زونا چیست؟

زونا یک بیماری ویروسی است که توسط ویروس واریسلا-زوستر (همان ویروسی که باعث آبله‌مرغان می‌شود) ایجاد می‌شود. پس از اینکه فردی آبله‌مرغان می‌گیرد، ویروس در بدن او باقی می‌ماند و به حالت خفته در سلول‌های عصبی پنهان می‌شود. در بعضی موارد، این ویروس می‌تواند سال‌ها بعد دوباره فعال شود و باعث زونا شود.

علائم زونا

علائم زونا می‌توانند در دو مرحله اصلی، یعنی قبل و بعد از ظهور بثورات، مشاهده شوند. این علائم عبارتند از:

علائم اولیه (قبل از ظهور بثورات):

۱. درد:

معمولاً اولین علامت زونا درد یا احساس سوزش، خارش، یا حساسیت در یک ناحیه خاص از بدن است که ممکن است چند روز تا یک هفته قبل از ظهوربثورات ظاهر شود.

۲. حساسیت به لمس:

ناحیه‌ای که قرار است بثورات ظاهر شود، ممکن است به لمس حساس شود.

۳. خارش یا سوزش:

برخی افراد ممکن است احساس خارش یا سوزش در همان ناحیه داشته باشند.

۴. احساس خستگی و ضعف:

برخی افراد ممکن است احساس خستگی عمومی و ضعف کنند.

۵. سردرد:

ممکن است سردرد یا حساسیت به نور را تجربه کنند.

علائم اصلی (پس از ظهور بثورات):

۱. بثورات قرمز رنگ:

بثورات به صورت نقاط کوچک قرمز رنگ ظاهر می‌شوند که به تدریج بزرگتر شده و تبدیل به تاول‌های پر از مایع می‌شوند.

۲. تاول‌ها:

تاول‌ها ممکن است بترکند و زخم‌هایی تشکیل دهند که بعد از مدتی خشک شده و پوسته‌پوسته می‌شوند.

۳. درد شدید:

درد در ناحیه بثورات ممکن است شدید باشد و به صورت سوزاننده یا تیز احساس شود.

۴. خارش و سوزش:

بثورات ممکن است باعث خارش و سوزش شوند.

۵. تب و لرز:

برخی افراد ممکن است تب و لرز را تجربه کنند.

۶. مشکلات گوارشی:

برخی افراد ممکن است مشکلات گوارشی مانند اسهال یا یبوست داشته باشند.

علائم نادر و عوارض:

۱. نورالژی پس از زونا:

درد عصبی که بعد از بهبود بثورات باقی می‌ماند و می‌تواند ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد.

۲. عفونت‌های باکتریایی:

در صورتی که تاول‌ها عفونی شوند.

۳. مشکلات چشمی:

اگر زونا در ناحیه صورت و اطراف چشم‌ها رخ دهد، ممکن است مشکلات چشمی و بینایی ایجاد کند.

۴. ضعف عضلانی:

در موارد نادر، زونا می‌تواند باعث ضعف عضلانی در ناحیه‌ای که عصب‌ها درگیر هستند شود.

مکان‌های شایع ظهور بثورات:

– تنه بدن:

معمولاً در یک طرف بدن، اغلب در ناحیه قفسه سینه یا شکم.

– صورت:

می‌تواند در ناحیه صورت و گوش ظاهر شود.

– گردن:

برخی افراد ممکن است بثورات در ناحیه گردن داشته باشند.

تشخیص زونا

بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است آزمایش‌های خاصی نیز نیاز باشد. در زیر مراحلی که معمولاً برای تشخیص زونا طی می‌شود آورده شده است:

 ۱. تاریخچه پزشکی:

پزشک از بیمار سوالاتی درباره علائم، زمان شروع آنها و سابقه پزشکی او می‌پرسد. اطلاعات مربوط به آبله‌مرغان در گذشته نیز مهم است، زیرا زونا تنها در

افرادی رخ می‌دهد که قبلاً آبله‌مرغان داشته‌اند.

 ۲. معاینه فیزیکی:

پزشک بثورات و تاول‌ها را بررسی می‌کند. زونا معمولاً با بثورات قرمز و تاول‌های پر از مایع که در یک ناحیه خاص و به طور معمول در یک طرف بدن ظاهر

می‌شوند، قابل شناسایی است. این الگوی خاص بثورات کمک زیادی به تشخیص می‌کند.

