درماتیت یا اگزمای پوستی

درماتیت و اگزما هر دو اصطلاحاتی هستند که برای توصیف التهاب پوست به کار می‌روند. در حقیقت، این دو واژه اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند و در بسیاری از موارد به یک وضعیت پوستی اشاره دارند. اگزمای پوستی یا درماتیت، نوعی التهاب پوستی است که باعث قرمزی، خارش، و خشکی پوست می‌شود. این بیماری معمولاً در کودکان مشاهده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد.

علائم اگزما

می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن نیز می‌تواند متغیر باشد. در زیر علائم عمومی اگزما آورده شده است:

علائم عمومی اگزما

۱. خشکی پوست:

– پوست خشک و خشن، که ممکن است پوسته‌پوسته شود.

۲. خارش:

– خارش شدید، که می‌تواند قبل از ظهور جوش‌ها شروع شود و معمولاً در شب بدتر می‌شود.

۳. قرمزی و التهاب:

– نواحی قرمز و ملتهب پوست، که ممکن است حساس و دردناک باشند.

۴. تاول‌ها:

– تاول‌های کوچک پر از مایع که می‌توانند تراوش داشته باشند و در نهایت پوسته‌پوسته شوند.

۵. ترک‌خوردگی و پوسته‌پوسته شدن:

– ترک‌خوردگی پوست، که می‌تواند منجر به خونریزی شود، و پوسته‌پوسته شدن پوست در نواحی آسیب‌دیده.

۶. ضخیم شدن پوست:

– پوست ممکن است در اثر خاراندن مکرر ضخیم‌تر و سخت‌تر شود، حالتی که به آن «لیکنفیکاسیون» گفته می‌شود.

۷. تیره شدن پوست:

– تغییر رنگ پوست به رنگ تیره‌تر در نواحی آسیب‌دیده، که به آن «هیپرپیگمانتاسیون» می‌گویند.

علائم اگزما در نواحی مختلف بدن

– صورت و گردن: خشکی، قرمزی و جوش‌ها، به‌ویژه در اطراف چشم‌ها و دهان.

– دست‌ها و پاها: خشکی و ترک‌خوردگی پوست، که ممکن است با تاول‌های کوچک همراه باشد.

– خم‌های بدن: نواحی خمشی مانند پشت زانوها، داخل آرنج‌ها، مچ‌ها و گردن بیشترین احتمال بروز علائم را دارند.

علائم اگزما در کودکان

– نوزادان: اغلب روی صورت، به‌ویژه گونه‌ها و پیشانی، قرمزی و التهاب دیده می‌شود.

– کودکان بزرگتر: بیشتر در نواحی خمشی بدن، مانند پشت زانوها و داخل آرنج‌ها، علائم دیده می‌شود.

علائم اگزما در بزرگسالان

– دست‌ها: در بزرگسالان، اگزما ممکن است به‌طور خاص در دست‌ها شدیدتر باشد، به‌ویژه اگر در تماس مداوم با مواد شیمیایی یا آلرژن‌ها باشند.

– صورت و گردن: التهاب و قرمزی که می‌تواند به تیره شدن پوست منجر شود.

تفاوت‌های فردی

علائم اگزما ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و عواملی مانند نوع پوست، سن، و وجود سایر بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند تأثیرگذار باشند.

همچنین، شدت علائم می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و به مرور زمان تغییر کند.

نشانه‌های هشدار دهنده

اگر علائم اگزما شدید شود، پوست دچار عفونت شود (علائمی مانند زخم‌های چرکی، قرمزی شدید، تب یا تورم)، یا درمان‌های خانگی مؤثر نباشند، مشورت

با پزشک ضروری است.

تشخیص اگزما

معمولاً توسط پزشک یا متخصص پوست انجام می‌شود و شامل ارزیابی علائم، تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی است. در موارد خاص، ممکن است

تست‌های اضافی نیز برای تأیید تشخیص یا شناسایی عوامل محرک انجام شود. مراحل تشخیص اگزما به شرح زیر است:

۱. بررسی تاریخچه پزشکی

– تاریخچه خانوادگی:

وجود سابقه اگزما، آسم، یا تب یونجه در خانواده.

– علائم و نشانه‌ها:

زمان شروع، شدت، محل و الگوی علائم.

– عوامل تحریک‌کننده:

عواملی که ممکن است علائم را تشدید کنند، مانند مواد حساسیت‌زا، استرس، یا تغییرات آب و هوا.

