سرخک چیست

سرخک یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که توسط ویروس سرخک ایجاد می‌شود. این بیماری عمدتاً کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما افراد بالغ نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. ویروس سرخک از طریق قطرات ریز تنفسی که در هوا معلق می‌شوند یا از طریق تماس مستقیم با ترشحات بینی و گلوی فرد مبتلا منتقل می‌شود.

علائم سرخک

علائم سرخک معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

•  تب بالا:

یکی از اولین علائم سرخک، تب بالا است که می‌تواند به بیش از ۴۰ درجه سلسیوس (۱۰۴ درجه فارنهایت) برسد.

•  سرفه:

سرفه خشک و شدید که معمولاً همراه با دیگر علائم تنفسی است.

•  آبریزش بینی:

آبریزش بینی یا بینی گرفته که شبیه به علائم سرماخوردگی است.

•  قرمزی و التهاب چشم‌ها (کنژنکتیویت):

چشم‌ها قرمز و ملتهب می‌شوند و ممکن است حساسیت به نور داشته باشند.

•  لکه‌های کوپلیک:

لکه‌های کوچک سفید با مرکز آبی که در داخل دهان و مخصوصاً در داخل گونه‌ها دیده می‌شوند. این لکه‌ها قبل از بثورات پوستی

ظاهر می‌شوند و مشخصه خاص سرخک هستند.

•  بثورات پوستی:

بثورات قرمز که ابتدا از صورت شروع می‌شوند و سپس به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند. این بثورات معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از

شروع علائم اولیه ظاهر می‌شوند و می‌توانند به مدت یک هفته یا بیشتر باقی بمانند.

مراحل ظهور علائم

علائم سرخک به طور کلی در چند مرحله ظاهر می‌شوند:

۱. مرحله ابتدایی (پریودرومال):

مرحله ابتدایی (پریودرومال) سرخک، معمولاً بین ۲ تا ۴ روز طول می‌کشد و مشخصه آن شروع علائم غیراختصاصی و شبیه به سرماخوردگی است. در این مرحله، فرد بیمار هنوز بثورات پوستی ندارد، اما ویروس در بدن به شدت فعال است و می‌تواند به راحتی به دیگران منتقل شود. در این مرحله، فرد بیمار به شدت مسری است و ویروس از طریق قطرات تنفسی هنگام سرفه یا عطسه به دیگران منتقل می‌شود. به همین دلیل، شناسایی و جداسازی بیماران در این مرحله برای جلوگیری از شیوع بیماری بسیار مهم است.

 اقداماتی که باید در این مرحله انجام شود

تشخیص سریع:

در صورت مشاهده علائم مشکوک، به خصوص در مناطقی که شیوع سرخک گزارش شده است، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

جداسازی بیمار:

برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران، بیمار باید در خانه بماند و از تماس با افراد سالم به خصوص کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خودداری کند.

مراقبت‌های حمایتی:

کنترل تب با استفاده از داروهای تب‌بر (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن)، مصرف مایعات کافی، و استراحت کافی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

با توجه به مسری بودن سرخک در مرحله ابتدایی، آگاهی و اقدامات به موقع می‌تواند نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از شیوع گسترده این بیماری داشته باشد.

۲. مرحله بثورات پوستی:

مرحله بثورات پوستی در سرخک یکی از بارزترین و مشخص‌ترین مراحل بیماری است. این مرحله معمولاً پس از مرحله ابتدایی (پریودرومال) که شامل تب و

علائم غیراختصاصی است، آغاز می‌شود. بثورات پوستی در سرخک به صورت خاصی ظاهر می‌شوند و گسترش می‌یابند که به تشخیص بیماری کمک می‌کند.

 ویژگی‌های بثورات پوستی در سرخک

شروع بثورات:

بثورات پوستی معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از شروع علائم اولیه (تب، سرفه، آبریزش بینی و لکه‌های کوپلیک) ظاهر می‌شوند.

 محل شروع:

بثورات ابتدا از صورت، مخصوصاً پشت گوش‌ها، خط مو و گردن شروع می‌شوند.

 گسترش بثورات:

در طی چند روز، بثورات به ترتیب به پایین گردن، تنه، بازوها، دست‌ها، پاها و در نهایت به کف دست‌ها و پاها گسترش می‌یابند.

شکل بثورات:

بثورات به صورت لکه‌های قرمز کوچک شروع می‌شوند که به سرعت با هم ترکیب شده و لکه‌های بزرگ‌تر و برجسته‌ای را تشکیل می‌دهند. این بثورات ممکن است خارش داشته باشند.

تیره شدن بثورات:

پس از چند روز، بثورات به تدریج تیره‌تر می‌شوند و سپس پوسته‌پوسته می‌شوند.

مدت زمان بثورات:

بثورات پوستی معمولاً ۵ تا ۷ روز طول می‌کشند و پس از آن به تدریج محو می‌شوند. محو شدن بثورات معمولاً از بالا به پایین صورت می‌گیرد.

علائم همراه

همزمان با ظاهر شدن بثورات پوستی، بیمار ممکن است همچنان تب داشته باشد که ممکن است حتی بالاتر برود. سایر علائم مانند سرفه، آبریزش بینی و التهاب چشم‌ها ممکن است ادامه داشته باشند یا تشدید شوند.

