درمانگاه شبانه‌روزي عمومی و تخصصي فاضل با هدف ارتقاي سلامت مردم منطقه شمال شهر اصفهان در سال 1395 به صورت خیریه فعاليت خود را آغاز نموده است.
تب کیو
بیماری “تب کیو” (Q fever) یک بیماری عفونی است که توسط باکتری Coxiella burnetii ایجاد می‌شود. این باکتری بیشتر در حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند و بز یافت می‌شود و می‌تواند به انسان‌ها از طریق تماس با حیوانات آلوده یا محصولات آن‌ها منتقل شود.
انواع تب کیو
۱. تب کیو حاد
این نوع شایع‌تر است و علائم آن معمولاً چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض باکتری **Coxiella burnetii** بروز می‌کند.
علائم تب کیو حاد:
– تب بالا
– سردرد شدید
– درد عضلانی
– خستگی شدید
– سرفه خشک
– تعریق شبانه
– درد شکم و اسهال (کمتر شایع)
ویژگی‌ها:
– شروع ناگهانی: علائم معمولاً به طور ناگهانی بروز می‌کنند.
– مدت زمان: علائم حاد معمولاً چند هفته به طول می‌انجامند.
– درمان: آنتی‌بیوتیک‌ها مانند داکسی‌سایکلین معمولاً موثر هستند.
۲. تب کیو مزمن
تب کیو مزمن نادر است و معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا مشکلات قلبی دارند دیده می‌شود. این نوع می‌تواند ماه‌ها تا سال‌ها پس از عفونت اولیه بروز کند.
علائم تب کیو مزمن:
– اندوکاردیت (التهاب لایه داخلی قلب): این شایع‌ترین تظاهر تب کیو مزمن است.
– علائم سیستمیک: شامل تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، و خستگی شدید.
– درد مفاصل و عضلات
– مشکلات تنفسی
ویژگی‌ها:
– شروع تدریجی: علائم ممکن است به آهستگی بروز کنند و تدریجاً بدتر شوند.
– مدت زمان: می‌تواند ماه‌ها تا سال‌ها به طول انجامد و نیاز به درمان طولانی‌مدت دارد.
– درمان: ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان مورد نیاز است، و درمان ممکن است برای ماه‌ها ادامه یابد.
عوامل خطر:
– تماس با حیوانات اهلی: به ویژه گاو، گوسفند و بز.
– زندگی در مناطق روستایی یا کار در مزارع
– مصرف لبنیات غیرپاستوریزه
پیشگیری:
– اجتناب از تماس با حیوانات آلوده: به ویژه در زمان زایمان حیوانات.
– استفاده از تجهیزات حفاظتی: مانند ماسک و دستکش در مزارع.
– مصرف لبنیات پاستوریزه
تب کیو می‌تواند با مراقبت و درمان مناسب مدیریت شود، اما شناخت علائم و پیشگیری از انتقال آن اهمیت زیادی دارد.
روش‌های انتقال
– استنشاق: تنفس ذرات هوای آلوده از گرد و غبار حیوانات آلوده یا محصولات آن‌ها.
– تماس مستقیم: تماس با خون، ادرار، مدفوع یا محصولات زایمانی حیوانات آلوده.
– مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه: مصرف لبنیات آلوده نیز می‌تواند موجب انتقال بیماری شود.
مراحل بیماری‌زایی
۱. ورود به بدن میزبان
معمولاً از طریق استنشاق ذرات هوای آلوده (آئروسل‌ها) وارد بدن انسان می‌شود. این ذرات ممکن است حاوی باکتری باشند که از طریق ترشحات بدن حیوانات آلوده (مانند ادرار، مدفوع، شیر، یا محصولات زایمانی) به محیط اطراف پخش شده‌اند.
۲. تکثیر و انتشار در بدن
پس از ورود به بدن، باکتری به سلول‌های ماکروفاژ در ریه‌ها نفوذ می‌کند و درون واکوئل‌های این سلول‌ها شروع به تکثیر می‌کند. این مرحله به باکتری اجازه می‌دهد که از سیستم ایمنی میزبان فرار کند و در محیطی محافظت‌شده تکثیر شود.
۳. ایجاد پاسخ التهابی
حضور و تکثیر باکتری در بدن باعث ایجاد پاسخ التهابی می‌شود. این واکنش ایمنی می‌تواند باعث بروز علائم تب، سردرد، و درد عضلانی شود. در برخی موارد، باکتری می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن، از جمله کبد و قلب، منتشر شود و عوارض بیشتری ایجاد کند.
۴. ایجاد علائم حاد و مزمن
- حالت حاد:
در اکثر افراد، عفونت به صورت حاد و با علائمی مانند تب بالا، سردرد، و خستگی شدید بروز می‌کند.
- حالت مزمن:
در موارد نادر، باکتری می‌تواند عفونت مزمن ایجاد کند که معمولاً شامل التهاب قلب (اندوکاردیت) است و می‌تواند مشکلات جدی‌تری به همراه داشته باشد.
پیشگیری و درمان
– پیشگیری:
اجتناب از تماس با حیوانات آلوده، استفاده از تجهیزات حفاظتی در مزارع، و مصرف لبنیات پاستوریزه.
– درمان:
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند داکسی‌سایکلین برای درمان موارد حاد تب کیو. درمان موارد مزمن معمولاً نیاز به درمان طولانی‌مدت با ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها دارد.
نتیجه‌گیری
بیماری‌زایی تب کیو توسط باکتری Coxiella burnetii انجام می‌شود که به دلیل مقاومت بالا و توانایی انتقال از طریق مختلف، می‌تواند مشکلات جدی برای انسان‌ها ایجاد کند. شناسایی زودهنگام و مدیریت مناسب عفونت می‌تواند به کاهش عوارض و بهبود سریع‌تر کمک کند.
سلامت باشید.
