انگل چیست؟

انگل به موجود زنده‌ای گفته می‌شود که در داخل یا روی سطح بدن موجود زنده دیگری زندگی می‌کند و از آن تغذیه می‌کند. انگل‌ها معمولاً برای بقای خود به میزبان وابسته هستند و ممکن است به میزبان آسیب برسانند. به عنوان مثال‌هایی از انگل‌ها می‌توان به کرم‌های روده‌ای، کنه‌ها، شپش‌ها و برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها اشاره کرد.

انگل‌ها بر اساس نوع ارتباط با میزبان و مکان زندگی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

۱. انگل‌های داخلی (Endoparasites):

موجوداتی هستند که در داخل بدن میزبان زندگی می‌کنند و از مواد مغذی میزبان تغذیه می‌کنند. این انگل‌ها می‌توانند به ارگان‌های مختلف بدن مانند روده، کبد، ریه، خون و سایر بافت‌ها حمله کنند. برخی از انواع معروف انگل‌های داخلی عبارتند از:

• کرم‌های گرد (Nematodes):

– آسکاریس : این کرم‌های گرد می‌توانند تا اندازه‌های بزرگی رشد کنند و در روده انسان زندگی کنند.

– کرمک : این کرم کوچک سفید معمولاً در روده بزرگ و رکتوم کودکان یافت می‌شود و باعث خارش مقعد می‌شود.

• کرم‌های نواری (Cestodes):

– کرم تنیا : این کرم‌ها می‌توانند به اندازه‌های بلندی برسند و در روده باریک زندگی کنند. نوعی از آنها، کرم تنیا ساژیناتا (Taenia saginata)، از گوشت گاو نپخته انتقال می‌یابد.

– کرم تنیا سولیم : از گوشت خوک نپخته انتقال می‌یابد و می‌تواند باعث بیماری کیستیکروس (Cysticercosis) شود.

• کرم‌های پهن (Trematodes):

– فاسیولا هپاتیکا: این کرم پهن در کبد و مجاری صفراوی زندگی می‌کند و باعث بیماری فاسیولیازیس می‌شود.

– شیستوزوما : این کرم‌های پهن در خون زندگی می‌کنند و باعث بیماری شیستوزومیازیس می‌شوند.

• پروتوزوآها (Protozoa):

– پلاسمودیوم: این انگل در خون زندگی می‌کند و باعث بیماری مالاریا می‌شود که توسط نیش پشه آنوفل منتقل می‌شود.

-آمیب‌ها : مانند آمیب هیستولیتیکا (Entamoeba histolytica) که باعث آمیبیازیس یا دیسانتری آمیبی می‌شود.

– ژیاردیا لامبلیا : این پروتوزوآ در روده کوچک زندگی می‌کند و باعث بیماری ژیاردیازیس می‌شود.

کنترل و درمان انگل‌های داخلی معمولاً شامل مصرف داروهای ضد انگل خاص برای هر نوع انگل و همچنین بهبود شرایط بهداشتی و استفاده از روش‌های پیشگیری می‌باشد. برای مثال، در مورد کرم‌های روده‌ای، مصرف داروهای ضد کرم مانند مبندازول یا آلبندازول توصیه می‌شود.

۲. انگل‌های خارجی (Ectoparasites):

موجوداتی هستند که بر روی سطح بدن میزبان زندگی می‌کنند و از خون، بافت یا مواد موجود در سطح پوست میزبان تغذیه می‌کنند. این انگل‌ها می‌توانند باعث تحریک، خارش، التهاب و انتقال بیماری‌های مختلف شوند. برخی از انواع معروف انگل‌های خارجی عبارتند از:

• شپش‌ها (Lice):

– سر:  زندگی در موی سر، باعث خارش و تحریک پوست سر می‌شود.

– بدن: در لباس‌ها زندگی می‌کند و به بدن انسان حمله می‌کند و می‌تواند بیماری‌هایی مانند تیفوس را انتقال دهد.

– عانه : با زندگی  در ناحیه تناسلی، باعث خارش و تحریک پوست می‌شود.

• کک‌ها (Fleas):

– کک گربه: این انگل معمولاً در حیوانات خانگی مانند گربه‌ها و سگ‌ها یافت می‌شود و می‌تواند به انسان منتقل شود و باعث خارش و تحریک پوست شود.

– کک انسان : این انگل به ندرت در انسان‌ها یافت می‌شود ولی می‌تواند باعث خارش و تحریک پوست شود.

• کنه‌ها (Ticks):

– کنه سخت: این کنه‌ها در چمن‌ها و جنگل‌ها یافت می‌شوند و می‌توانند به انسان و حیوانات حمله کنند. آنها می‌توانند بیماری‌هایی مانند بیماری لایم و تب

خونریزی‌ دهنده کریمه-کنگو را منتقل کنند.

-کنه نرم : این کنه‌ها در لانه پرندگان و حیوانات زندگی می‌کنند و به انسان حمله می‌کنند.

• سارکپتس (Sarcoptes):

– کنه خارش‌آور انسان: این کنه باعث بیماری جرب (scabies) می‌شود که با خارش شدید و تحریک پوست همراه است.

• پشه‌ها (Mosquitoes):

– پشه آنوفل: این پشه‌ها ناقل انگل مالاریا هستند.

– پشه آئدس: این پشه‌ها ناقل ویروس‌هایی مانند دنگی، چیکونگونیا و زیکا هستند.

• مگس‌ها (Flies):

– مگس خانگی: این مگس‌ها می‌توانند بیماری‌هایی مانند تراخم و اسهال را منتقل کنند.

– مگس تسه‌تسه: این مگس‌ها ناقل بیماری خواب (ترایپانوزومیازیس آفریقایی) هستند.

کنترل و درمان انگل‌های خارجی معمولاً شامل استفاده از داروها و مواد ضد انگل، بهبود شرایط بهداشتی و محیط زیست، و اتخاذ روش‌های پیشگیری مانند

استفاده از پشه‌بند، مواد دافع حشرات و تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی می‌باشد.

خواندن این مطلب شاید برای شما مفید باشد.