انواع مالاریا
مالاریا به طور کلی به چهار نوع اصلی تقسیم میشود، که هر کدام از آنها با پارازیتهای مختلف از جنس پلاسمودیوم مرتبط هستند.
این انواع عبارتند از:
۱. مالاریا فالسیپاروم :
مالاریا فالسیپاروم به عنوان نوع شدیدتر مالاریا شناخته میشود و معمولاً با علایم سختگیرانهتر و خطرناکتری همراه است. این نوع مالاریا معمولاً در آفریقای زیرصحرایی و بخشهایی از آسیا و آمریکای جنوبی یافت میشود.
۲. مالاریا ویوکس :
این نوع مالاریا گستردهترین توزیع جهانی را دارد و به طور خاص در مناطق گرم و مرطوب آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی شایع است. علائم مالاریا ویوکس معمولاً خفیفتر و کمتر شدید هستند.
۳. مالاریا مالاریه :
این نوع مالاریا نسبتاً کمتر شایع است و معمولاً با علائم کمتری همراه است. مالاریا مالاریه عمدتاً در مناطق معتدلتر و خشکتر جهان یافت میشود.
۴. مالاریا اوالیه :
این نوع نادرتر از سایر انواع مالاریا است و به طور عمومی در آفریقا یافت میشود. علایم مالاریا اوالیه ممکن است مشابه مالاریا ویوکس باشد.
هر یک از این انواع مالاریا ممکن است با علایم متفاوتی همراه باشند و نیاز به درمان مناسب دارند.
درمان مالاریا
بستگی به نوع پارازیتی که ابتلا را ایجاد کرده و همچنین میزان شدت بیماری دارد. عموماً با داروهای ضدمالاریا انجام میشود، که این داروها به عنوان ترکیبات یا داروهای تکی استفاده میشوند. برخی از داروهای مورد استفاده در درمان مالاریا عبارتند از:
۱. آرتمیسینین:
این گروه از داروها اغلب به عنوان ترکیبات مانند آرتمیتر/لومفانترین، آرتمیسینین/مفلوکین و آرتمیسینین/پیپراکوئین استفاده میشوند. این داروها معمولاً برای درمان پلاسمودیوم فالسیپاروم و پلاسمودیوم ویوکس استفاده میشوند.
۲. کینین:
این دارو برای درمان مالاریاهای شدید یا در صورتی که پارازیتها به داروهای دیگر مقاوم شده باشند، استفاده میشود.
۳. مفلوکین:
این دارو به عنوان یک گزینه درمانی برای مالاریاهای پلاسمودیوم فالسیپاروم و پلاسمودیوم ویوکس مورد استفاده قرار میگیرد.
۴. کلروکوئین:
این دارو برای درمان مالاریاهای ساده یا متوسط استفاده میشود، اما به دلیل مقاومتهای موجود در برخی مناطق، ممکن است استفاده از آن محدود شود.
به علاوه، درمان مالاریا ممکن است با توجه به وضعیت فرد مبتلا و عوارض جانبی احتمالی داروها تنظیم شود، بنابراین مهم است که همواره توسط پزشک مورد مشاوره و نظارت قرار گیرید.
واکسیناسیون
واکسیناسیون برای مقابله با مالاریا یکی از راهکارهای پیشگیرانهای است که به تازگی پیشرفتهایی در آن صورت گرفته است. اولین واکسن تایید شده برای مالاریا، واکسن RTS,S یا Mosquirix نام دارد که به ویژه برای کودکان در مناطق با بار بیماری بالا طراحی شده است.
ویژگیهای واکسن RTS,S :
– مؤلفهها:
این واکسن از یک پروتئین از پارازیت پلاسمودیوم فالسیپاروم و یک پروتئین هپاتیت B تشکیل شده است.
– هدف:
اصلیترین هدف از این واکسن، کاهش تعداد موارد ابتلا به مالاریا در میان کودکان است. واکسن به تقویت سیستم ایمنی بدن علیه پارازیتهایی که مالاریا ایجاد میکنند کمک میکند.
– اثربخشی:
این واکسن در کاهش تعداد موارد مالاریای کلینیکی و شدید در کودکان تأثیر دارد. براساس مطالعات، واکسن RTS,S میتواند حدود ۳۰-۴۰٪ از موارد مالاریای کلینیکی را در طی ۴ سال پس از واکسیناسیون کاهش دهد.
– استفاده:
از سال ۲۰۱۹، این واکسن در برنامههای آزمایشی واکسیناسیون در کشورهای آفریقایی مانند غنا، کنیا و مالاوی استفاده شده است.
چشمانداز آینده:
– تحقیقات بیشتری در زمینه توسعه واکسنهای جدید برای مقابله با انواع دیگر پارازیتهای مالاریا ادامه دارد.
– بهبود اثربخشی واکسنها و کشف روشهای جدید برای کنترل پخش مالاریا از اهداف اصلی پژوهشهای آینده است.
واکسیناسیون علیه مالاریا یک پیشرفت مهم در کنترل این بیماری است و امید است که با پیشرفتهای بیشتر در این زمینه، تأثیر بیشتری در کاهش موارد و مرگ و میر ناشی از این بیماری داشته باشد.