اهمیت مرحله بثورات

مرحله بثورات پوستی برای تشخیص بالینی سرخک بسیار مهم است، زیرا این بثورات خاص و قابل تشخیص هستند. این مرحله همچنین یکی از مراحل

بسیار مسری بیماری است، بنابراین جداسازی بیمار و جلوگیری از تماس با افراد دیگر برای کنترل شیوع بیماری ضروری است.

 مراقبت در مرحله بثورات

کنترل تب:

استفاده از داروهای تب‌بر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کنترل تب و کاهش ناراحتی بیمار.

استراحت و هیدراتاسیون:

استراحت کافی و مصرف مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.

پرهیز از تحریک پوست:

پوشیدن لباس‌های نرم و سبک برای جلوگیری از تحریک بثورات و خارش پوست.

پیگیری پزشکی:

در صورت بروز هر گونه عارضه یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.

عوارض احتمالی

در برخی موارد، سرخک می‌تواند به عوارض جدی مانند پنومونی، انسفالیت و عفونت گوش منجر شود. به خصوص در کودکان کم‌سن، افراد مسن و کسانی

که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این عوارض می‌تواند خطرناک باشد.تشخیص و مدیریت به موقع سرخک، همراه با اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون،

می‌تواند به کاهش خطرات و عوارض ناشی از این بیماری کمک کند.بثورات قرمز که از صورت شروع شده و به گردن، تنه و دست و پاها گسترش می‌یابند. این

بثورات به تدریج تیره‌تر می‌شوند و ممکن است پوست بیمار کمی پوسته‌پوسته شود.

۳. مرحله بهبودی:

مرحله بهبودی در سرخک آخرین مرحله بیماری است که پس از مرحله بثورات پوستی آغاز می‌شود و نشان‌دهنده پایان تدریجی علائم و بهبود کلی بیمار است. در این مرحله، بدن بیمار به تدریج ویروس را از بین می‌برد و علائم بهبود می‌یابند. ویژگی‌های این مرحله به شرح زیر است:

ویژگی‌های مرحله بهبودی

محو شدن بثورات:

بثورات پوستی به تدریج از بین می‌روند. این محو شدن معمولاً از صورت و بالای بدن آغاز می‌شود و به سمت پایین بدن ادامه می‌یابد.

کاهش تب:

تب به تدریج کاهش می‌یابد و بیمار احساس بهتری پیدا می‌کند.

رفع سایر علائم:

علائمی مانند سرفه، آبریزش بینی و التهاب چشم‌ها نیز به تدریج کاهش می‌یابند و ناپدید می‌شوند.

بهبود انرژی و اشتها:

با کاهش تب و سایر علائم، انرژی و اشتهای بیمار بهبود می‌یابد.

اقدامات مراقبتی در مرحله بهبودی

استراحت کافی:

حتی در مرحله بهبودی، استراحت کافی برای بازگشت کامل قدرت و توان بدن ضروری است.

هیدراتاسیون مناسب:

مصرف مایعات کافی برای حفظ هیدراتاسیون بدن همچنان مهم است.

تغذیه سالم:

مصرف غذاهای مغذی و متعادل برای تقویت سیستم ایمنی و بازگشت به حالت طبیعی بدن مفید است.

رعایت بهداشت:

حفظ بهداشت شخصی و محیط اطراف برای جلوگیری از عفونت‌های ثانویه اهمیت دارد.

پیگیری پزشکی

در برخی موارد، به ویژه اگر بیمار دچار عوارض شده باشد، ممکن است نیاز به پیگیری پزشکی بیشتر وجود داشته باشد. اطمینان از تکمیل دوره درمان و انجام مشاوره‌های پزشکی می‌تواند به بهبود کامل کمک کند.

ایمنی بعد از بهبودی

پس از بهبودی از سرخک، بیمار معمولاً ایمنی نسبت به ویروس سرخک پیدا می‌کند و به ندرت دوباره به آن مبتلا می‌شود. این ایمنی معمولاً مادام‌العمر است.

 نکات مهم در مرحله بهبودی

نظارت بر عوارض:

حتی در مرحله بهبودی، نظارت بر هر گونه عارضه‌ای که ممکن است بروز کند، اهمیت دارد.

پشتیبانی خانواده:

حمایت و مراقبت خانواده و نزدیکان در این دوره می‌تواند به بهبود سریع‌تر بیمار کمک کند.

آگاهی از واکسیناسیون:

در خانواده‌هایی که سایر اعضا هنوز واکسینه نشده‌اند، توجه به واکسیناسیون به موقع برای جلوگیری از شیوع بیماری مهم است.

به طور کلی، مرحله بهبودی زمانی است که بیمار به تدریج به حالت طبیعی بازمی‌گردد و علائم بیماری کاهش می‌یابند. با مراقبت‌های مناسب و پیگیری‌های

پزشکی، اکثر بیماران می‌توانند بهبود کامل پیدا کنند و به زندگی عادی خود بازگردند.

تب و سایر علائم به تدریج کاهش می‌یابند و بثورات پوستی نیز محو می‌شوند.

اهمیت تشخیص زودهنگام

تشخیص زودهنگام سرخک و جداسازی بیماران از افراد سالم بسیار مهم است تا از شیوع بیماری جلوگیری شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، به

ویژه در افرادی که واکسینه نشده‌اند یا در مناطقی با شیوع سرخک زندگی می‌کنند، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

سلامت باشید.

خواندن این مطلب شاید برای شما مهم باشد.