شب ادراری

شب ادراری به وضعیت تکراری ترشح غیرارادی ادرار در خواب، معمولاً در شب، اشاره دارد. این مشکل بیشتر در کودکان شایع است، اما می‌تواند در بزرگسالان نیز رخ دهد.

عوامل

• دلایل فیزیولوژیکی:

۱. تأخیر در بلوغ سیستم عصبی مثانه:

– کودکان ممکن است به علت بلوغ ناکافی سیستم عصبی که مسئول کنترل مثانه است، قادر نباشند ادرار خود را در طول شب کنترل کنند. این مشکل معمولاً با گذشت زمان و رشد کودک برطرف می‌شود.

۲. تولید بیش از حد ادرار در شب:

– در شرایط طبیعی، بدن هورمونی به نام آنتی‌دیورتیک هورمون (ADH) ترشح می‌کند که تولید ادرار را در شب کاهش می‌دهد. در برخی از افراد، ترشح این هورمون به مقدار کافی صورت نمی‌گیرد، که منجر به تولید بیش از حد ادرار در شب می‌شود.

۳. مثانه کوچک:

– برخی کودکان ممکن است مثانه کوچکتری نسبت به همسالان خود داشته باشند، که باعث می‌شود نتوانند مقدار زیادی ادرار را در طول شب نگه دارند.

۴. بیدار نشدن در هنگام پر شدن مثانه:

– برخی از کودکان قادر نیستند به سیگنال‌های بدن که نشان می‌دهد مثانه پر شده است، پاسخ دهند و از خواب بیدار شوند.

۵. عفونت‌های مجاری ادراری:

– عفونت‌های مجاری ادراری می‌توانند باعث تحریک و التهاب مثانه شوند و کنترل ادرار را سخت‌تر کنند. این مشکل می‌تواند هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ دهد.

۶. مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری:

– ناهنجاری‌های ساختاری در دستگاه ادراری، مانند انسداد یا اختلالات آناتومیکی، می‌توانند باعث مشکلات در کنترل ادرار شوند.

• عوامل روانی:

۱. استرس و اضطراب:

– تغییرات عمده در زندگی کودک مانند نقل مکان، طلاق والدین، مشکلات در مدرسه، یا تولد یک خواهر یا برادر جدید می‌توانند منبع استرس باشند.

۲. تغییرات در روال‌های روزمره:

– تغییر مدرسه، شروع یک فعالیت جدید، یا تعطیلات ممکن است منجر به تغییرات شوند.

۳. مشکلات عاطفی:

– احساسات منفی مانند ترس، ناامنی، یا ناراحتی عاطفی می‌توانند تأثیر مستقیمی داشته باشد.

۴. ترس از تاریکی یا تنهایی:

– برخی کودکان ممکن است از تاریکی یا تنهایی بترسند و به دلیل این ترس‌ها از بیدار شدن و رفتن به توالت خودداری کنند.

۵. مشکلات رفتاری:

– برخی از کودکان با مشکلات رفتاری ممکن است بیشتر به شب ادراری دچار شوند. این مشکلات می‌توانند شامل نافرمانی، مخالفت با قوانین، یا سایر رفتارهای چالش‌برانگیز باشند.

۶. خودآگاهی و خجالت:

– خودآگاهی و خجالت از شب ادراری می‌تواند اضطراب بیشتری ایجاد کند و این وضعیت را تشدید کند.

۷. اختلالات خواب:

– اختلالات خواب مانند خواب عمیق بیش از حد یا مشکلات بیدار شدن از خواب نیز می‌توانند به شب ادراری کمک کنند.

برای مدیریت مهم است که به کودک اطمینان خاطر بدهید، از تنبیه و سرزنش خودداری کنید و در صورت نیاز، مشاوره روان‌شناختی را مد نظر داشته باشید.

• مشکلات پزشکی:

۱.عفونت‌های مجاری ادراری (UTIs):

– عفونت‌های مجاری ادراری می‌توانند باعث تحریک و التهاب مثانه شوند، که ممکن است منجر به شب ادراری شود. علائم دیگر این عفونت‌ها می‌تواند شامل درد یا سوزش و تکرر ادرار و تب باشد.

۲. دیابت:

– دیابت نوع ۱ و نوع ۲ می‌توانند باعث تولید بیش از حد ادرار شوند. در کودکان و بزرگسالان با دیابت، بدن ممکن است به درستی قند خون را کنترل نکند، که می‌تواند به تولید ادرار زیاد منجر شود.

۳. یبوست:

– یبوست مزمن می‌تواند بر عملکرد مثانه تاثیر بگذارد. روده پر می‌تواند به مثانه فشار وارد کند و باعث شود که کودک نتواند خود را به خوبی کنترل کند.

۴. اختلالات هورمونی:

– مشکلات در تولید هورمون‌های خاص مانند آنتی‌دیورتیک هورمون (ADH) می‌تواند منجر به تولید بیش از حد ادرار در شب شود.

۵. مشکلات ساختاری یا آناتومیکی:

– ناهنجاری‌های ساختاری در دستگاه ادراری مانند انسداد یا اختلالات آناتومیکی می‌توانند باعث شود. این مشکلات ممکن است شامل مثانه کوچک یا غیرطبیعی، انسداد مجرای ادرار، یا مشکلات در عملکرد عضلات مثانه باشند.

