آغوز

آغوز، مایع زردرنگ و غلیظی است که در روزهای اولیه پس از زایمان در سینه‌های مادر تولید می‌شود. این مایع به‌عنوان اولین شیر مادر به عنوان غذا و نوشیدنی نوزاد محسوب می‌شود و دارای ویژگی‌ها و مزایای ویژه‌ای است که در ادامه توضیح داده شده است:

ویژگی‌های آغوز

نخستین شیر تولیدشده توسط مادر پس از زایمان، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که برای نوزاد تازه متولد شده بسیار مفید است. در اینجا به مهم‌ترین ویژگی‌های آغوز اشاره می‌شود:

• محتوای مغذی بالا

– پروتئین زیاد: آغوز حاوی مقدار بالایی پروتئین‌های زود هضم و با کیفیت است که برای رشد و تکامل نوزاد ضروری است.
– چربی و کربوهیدرات کمتر: نسبت به شیر بالغ، چربی و کربوهیدرات کمتری دارد که برای سیستم گوارشی نابالغ نوزاد مناسب است.

• غنی از عوامل ایمنی

– آنتی‌بادی‌ها: آغوز سرشار از ایمنوگلوبولین‌ها (به ویژه IgA) است که به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و او را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند.
– عوامل ضدباکتریایی: موادی مانند لاکتوفرین و لیزوزیم که خاصیت ضدباکتریایی دارند و از نوزاد در برابر عفونت‌های باکتریایی محافظت می‌کنند.

• فاکتورهای رشد و تکامل

– فاکتورهای رشد: آغوز حاوی فاکتورهای رشد مختلفی است که به توسعه و تکامل روده و سایر بافت‌های بدن نوزاد کمک می‌کند.

• محتوای پایین لاکتوز

– لاکتوز کم: به دلیل محتوای پایین لاکتوز، هضم آغوز برای نوزاد آسان‌تر است و احتمال بروز مشکلات گوارشی کمتر است.

• مواد ضد التهابی و آنتی‌اکسیدان‌ها

– مواد ضد التهابی: آغوز حاوی موادی است که به کاهش التهاب و حفاظت از نوزاد در برابر آسیب‌های سلولی کمک می‌کنند.
– آنتی‌اکسیدان‌ها: غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین E و کاروتنوئیدها است که به حفاظت از سلول‌های بدن نوزاد در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند.

• تأثیرات مثبت بر روده نوزاد

– پشتیبانی از میکروبیوم روده: آغوز به تشکیل یک میکروبیوم روده‌ای سالم کمک می‌کند که نقش مهمی در سلامت گوارشی و ایمنی نوزاد ایفا می‌کند.
– جلوگیری از بیماری‌های روده‌ای: با ترکیبات منحصر به فرد خود، آغوز می‌تواند از بروز بیماری‌های التهابی روده مانند انتروکولیت نکروزان (NEC) پیشگیری کند.

• رنگ و قوام خاص

– رنگ زرد: آغوز معمولاً زردرنگ است که به دلیل غلظت بالای بتاکاروتن‌ها و سایر مواد مغذی است.
– قوام غلیظ: نسبت به شیر بالغ، آغوز غلیظ‌تر است که این ویژگی به نوزاد کمک می‌کند تا با مصرف مقدار کم، تغذیه مناسب و کافی دریافت کند.

• کمک به دفع مکونیوم

– مکونیوم: آغوز به تسهیل دفع مکونیوم (اولین مدفوع نوزاد) کمک می‌کند که این امر می‌تواند به کاهش احتمال زردی نوزاد کمک کند.

• تأمین نیازهای فوری نوزاد

– هیدراتاسیون: با تامین آب و الکترولیت‌های لازم، به جلوگیری از کم‌آبی نوزاد در روزهای اولیه پس از تولد کمک می‌کند.

• نقش حیاتی در شروع شیردهی

– تشویق به شیردهی: آغوز به دلیل ترکیبات خاص خود، نوزاد را تشویق به مکیدن می‌کند که این امر برای شروع موفقیت‌آمیز شیردهی و افزایش تولید شیر مادر بسیار مهم است.

