن پلک، ممکن است چین‌های اضافی در پوست پلک ایجاد شود.

دیگرعلائم

1. سردرد: در برخی افراد، تلاش مداوم برای بالا نگه داشتن پلک‌ها می‌تواند منجر به سردرد شود.
2. تاری دید: اگر باعث شود که چشم به طور کامل بسته نشود، ممکن است دید شما تار شود.

علائم در کودکان

در کودکان، افتادگی پلک ممکن است با نشانه‌های خاصی همراه باشد:

1. تنبلی چشم (آمبلوپی):  می‌تواند باعث تنبلی چشم شود اگر به طور مناسب درمان نشود.
2. نگاه غیرطبیعی: کودکان ممکن است سر خود را به سمت عقب خم کنند یا ابروهای خود را بالا ببرند تا بهتر ببینند.
3. تاخیر در تکامل بینایی: افتادگی پلک می‌تواند بر تکامل بینایی کودک تأثیر بگذارد.

درمان افتادگی پلک

بسته به علت، شدت و میزان تاثیر آن بر بینایی و ظاهر فرد، متنوع است. روش‌های درمانی می‌توانند شامل نظارت و پیگیری، استفاده از وسایل کمکی، درمان دارویی و جراحی باشند. در اینجا به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:

نظارت و پیگیری

1. موارد خفیف: در صورتی که افتادگی خفیف باشد و تاثیر زیادی بر بینایی نداشته باشد، ممکن است نیاز به درمان خاصی نباشد و تنها نظارت دوره‌ای توسط پزشک کافی باشد.

وسایل کمکی

1. عینک‌های مخصوص: عینک‌هایی با پلک‌های مخصوص می‌توانند به بالا نگه داشتن پلک کمک کنند. این روش بیشتر در موارد موقت یا به عنوان یک راه حل موقتی استفاده می‌شود.

درمان دارویی

1. داروهای عصبی-عضلانی: در مواردی که ناشی از بیماری‌های عصبی-عضلانی مانند میاستنی گراویس باشد، داروهایی مانند پیرودوستیگمین می‌توانند کمک کننده باشند.
2. قطره‌های چشمی: در برخی موارد می‌توان از قطره‌های چشمی مانند قطره‌های سیمپاتومیمتیک استفاده کرد که به طور موقت عضلات پلک را تحریک کرده و پلک را بالا می‌برند.

جراحی

1. جراحی لواتور رپیر: در این روش، عضله لواتور (عضله‌ای که پلک را بالا می‌برد) تقویت یا کوتاه می‌شود تا پلک به موقعیت طبیعی خود بازگردد.
2. جراحی فرانتیل اسلینگ: در موارد شدیدتر که عضله لواتور بسیار ضعیف است، پلک به عضلات پیشانی متصل می‌شود تا با حرکت پیشانی، پلک نیز بالا برود.
3. بلفاروپلاستی: در برخی موارد، بلفاروپلاستی (جراحی زیبایی پلک) ممکن است برای برداشتن پوست اضافی و بهبود ظاهر پلک انجام شود.

درمان‌های دیگر

1. تزریق بوتاکس: در برخی موارد خاص، تزریق بوتاکس ممکن است به عنوان یک راه حل موقتی برای بالا بردن پلک استفاده شود.
2. فیزیوتراپی: در مواردی که  ناشی از ضعف عضلانی باشد، فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات پلک کمک کند.

درمان‌های غیرجراحی

1. تحریک الکتریکی: در برخی موارد، تحریک الکتریکی عضلات پلک می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود کمک کند.

سلامت باشید.