تشخیص و در مان تیروئید
تشخیص و درمان اختلالات تیروئید شامل چند مرحله است که به نوع اختلال (کمکاری، پرکاری، ندولها، گواتر، سرطان) بستگی دارد. در اینجا یک مرور کلی
از مراحل تشخیص و درمان این اختلالات ارائه میشود.
تشخیص و در مان تیروئید:
۱. معاینه فیزیکی:
– پزشک با لمس گردن به دنبال وجود هر گونه توده، ندول یا تورم در ناحیه تیروئید میگردد.
۲. آزمایشات خون:
– TSH (هورمون تحریککننده تیروئید): سطح بالای TSH نشاندهنده کمکاری تیروئید و سطح پایین آن نشاندهنده پرکاری تیروئید است.
– T3 و T4: برای اندازهگیری سطح هورمونهای تیروئید.
– آنتیبادیهای تیروئید: برای تشخیص بیماریهای خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو یا گریوز.
– کلسیتونین: در صورت مشکوک بودن به سرطان مدولاری تیروئید.
۳. تصویربرداری:
– سونوگرافی تیروئید: برای بررسی ساختار و اندازه غده تیروئید و شناسایی ندولها.
– اسکن رادیواکتیو تیروئید: برای بررسی عملکرد تیروئید و تعیین نوع ندولها (سرد، گرم یا داغ).
– CT یا MRI: در صورت نیاز به بررسی گسترش سرطان به سایر قسمتهای بدن.
۴. بیوپسی با سوزن نازک (FNA):
– برای نمونهبرداری از ندولها و بررسی سلولها در زیر میکروسکوپ، به ویژه در موارد مشکوک به سرطان.
درمان اختلالات تیروئید:
کمکاری تیروئید (Hypothyroidism):
- داروهای هورمونی:
– لووتیروکسین (Levothyroxine):
شایعترین داروی جایگزین هورمون تیروئید است که روزانه مصرف میشود.
- پیگیری منظم:
– تنظیم دوز دارو بر اساس آزمایشهای دورهای TSH و T4.
پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism):
- داروهای ضد تیروئید:
– متیمازول (Methimazole) یا پروپیلتیواوراسیل (Propylthiouracil): برای کاهش تولید هورمونهای تیروئید.
- ید رادیواکتیو:
– برای تخریب بخشی از غده تیروئید و کاهش تولید هورمونها.
- بتابلاکرها:
– مانند پروپرانولول (Propranolol) برای کنترل علائم پرکاری تیروئید مانند تپش قلب.
- جراحی:
– تیروئیدکتومی (برداشتن بخشی یا تمام تیروئید) در موارد شدید یا زمانی که سایر درمانها موثر نیستند.
ندولهای تیروئید:
- مراقبت فعال:
– پیگیری منظم و معاینات دورهای برای ندولهای کوچک و بدون علائم.
- درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید:
– در صورت وجود ندولهای سمی.
- جراحی:
– برای ندولهای بزرگ که باعث مشکلات بلع یا تنفس میشوند، یا ندولهای سرطانی یا مشکوک به سرطان.
گواتر:
- مصرف ید:
– در صورت کمبود ید، افزایش مصرف ید از طریق رژیم غذایی یا مکملها.
- داروهای ضد تیروئید:
– برای کنترل تولید هورمونهای تیروئید در صورت پرکاری تیروئید.
- هورمونهای تیروئید مصنوعی:
– در صورت کمکاری تیروئید.
- ید رادیواکتیو:
– برای کوچک کردن تیروئید.
- جراحی:
– در مواردی که گواتر بزرگ و باعث فشار بر ساختارهای گردن میشود.
سرطان تیروئید:
- جراحی:
– تیروئیدکتومی (برداشتن تمام یا بخشی از تیروئید).
- ید رادیواکتیو:
– برای از بین بردن باقیمانده بافت تیروئید پس از جراحی و درمان سرطانهای گسترش یافته.
- هورموندرمانی:
– برای جایگزینی هورمونهای تیروئید و جلوگیری از رشد مجدد سرطان.
- پرتودرمانی خارجی:
– در مواردی که سرطان به بافتهای مجاور گسترش یافته باشد.
- شیمیدرمانی:
– برای سرطانهای تهاجمیتر مانند سرطان آناپلاستیک.
- درمانهای هدفمند:
– برای سرطانهای مدولاری یا موارد مقاوم به سایر درمانها.
پیگیری و مراقبت:
– مراجعه منظم به پزشک: برای پیگیری و بررسی سطح هورمونهای تیروئید.
– آزمایشهای دورهای: مانند سونوگرافی و اسکنهای رادیواکتیو برای پایش عود بیماری یا سرطان.
– تغذیه مناسب و ورزش: برای حفظ سلامت عمومی و بهبود کیفیت زندگی.
سلامت باشید.