– سابقه آلرژی‌ها:

هر نوع حساسیت غذایی یا دارویی.

۲. معاینه فیزیکی

– قرمزی و التهاب

– خشکی و ترک‌خوردگی پوست

– تاول‌های کوچک و پر از مایع

– پوسته‌پوسته شدن و ضخیم شدن پوست

– نواحی خاص بدن که بیشتر درگیر هستند (مانند خم‌های بدن، دست‌ها، صورت)

۳. تست‌های اضافی

در برخی موارد، پزشک ممکن است تست‌های زیر را تجویز کند:

– تست پچ (Patch Test):

برای شناسایی حساسیت‌های تماسی. این تست شامل قرار دادن چسب‌های حاوی مواد آلرژن بر روی پوست است تا واکنش‌های آلرژیک بررسی شود.

– تست آلرژی (Skin Prick Test):

برای شناسایی آلرژی‌های محیطی و غذایی. در این تست، مقادیر کمی از آلرژن‌ها به پوست تزریق می‌شود و واکنش پوست بررسی می‌شود.

– آزمایش خون:

برای اندازه‌گیری سطح ایمونوگلوبولین E (IgE) که ممکن است در افراد با اگزمای آتوپیک افزایش یابد.

– بیوپسی پوست:

در موارد نادر و مشکوک، نمونه‌برداری از پوست برای بررسی‌های میکروسکوپی.

۴. ارزیابی و تشخیص افتراقی

پزشک ممکن است اگزما را از سایر بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس، درماتیت سبورئیک، یا عفونت‌های پوستی افتراق دهد. این ارزیابی بر اساس

تفاوت‌های بالینی و نتایج تست‌ها انجام می‌شود.

مدیریت و پیگیری

– طرح درمانی:

بر اساس شدت و نوع اگزما، پزشک طرح درمانی مناسبی را ارائه می‌دهد که ممکن است شامل مرطوب‌کننده‌ها، داروهای موضعی (مانند کورتیکواستروئیدها و مهارکننده‌های کالسینورین)، آنتی‌هیستامین‌ها و توصیه‌های مربوط به تغییرات سبک زندگی باشد.

– پیگیری منظم:

بازدیدهای منظم به پزشک برای ارزیابی پاسخ به درمان و تنظیم درمان در صورت لزوم ضروری است.

نکات مهم برای بیماران

– رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی: استفاده منظم از داروها و مرطوب‌کننده‌ها.

– اجتناب از عوامل تحریک‌کننده: پرهیز از مواد آلرژن و تحریک‌کننده.

– مدیریت استرس: تکنیک‌های کاهش استرس مانند یوگا و مدیتیشن.

– حفظ رطوبت پوست: استفاده مکرر از مرطوب‌کننده‌ها، به ویژه پس از شستشو.

تشخیص صحیح و مدیریت مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اگزما کمک کند.

درمان و مدیریت

– مرطوب‌کننده‌ها: استفاده منظم از کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده برای جلوگیری از خشکی پوست.

– داروهای موضعی: کرم‌ها و پمادهای حاوی کورتیکواستروئیدها و مهارکننده‌های کالسینورین برای کاهش التهاب.

– آنتی‌هیستامین‌ها: برای کاهش خارش.

– پیشگیری از تحریک‌کننده‌ها: اجتناب از مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده مانند صابون‌های قوی و مواد شیمیایی.

– درمان‌های خانگی: حمام‌های کوتاه با آب ولرم و استفاده از لباس‌های نخی و نرم.

– مدیریت استرس: تکنیک‌های کاهش استرس مانند یوگا، مدیتیشن، و تمرینات تنفسی.

توصیه‌های عمومی برای مبتلایان به درماتیت (اگزما)

– استفاده از شوینده‌های ملایم و بدون عطر: برای جلوگیری از تحریک پوست.

– پوشیدن لباس‌های نرم و نخی: تا پوست تنفس کند و تحریک نشود.

– حفظ رطوبت پوست: با استفاده مکرر از مرطوب‌کننده‌ها، به ویژه پس از حمام.

– مدیریت استرس: زیرا استرس می‌تواند علائم درماتیت را تشدید کند.

در صورت بروز علائم شدید یا عدم بهبود با درمان‌های خانگی، مشورت با پزشک یا متخصص پوست ضروری است. پزشک می‌تواند تشخیص دقیقی بدهد و

درمان‌های مناسبی را تجویز کند.

سلامت باشید.

خواندن این مطلب شاید برای شما مفید باشد.