انواع و درمان پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن و خودایمنی است که انواع مختلفی دارد. هر نوع پسوریازیس دارای ویژگی‌های خاصی است و درمان‌های مختلفی برای هر کدام وجود دارد. در ادامه، انواع پسوریازیس و روش‌های درمانی مرتبط با هر نوع را بررسی می‌کنیم.

انواع پسوریازیس

۱. پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis):

شایع‌ترین نوع پسوریازیس است و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از موارد پسوریازیس را تشکیل می‌دهد. این نوع پسوریازیس باعث ایجاد لکه‌های ضخیم، قرمز و

پوسته‌دار روی پوست می‌شود که اغلب با پوسته‌های نقره‌ای یا سفید پوشیده شده‌اند. در ادامه به تفصیل درباره علائم، عوامل تشدید کننده، و روش‌های

درمان پسوریازیس پلاکی صحبت می‌کنیم.

علائم پسوریازیس پلاکی

۱. لکه‌های قرمز و برجسته:

این لکه‌ها معمولاً روی آرنج‌ها، زانوها، پوست سر و پایین کمر دیده می‌شوند.

۲. پوسته‌های نقره‌ای یا سفید:

این پوسته‌ها روی لکه‌های قرمز تشکیل می‌شوند و ممکن است پوسته‌ریزی کنند.

۳. خارش و سوزش:

لکه‌ها می‌توانند خارش‌دار و در بعضی مواقع دردناک باشند.

۴. خشکی و ترک‌های پوستی:

پوست ممکن است خشک و ترک‌خورده شود و گاهی خونریزی کند.

عوامل تشدید کننده پسوریازیس پلاکی

۱. استرس:

استرس می‌تواند به طور قابل توجهی علائم پسوریازیس پلاکی را تشدید کند.

۲. آسیب به پوست:

آسیب‌هایی مانند بریدگی، سوختگی، نیش حشرات یا حتی خراشیدن پوست می‌توانند باعث تشدید علائم شوند (پدیده کوبنر).

۳. عفونت‌ها:

عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی می‌توانند علائم را بدتر کنند.

۴. داروها:

برخی داروها مانند لیتیوم، بتا بلوکرها و داروهای ضد مالاریا می‌توانند علائم پسوریازیس را تشدید کنند.

۵. آب و هوا:

هوای سرد و خشک می‌تواند علائم را بدتر کند.

درمان پسوریازیس پلاکی

۱. داروهای موضعی:

– کرم‌ها و پمادهای حاوی کورتیکواستروئید می‌توانند التهاب و خارش را کاهش دهند.

– آنالوگ‌های ویتامین D که رشد سلول‌های پوستی را کند می‌کنند.

– ترکیبات مشتق شده از ویتامین A که به کاهش پوسته‌ریزی کمک می‌کنند.

– مهارکننده‌های کلسینورین که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

۲. فتوتراپی:

– نور UVB: استفاده از نور ماوراء بنفش B که می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

– PUVA: ترکیب پسورالن (دارویی که پوست را به نور حساس‌تر می‌کند) و نور UVA.

۳. داروهای سیستمیک:

– داروی ضد التهاب که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و رتینوئید خوراکی.

۴. داروهای بیولوژیک:

– این داروها پروتئین‌های سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهند و معمولاً برای موارد شدید پسوریازیس پلاکی استفاده می‌شوند. برخی از این داروها شامل

اتانرسپت، آدالیمومب و اینفلکسیمب هستند.

تغییرات سبک زندگی

۱. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها:

مرطوب نگه داشتن پوست به کاهش خشکی و ترک‌های پوستی کمک می‌کند.

۲. مدیریت استرس:

استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق.

۳. پرهیز از عوامل تحریک‌کننده:</h4>

مان

ند مصرف الکل و سیگار.

<h4>4. تغذیه سالم:</h4>

مصرف غذاهای

ضد التهابی و کاهش مصرف مواد مضر.

۲. پسوریازیس قطره‌ای (Guttate Psoriasis):

یکی از انواع پسوریازیس است که به طور معمول در کودکان و جوانان رخ می‌دهد. این نوع پسوریازیس با لکه‌های کوچک و قرمز روی پوست مشخص می‌شود که شبیه قطرات آب هستند. در ادامه، علائم، عوامل تشدید کننده، و روش‌های درمان پسوریازیس قطره‌ای را بررسی می‌کنیم.

علائم پسوریازیس قطره‌ای

۱. لکه‌های کوچک و قرمز:

این لکه‌ها اغلب کوچک و شبیه قطرات آب هستند و معمولاً روی تنه، بازوها، پاها و پوست سر ظاهر می‌شوند.