۶. اختلالات خواب:

– برخی از اختلالات خواب مانند وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) می‌توانند به شب ادراری منجر شوند. این اختلالات می‌توانند باعث اختلال در الگوهای خواب و کاهش توانایی بیدار شدن برای رفتن به توالت شوند.

۷. عوارض جانبی داروها:

– برخی داروها می‌توانند باعث افزایش تولید ادرار یا کاهش توانایی مثانه در نگه داشتن شوند.

اگر به طور مداوم ادامه دارد یا با علائم دیگری همراه است، مشاوره با پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب توصیه می‌شود.

•  وراثت:

مطالعات نشان داده‌اند که این مسئله می‌تواند به طور قابل توجهی تحت تأثیر عوامل ژنتیکی باشد.

۱. سابقه خانوادگی:

– اگر یکی از والدین یا هر دو والدین سابقه داشته باشند، احتمال اینکه کودک آن‌ها نیز به این مشکل دچار شود، بیشتر است. این نشان‌دهنده نقش وراثت در این اختلال است.

۲. انتقال ژنتیکی:

– می‌تواند به دلیل وجود ژن‌هایی که به کنترل ادرار در خواب مرتبط هستند، به نسل‌های بعدی منتقل شود. اگر شب ادراری در خانواده‌ای شایع باشد، احتمال وجود چنین ژن‌هایی بیشتر است.

۳. مطالعات دوقلوها:

– مطالعات بر روی دوقلوهای همسان و غیرهمسان نشان داده‌اند که در دوقلوهای همسان نسبت به دوقلوهای غیرهمسان بیشتر شایع است. این امر نشان‌دهنده تأثیر ژنتیک است.

۴. تأثیر طولانی‌مدت:

– در برخی خانواده‌ها به عنوان یک مشکل طولانی‌مدت و خانوادگی وجود داشته باشد و به طور مداوم از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. با این حال، در حالی که وراثت می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، این اختلال همچنین تحت تأثیر عوامل محیطی، روانی و پزشکی نیز قرار دارد. بنابراین، در مدیریت، توجه به تمام عوامل موثر و مشاوره با پزشک برای تعیین درمان مناسب ضروری است.

درمان و مدیریت:

 روش‌های مختلفی برای درمان و مدیریت وجود دارد که شامل تغییرات رفتاری، درمان‌های پزشکی و تکنیک‌های حمایتی هستند. در اینجا به برخی از روش‌های رایج درمان و مدیریت اشاره می‌کنم:

۱. تغییرات رفتاری:

– ایجاد روال منظم:

– ایجاد یک روال منظم برای رفتن به توالت قبل از خواب می‌تواند کمک کند.

– محدود کردن مصرف مایعات:

– کاهش مصرف مایعات در ساعات نزدیک به خواب می‌تواند میزان ادرار شبانه را کاهش دهد.

– تقویت عضلات مثانه:

– تمرین‌های خاص برای تقویت عضلات مثانه و آموزش مثانه می‌تواند به بهبود کنترل کمک کند.

۲. آموزش و حمایت:

– آموزش به کودک:
– به کودک آموزش دهید که چگونه از علائم پر شدن مثانه خود آگاه باشد و به آن توجه کند.

– حمایت عاطفی:

– ایجاد محیطی حمایتی و بدون قضاوت برای کودک می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس مرتبط با این موضوع شود.

۳.دارودرمانی:

– دسموپرسین:
– دسموپرسین دارویی است که به کاهش تولید ادرار کمک می‌کند و معمولاً در مواردی که درمان‌های رفتاری ناکام مانده‌اند، تجویز می‌شود.

– ایمی‌پرامین:
– ایمی‌پرامین یک داروی ضدافسردگی است که به تنظیم عملکرد مثانه کمک می‌کند و ممکن است در موارد خاص تجویز شود.

۴. درمان‌های پزشکی و جراحی:

– بررسی مشکلات پزشکی:
– در صورتی که به دلیل مشکلات پزشکی مانند عفونت‌های مجاری ادراری یا دیابت باشد، درمان مشکل زمینه‌ای ضروری است.

– پشتیبانی از درمان‌های تخصصی:
– در موارد نادر که درمان‌های معمول به نتیجه نرسیده‌اند، ممکن است نیاز به درمان‌های تخصصی یا جراحی باشد.

۵. تکنیک‌های حمایتی:

– استفاده از تشک‌:
– تشک‌های که به عنوان تشک‌های آلارم شناخته می‌شوند می‌توانند به تشخیص پر شدن مثانه و بیدار شدن کودک کمک کنند.

– پوشک‌های شبانه:
– استفاده از پوشک‌های شبانه برای کاهش اضطراب کودک و محافظت از تشک و تختخواب.

درمان معمولاً نیاز به صبر و مداومت دارد. توجه به نیازهای فردی و مشاوره با پزشک برای انتخاب بهترین روش درمانی مهم است. اگر  به طور مداوم ادامه داشت یا نگرانی‌های بیشتری به وجود آورد، مشاوره با پزشک توصیه می‌شود تا علت دقیق آن بررسی و درمان مناسب تجویز شود.

سلامت باشید.