درمانگاه شبانه‌روزي عمومی و تخصصي فاضل با هدف ارتقاي سلامت مردم منطقه شمال شهر اصفهان در سال 1395 به صورت خیریه فعاليت خود را آغاز نموده است.
اثیر دخانیات بر ریه
تاثیرات دخانبات:
یکی از جدی‌ترین و مرگبارترین انواع سرطان‌ها است که اغلب در نتیجه استعمال دخانیات ایجاد می‌شود. این بیماری در دو نوع اصلی وجود دارد: سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC).
علائم سرطان ریه
– سرفه مزمن یا سرفه با خلط خونی
– درد در قفسه سینه
– تنگی نفس
– خس خس سینه
– کاهش وزن بدون دلیل
– خستگی مزمن
– عفونت‌های مکرر مانند برونشیت یا ذات‌الریه
علل و عوامل خطر
۱. استعمال دخانیات: بیش از ۸۵% موارد سرطان ریه در افراد سیگاری یا افرادی که در معرض دود سیگار بوده‌اند، دیده می‌شود.
۲. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مانند آزبست، رادون و سایر مواد سرطان‌زا.
۳. آلودگی هوا: قرار گرفتن در معرض هوای آلوده می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
۴. سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سرطان ریه می‌تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد.
پیشگیری
سرطان ریه عمدتاً شامل اجتناب از استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر است. همچنین، داشتن یک سبک زندگی سالم، شامل تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. ترک سیگار حتی پس از سال‌ها استعمال می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش دهد و سلامت کلی فرد را بهبود بخشد. استعمال دخانیات عامل اصلی سرطان ریه است. حدود ۸۵-۹۰% موارد سرطان ریه به دلیل مصرف دخانیات است.
۲. بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD):
این بیماری شامل دو وضعیت اصلی به نام‌های آمفیزم و برونشیت مزمن است. استعمال دخانیات باعث التهاب و تخریب بافت‌های ریه و مجاری تنفسی می‌شود که در نهایت منجر به این بیماری‌ها می‌گردد.
بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
یک بیماری مزمن و پیشرونده ریوی است که باعث محدودیت جریان هوا در ریه‌ها می‌شود. این بیماری به طور عمده شامل دو وضعیت اصلی به نام‌های آمفیزم و برونشیت مزمن است.
علائم COPD
معمولاً به تدریج و به مرور زمان بروز می‌کنند و شامل موارد زیر می‌باشند:
– تنگی نفس: به ویژه هنگام فعالیت‌های بدنی
– سرفه مزمن: معمولاً همراه با خلط
– خس خس سینه: صدای وزوز یا سوت در هنگام تنفس
– احساس تنگی در قفسه سینه
– عفونت‌های مکرر تنفسی: مانند برونشیت و ذات‌الریه
– کاهش وزن: در مراحل پیشرفته بیماری
علل و عوامل خطر COPD
۱. استعمال دخانیات:
اصلی‌ترین عامل خطر برای COPD است. بیش از ۹۰% موارد COPD در افراد سیگاری یا کسانی که سابقه سیگار کشیدن دارند، دیده می‌شود.
۲. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و گرد و غبار:
شغل‌هایی که در معرض مواد شیمیایی، دود و گرد و غبار قرار دارند، خطر ابتلا به COPD را افزایش می‌دهند.
۳. آلودگی هوا:
قرار گرفتن در معرض هوای آلوده نیز می‌تواند به COPD منجر شود.
۴. عوامل ژنتیکی:
نقص ژنتیکی نادر به نام کمبود آلفا-۱ آنتی‌تریپسین می‌تواند باعث COPD شود، حتی در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند.
تشخیص COPD
۱. آزمایش اسپیرومتری: برای اندازه‌گیری حجم و جریان هوا در ریه‌ها.
۲. تصویربرداری: عکس‌برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن از ریه‌ها.
۳. آزمایش خون: برای بررسی میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون و احتمال کمبود آلفا-۱ آنتی‌تریپسین.
درمان COPD
با هدف کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و کند کردن پیشرفت بیماری انجام می‌شود و شامل موارد زیر است:
۱. قطع مصرف دخانیات: مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از پیشرفت COPD.
۲. داروها: مانند برونکودیلاتورها، کورتیکواستروئیدها و آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل علائم و عفونت‌ها.
۳. توانبخشی ریوی: شامل تمرینات تنفسی و فیزیکی برای بهبود عملکرد ریه‌ها و ظرفیت بدنی.
۴. اکسیژن درمانی: برای افرادی که دچار کمبود اکسیژن در خون هستند.
۵. جراحی: در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بخش‌های آسیب‌دیده ریه یا پیوند ریه باشد.
پیشگیری
عمدتاً شامل اجتناب از استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده ریوی است. رعایت سبک زندگی سالم، شامل تغذیه
مناسب، فعالیت بدنی منظم و جلوگیری از عفونت‌های تنفسی نیز می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به COPD کمک کند.
ترک سیگار حتی پس از تشخیص COPD می‌تواند بهبود قابل توجهی در علائم و کیفیت زندگی فرد ایجاد کند و پیشرفت بیماری را کند نماید.
۳. عفونت‌های تنفسی:
افراد سیگاری بیشتر در معرض عفونت‌های تنفسی مانند برونشیت و ذات‌الریه هستند، زیرا دخانیات سیستم ایمنی را تضعیف کرده و قدرت دفاعی ریه‌ها را کاهش می‌دهد.
۴. آسم:
سیگار کشیدن می‌تواند علائم آسم را تشدید کند و باعث حملات آسم شود.
۵. کاهش عملکرد ریه:
مصرف دخانیات باعث کاهش ظرفیت و عملکرد ریه‌ها می‌شود، که منجر به کاهش توانایی در فعالیت‌های بدنی و افزایش خستگی می‌گردد.
۶. بیماری‌های قلبی و عروقی:
دخانیات به عروق خونی آسیب می‌زند و باعث افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود که می‌تواند بر عملکرد ریه‌ها نیز تأثیر منفی بگذارد.
ترک دخانیات می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت ریه‌ها و به طور کلی سلامت فرد داشته باشد. با ترک سیگار، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مرتبط با دخانیات به مرور زمان کاهش می‌یابد.
سلامت باشید.