این ویژگی‌ها، آغوز را به یک ماده بسیار ارزشمند و حیاتی برای نوزاد تبدیل کرده و اهمیت آن را در روزهای اولیه پس از تولد نشان می‌دهد.

مزایای آغوز

آغوز، به‌عنوان نخستین شیر تولیدشده توسط مادر پس از زایمان، مزایای فراوانی برای نوزاد تازه متولد شده دارد. این مزایا شامل تقویت سیستم ایمنی، پشتیبانی از رشد و تکامل، و بهبود سلامت گوارشی نوزاد است. در ادامه به بررسی مزایای آغوز پرداخته می‌شود:

۱. تقویت سیستم ایمنی نوزاد

• آنتی‌بادی‌ها: آغوز سرشار از ایمنوگلوبولین‌ها، به‌ویژه IgA، است که به محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند.
• عوامل ضدباکتریایی: ترکیباتی مانند لاکتوفرین و لیزوزیم که خاصیت ضدباکتریایی دارند و نوزاد را در برابر عفونت‌های باکتریایی محافظت می‌کنند.

۲. پشتیبانی از رشد و تکامل نوزاد

• فاکتورهای رشد: آغوز حاوی فاکتورهای رشد است که به توسعه و تکامل روده و سایر بافت‌های بدن نوزاد کمک می‌کند.
• توسعه مغزی: برخی از مواد موجود در آغوز، به ویژه اسیدهای چرب ضروری، می‌توانند به رشد و تکامل مغز نوزاد کمک کنند.

۳. بهبود سلامت گوارشی نوزاد

• تسهیل دفع مکونیوم: آغوز به دفع مکونیوم (اولین مدفوع نوزاد) کمک می‌کند و این امر می‌تواند به کاهش احتمال زردی نوزاد کمک کند.
• پشتیبانی از میکروبیوم روده: آغوز به تشکیل یک میکروبیوم روده‌ای سالم کمک می‌کند که نقش مهمی در سلامت گوارشی و ایمنی نوزاد دارد.

۴. پیشگیری از بیماری‌های روده‌ای

• انتروکولیت نکروزان (NEC): آغوز می‌تواند از بروز بیماری‌های التهابی روده مانند انتروکولیت نکروزان (NEC) پیشگیری کند که این بیماری‌ها به‌ویژه در نوزادان نارس شایع هستند.

۵. کاهش خطر ابتلا به زردی نوزاد

• کمک به دفع بیلی‌روبین: آغوز می‌تواند به حذف بیلی‌روبین اضافی از خون نوزاد کمک کند، که این امر می‌تواند به کاهش احتمال بروز زردی نوزاد کمک کند.

۶. تأمین نیازهای فوری نوزاد

• هیدراتاسیون: آغوز با تامین آب و الکترولیت‌های لازم، به جلوگیری از کم‌آبی نوزاد در روزهای اولیه پس از تولد کمک می‌کند.
• انرژی: اگرچه مقدار کمتری از چربی و کربوهیدرات نسبت به شیر بالغ دارد، اما به دلیل غلظت بالای مواد مغذی، نیازهای انرژی نوزاد را تأمین می‌کند.

۷. تأثیرات ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی

• مواد ضد التهابی: آغوز حاوی موادی است که به کاهش التهاب و حفاظت از نوزاد در برابر آسیب‌های سلولی کمک می‌کنند.
• آنتی‌اکسیدان‌ها: آغوز غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین E و کاروتنوئیدها است که به حفاظت از سلول‌های بدن نوزاد در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند.

۸. تسهیل شروع شیردهی

• تشویق به مکیدن: آغوز به دلیل ترکیبات خاص خود، نوزاد را تشویق به مکیدن می‌کند که این امر برای شروع موفقیت‌آمیز شیردهی و افزایش تولید شیر مادر بسیار مهم است.
• افزایش تولید شیر: مکیدن مکرر و موثر نوزاد از سینه باعث تحریک تولید شیر در مادر می‌شود.