۲. پوسته‌های نازک:

لکه‌ها ممکن است با پوسته‌های نازک و نقره‌ای رنگ پوشیده شوند.

۳. خارش و سوزش:

لکه‌ها ممکن است خارش‌دار باشند، اما اغلب کمتر از پسوریازیس پلاکی دردناک هستند.

عوامل تشدید کننده پسوریازیس قطره‌ای

۱. عفونت‌ها:

عفونت‌های باکتریایی، به ویژه عفونت‌های گلو مانند فارنژیت استرپتوکوکی، می‌توانند عامل شروع یا تشدید این نوع پسوریازیس باشند.

۲. استرس:

استرس روانی می‌تواند علائم را تشدید کند.

۳. آسیب به پوست:

هر نوع آسیب به پوست مانند بریدگی، خراشیدن، نیش حشرات و حتی آفتاب‌سوختگی می‌تواند علائم را بدتر کند.

۴. داروها:

برخی داروها مانند بتا بلوکرها و داروهای ضد مالاریا می‌توانند علائم را تشدید کنند.

درمان پسوریازیس قطره‌ای

درمان پسوریازیس قطره‌ای می‌تواند شامل ترکیبی از روش‌های زیر باشد:

۱. داروهای موضعی:

– کورتیکواستروئیدها: کرم‌ها و پمادهای حاوی کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب و خارش.

– آنالوگ‌های ویتامین D: مانند کالسیپوتریول که به کاهش سرعت رشد سلول‌های پوستی کمک می‌کند.

– مرطوب‌کننده‌ها: برای جلوگیری از خشکی و ترک‌های پوستی.

۲. فتوتراپی:

– نور UVB: استفاده از نور ماوراء بنفش B برای کاهش علائم. این روش ممکن است به صورت خانگی یا در کلینیک انجام شود.

۳. داروهای سیستمیک:

– آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت وجود عفونت استرپتوکوکی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است.

– متوترکسات: یک داروی ضد التهابی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.

– سیکلوسپورین: یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی.

۴. داروهای بیولوژیک:

– این داروها سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهند و معمولاً برای موارد شدید پسوریازیس استفاده می‌شوند. برخی از این داروها شامل اتانرسپت و

آدالیمومب هستند.

تغییرات سبک زندگی

۱. مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق.

۲. رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای ضد التهابی و اجتناب از مصرف مواد غذایی تحریک‌کننده.

۳. مراقبت از پوست: استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و جلوگیری از خشکی و ترک‌های پوستی.

۴. پرهیز از عوامل تحریک‌کننده: مانند مصرف الکل و سیگار.

مشاوره با پزشک

مشاوره با پزشک متخصص پوست برای تشخیص و درمان دقیق پسوریازیس قطره‌ای بسیار مهم است. پزشک می‌تواند بر اساس شدت بیماری و شرایط

فردی بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهد و برنامه درمانی مناسبی ارائه کند.

۳. پسوریازیس پوسچولار (Pustular Psoriasis):

از انواع نادر و شدید پسوریازیس است که با تاول‌های پر از چرک (پوسچول) مشخص می‌شود. این نوع پسوریازیس می‌تواند به صورت موضعی یا گسترده ظاهر شود و اغلب به درمان‌های قوی‌تری نیاز دارد. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، علل، علائم و روش‌های درمان پسوریازیس پوسچولار می‌پردازیم.

ویژگی‌ها و علائم پسوریازیس پوسچولار

۱. پوسچول‌ها (تاول‌های چرکی):

– پوسچول‌ها تاول‌های کوچک و پر از چرک هستند که بدون عفونت هستند و معمولاً در مناطقی از پوست که قبلاً ملتهب شده است ظاهر می‌شوند.

۲. قرمزی و التهاب:

– پوست اطراف پوسچول‌ها معمولاً قرمز و ملتهب است و ممکن است دردناک باشد.

۳. پوسته‌ریزی:

– پس از خشک شدن پوسچول‌ها، پوست ممکن است پوسته‌ریزی کند.

انواع پسوریازیس پوسچولار

۱. پسوریازیس پوسچولار عمومی (Generalized Pustular Psoriasis یا GPP):

– ویژگی‌ها: این نوع پسوریازیس به سرعت و به صورت گسترده در کل بدن ظاهر می‌شود. با تب، خستگی و افزایش تعداد گلبول‌های سفید همراه است.

– مکان‌ها: می‌تواند هر نقطه‌ای از بدن را درگیر کند.

۲. پسوریازیس پوسچولار موضعی (Localized Pustular Psoriasis):

– ویژگی‌ها: این نوع محدود به مناطق خاصی از بدن مانند دست‌ها و پاها است.

– مکان‌ها: شایع‌ترین نوع موضعی، پسوریازیس پوسچولار کف دست‌ها و پاها (Palmopl

۴. پسوریازیس اریتودرمی (Erythrodermic Psoriasis):

انواع نادر و شدید پسوریازیس است که می‌تواند تمام سطح پوست بدن را درگیر کند. این نوع پسوریازیس باعث قرمزی و التهاب شدید پوست می‌شود و

می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، علل، علائم و روش‌های درمان پسوریازیس اریتودرمی می‌پردازیم.

ویژگی‌ها و علائم پسوریازیس اریتودرمی

۱. قرمزی و التهاب شدید:

– پوست تمام یا بیشتر بدن به شدت قرمز و ملتهب می‌شود.

– پوست ممکن است گرم به نظر برسد و احساس گرما کند.

۲. پوسته‌ریزی:

– پوست ممکن است به صورت ورقه‌ای پوسته‌ریزی کند.

– این پوسته‌ها اغلب به رنگ نقره‌ای یا سفید هستند.

۳. خارش و درد:

– خارش شدید و درد معمول است.

– پوست ممکن است به لمس دردناک باشد.

۴. تورم:

– ممکن است تورم در نواحی مختلف بدن دیده شود.

– اغلب همراه با تورم غدد لنفاوی است.

۵. عدم تعادل دمای بدن:

– به دلیل از دست دادن توانایی تنظیم دمای بدن، فرد ممکن است احساس سرما یا گرمای شدید کند.

۶عوارض سیستمیک:

– تب، خستگی شدید و کم‌خونی ممکن است همراه با این نوع پسوریازیس باشد.

– خطر عفونت و از دست دادن پروتئین و مایعات از طریق پوست افزایش می‌یابد.

علل و عوامل تشدید کننده

۱. استرس و تروما:

استرس شدید یا آسیب به پوست می‌تواند عامل تشدید کننده باشد.

۲. قطع ناگهانی درمان:

– قطع ناگهانی داروهای سیستمیک یا کورتیکواستروئیدها می‌تواند باعث شعله‌ور شدن پسوریازیس اریتودرمی شود.

۳. عفونت‌ها:

– عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی می‌توانند عامل تحریک کننده باشند.

۴ داروها:

– برخی داروها مانند لیتیوم، ضد مالاریا و بتا بلوکرها می‌توانند علائم را تشدید کنند.

درمان پسوریازیس اریتودرمی

درمان پسوریازیس اریتودرمی باید تحت نظر پزشک و در بیمارستان انجام شود، زیرا این نوع پسوریازیس می‌تواند زندگی را تهدید کند.

۱. مراقبت‌های حمایتی:

– استراحت در بستر: بیمار باید در شرایطی باشد که پوستش بتواند بهبود یابد.

– آب‌رسانی: نوشیدن مقدار کافی مایعات و استفاده از مرطوب‌کننده‌های قوی برای جلوگیری از خشکی و ترک پوست.

– کنترل دمای بدن: پوشیدن لباس‌های گرم و استفاده از پتوهای گرم برای جلوگیری از کاهش دمای بدن.

۲. داروهای موضعی:

– کورتیکواستروئیدها: برای کاهش التهاب و خارش.

– مرطوب‌کننده‌ها: برای حفظ رطوبت پوست.

۳. داروهای سیستمیک:

– متوترکسات: یک داروی ضد التهابی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.

– سیکلوسپورین: یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی که به کاهش التهاب کمک می‌کند.

– رتینوئیدها: مانند آسیترتین که به کنترل رشد سلول‌های پوستی کمک می‌کند.

۴. داروهای بیولوژیک:

– این داروها هدف‌گیری خاصی روی سیستم ایمنی بدن دارند و برای موارد شدید و مقاوم استفاده می‌شوند. برخی از این داروها شامل اتانرسپت،

آدالیمومب و اوستکینومب هستند.

۵. **فتوتراپی:**

– نور درمانی با استفاده از UVB ممکن است در برخی موارد مفید باشد.

مشاوره با پزشک

برای مدیریت و درمان مؤثر پسوریازیس اریتودرمی، مشاوره با پزشک متخصص پوست و حضور در بیمارستان ضروری است. درمان به موقع و مناسب می‌تواند

از عوارض جدی جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر بیمار کمک کند.