۹. بهبود سلامت بلندمدت نوزاد

• پیشگیری از بیماری‌های مزمن: برخی مطالعات نشان می‌دهند که تغذیه با آغوز می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۱، بیماری‌های قلبی و عروقی و آلرژی‌ها در زندگی آینده نوزاد موثر باشد.
• بهبود عملکرد سیستم ایمنی: مصرف آغوز می‌تواند تاثیرات مثبت بلندمدتی بر سیستم ایمنی نوزاد داشته باشد و او را در برابر بیماری‌های مختلف محافظت کند.

۱۰. تأثیرات مثبت روانی

• ارتباط مادر و نوزاد: شیردهی با آغوز باعث تقویت ارتباط عاطفی و پیوند قوی‌تر بین مادر و نوزاد می‌شود که این امر می‌تواند تاثیرات مثبت روانی بر هر دو داشته باشد.

این مزایا نشان‌دهنده اهمیت فراوان آغوز در روزهای ابتدایی پس از تولد نوزاد است و تأکید می‌کند که مادران باید به تغذیه نوزاد با آغوز توجه ویژه‌ای داشته باشند.

نحوه شیردهی با آغوز

شیردهی با آغوز، که اولین مرحله تغذیه نوزاد پس از زایمان است، دارای روش‌ها و نکاتی است که به بهبود تجربه شیردهی برای مادر و نوزاد کمک می‌کند. در ادامه، نحوه صحیح شیردهی با آغوز و نکات مهم مرتبط با آن توضیح داده شده است:

۱. شروع زودهنگام شیردهی

• اولین ساعت پس از زایمان: سعی کنید نوزاد را در اولین ساعت پس از زایمان به سینه بگذارید. این کار باعث تحریک تولید شیر و تقویت ارتباط عاطفی بین مادر و نوزاد می‌شود.
• پوست به پوست: تماس پوست به پوست بین مادر و نوزاد به تحریک تولید آغوز و تشویق نوزاد به مکیدن کمک می‌کند.

۲. تغذیه مکرر و کوتاه‌مدت

• شیردهی مکرر: نوزاد را به‌طور مکرر به سینه بگذارید. نوزادان تازه متولد شده معمولاً هر ۲ تا ۳ ساعت نیاز به شیر دارند.
• مدت زمان کوتاه: جلسات شیردهی کوتاه اما مکرر می‌تواند به تحریک تولید بیشتر آغوز و شیر بالغ کمک کند.

۳. تکنیک‌های صحیح شیردهی

• وضعیت مناسب: وضعیت راحت و صحیح برای شیردهی بسیار مهم است. نوزاد باید بدنش به طور کامل به سمت مادر باشد و دهان او به‌خوبی دور نوک پستان قرار گیرد.
• نشانه‌های گرسنگی: به نشانه‌های گرسنگی نوزاد مانند مکیدن لب‌ها، باز کردن دهان و جستجوی پستان توجه کنید.

۴. اطمینان از قفل صحیح دهان نوزاد

• قفل صحیح: دهان نوزاد باید بخش بزرگی از هاله پستان را بگیرد و نه فقط نوک پستان را. این کار به نوزاد کمک می‌کند تا به‌طور موثری مکیدن کند و از درد و ترک خوردگی نوک پستان مادر جلوگیری شود.
• توجه به علائم: اگر نوزاد به‌طور مداوم نوک پستان را رها می‌کند یا مادر درد زیادی احساس می‌کند، ممکن است نیاز به تصحیح قفل دهان نوزاد باشد.

۵. استفاده از هر دو پستان

• تغذیه از هر دو پستان: نوزاد را به هر دو پستان بگذارید تا از هر دو طرف شیر بخورد. این کار به تحریک تولید شیر در هر دو پستان کمک می‌کند.
• تغذیه تعویضی: در هر جلسه شیردهی، نوزاد را از یک پستان شروع کنید و سپس به پستان دیگر ببرید.

سلامت باشید.

خواندن این مطلب شاید برای شما مفید باشد.