۵. پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis):

در چین‌های پوستی و نواحی خمیده بدن ظاهر می‌شود. این نوع پسوریازیس به دلیل موقعیت خاص خود با پسوریازیس پلاکی تفاوت دارد و نیاز به درمان و مدیریت متفاوتی دارد. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، علل، علائم و روش‌های درمان پسوریازیس معکوس می‌پردازیم.

ویژگی‌ها و علائم پسوریازیس معکوس

۱. لکه‌های قرمز و صاف:

– برخلاف پسوریازیس پلاکی، ضایعات پسوریازیس معکوس معمولاً صاف و بدون پوسته‌ریزی هستند.

۲. التهاب و حساسیت:

– ضایعات ممکن است بسیار ملتهب و حساس باشند.

۳. خارش و درد:

– خارش و درد معمول است و ممکن است باعث ناراحتی زیادی شود.

۴. **مکان‌های شایع:**

– زیر بغل

– زیر سینه‌ها

– کشاله ران

– چین‌های پوستی مانند بین باسن

علل و عوامل تشدید کننده

۱. اصطکاک و رطوبت:

– نواحی درگیر پسوریازیس معکوس معمولاً مناطقی هستند که در آن‌ها پوست به طور مداوم تحت اصطکاک و رطوبت قرار دارد. این عوامل می‌توانند باعث

تشدید علائم شوند.

۲. عفونت‌های قارچی و باکتریایی:

– رطوبت و گرمای نواحی چین‌دار بدن می‌تواند محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم کند که ممکن است باعث تشدید پسوریازیس معکوس

شوند.

۳. چاقی:

– افراد چاق به دلیل داشتن چین‌های پوستی بیشتر، مستعدتر به این نوع پسوریازیس هستند.

درمان پسوریازیس معکوس

درمان پسوریازیس معکوس به علت موقعیت حساس و خمیده نواحی درگیر، نیاز به مراقبت خاصی دارد. روش‌های درمانی معمولاً شامل داروهای موضعی و

سیستمیک هستند.

۱. داروهای موضعی:

– کورتیکواستروئیدها: کرم‌ها و پمادهای ضد التهاب برای کاهش التهاب و خارش. استفاده از کورتیکواستروئیدها باید تحت نظر پزشک باشد تا از عوارض

جانبی مانند نازک شدن پوست جلوگیری شود.

– مهارکننده‌های کلسینورین: مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس که برای نواحی حساس مناسب هستند و کمتر باعث نازک شدن پوست می‌شوند.

– مرطوب‌کننده‌ها: برای حفظ رطوبت و جلوگیری از ترک‌های پوستی.

– داروهای ضد قارچ: در صورتی که عفونت قارچی وجود داشته باشد، استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی ضروری است.

۲. داروهای سیستمیک:

– متوترکسات: یک داروی ضد التهابی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند.

– سیکلوسپورین: یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی که به کاهش التهاب کمک می‌کند.

– آسیترتین: یک رتینوئید خوراکی که به کنترل رشد سلول‌های پوستی کمک می‌کند.

– آپریملاست: یک داروی خوراکی که فعالیت سیستم ایمنی را تعدیل می‌کند.

۳. داروهای بیولوژیک:

– این داروها هدف‌گیری خاصی روی سیستم ایمنی بدن دارند و برای موارد شدید و مقاوم استفاده می‌شوند. برخی از این داروها شامل اتانرسپت،  آدالیمومب و اوستکینومب هستند.

تغییرات سبک زندگی و مدیریت

۱. مدیریت وزن:

– کاهش وزن می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت پوست کمک کند.

۲. پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد:

– اجتناب از لباس‌های تنگ و استفاده از لباس‌های نخی و گشاد که اجازه تنفس به پوست می‌دهند.

۳. حفظ بهداشت شخصی:

– خشک نگه داشتن نواحی چین‌دار و استفاده از پودرهای ضد تعریق می‌تواند به کاهش رطوبت و جلوگیری از عفونت کمک کند.

۴. اجتناب از عوامل تحریک‌کننده:

– پرهیز از استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های تحریک‌کننده و استفاده از محصولات ملایم و بدون عطر.

مشاوره با پزشک

برای مدیریت و درمان مؤثر پسوریازیس معکوس، مشاوره با پزشک متخصص پوست بسیار مهم است. پزشک می‌تواند بر اساس شدت بیماری و شرایط

فردی، بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهد و برنامه درمانی مناسبی ارائه کند.