۳. آزمایش‌های خاص:

در مواردی که تشخیص بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی قطعی نیست، یا برای تأیید تشخیص، ممکن است آزمایش‌های زیر انجام شود:

– آزمایش نمونه مایع تاول:

پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع داخل تاول‌ها بگیرد و آن را برای بررسی ویروس واریسلا-زوستر به آزمایشگاه بفرستد.

– آزمایش خون:

ممکن است برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های ویروس واریسلا-زوستر در خون انجام شود.

۴. آزمایش‌های تصویری:

در موارد نادر و زمانی که زونا عوارض پیچیده‌ای ایجاد کرده باشد، مانند درگیری چشم‌ها یا سیستم عصبی، ممکن است آزمایش‌های تصویری مانند MRI یا

CT scan لازم باشد.

۵. تشخیص افتراقی:

پزشک ممکن است بخواهد شرایط دیگری که می‌توانند علائمی مشابه زونا ایجاد کنند را رد کند، مانند:

– هرپس سیمپلکس: که می‌تواند تاول‌های مشابهی ایجاد کند.

– عفونت‌های باکتریایی پوست: که می‌توانند علائمی مشابه ایجاد کنند.

۶. مشاوره تخصصی:

در موارد پیچیده یا غیرمعمول، پزشک ممکن است بیمار را به یک متخصص پوست یا عفونی ارجاع دهد.

تشخیص زونا به موقع و درمان سریع می‌تواند به کاهش شدت علائم، مدت بیماری و پیشگیری از عوارض جدی مانند نورالژی پس از زونا کمک کند. درمان

معمولاً شامل داروهای ضد ویروسی، مسکن‌ها، و در صورت نیاز، داروهای ضد التهاب است.

تشخیص و درمان سریع زونا می‌تواند به کاهش شدت علائم و پیشگیری از عوارض کمک کند. داروهای ضد ویروسی، مسکن‌ها، و داروهای ضد التهاب معمولاً

برای مدیریت علائم استفاده می‌شوند.

درمان زونا

به هدف کاهش شدت و مدت علائم، تسکین درد، و جلوگیری از عوارض جدی مانند نورالژی پس از زونا (درد طولانی مدت پس از بهبود بثورات) انجام می‌شود.

۱. داروهای ضد ویروسی:

داروهای ضد ویروسی معمولاً برای کاهش شدت و مدت علائم زونا تجویز می‌شوند و باید در اسرع وقت پس از شروع علائم (ترجیحاً طی ۷۲ ساعت) مصرف

شوند. این داروها عبارتند از: آسیکلوویر ، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر

۲. مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب:

برای کاهش درد و التهاب، داروهای زیر ممکن است تجویز شوند: مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، مسکن‌های قوی‌تر و کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون، در موارد خاص برای کاهش التهاب استفاده می‌شوند.

۳. داروهای ضد درد عصبی:

برای مدیریت نورالژی پس از زونا، ممکن است داروهای زیر تجویز شوند:

– داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای، داروهای ضد تشنج، کرم‌ها و ژل‌های موضعی.

۴. درمان‌های موضعی:

برای تسکین خارش و سوزش، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

– کمپرس‌های سرد:

استفاده از کمپرس سرد بر روی بثورات می‌تواند خارش و سوزش را کاهش دهد.

– لوسیون کالامین:

می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.

– حمام با جو دوسر:

حمام با جو دوسر کلوئیدی می‌تواند آرامش‌بخش باشد.

۵. مراقبت‌های عمومی:

– استراحت کافی:

استراحت به بدن کمک می‌کند تا با ویروس مبارزه کند.

– پوشیدن لباس‌های گشاد:

لباس‌های گشاد و نخی می‌توانند به کاهش تحریک پوست کمک کنند.

– نگهداری پوست خشک و تمیز:

تاول‌ها را تمیز و خشک نگه دارید تا از عفونت‌های ثانویه جلوگیری شود.

۶. واکسیناسیون:

– واکسن زونا (شینگریکس): برای پیشگیری از زونا در افراد بالای ۵۰ سال یا افرادی که در معرض خطر بالاتری هستند، توصیه می‌شود. واکسن می‌تواند

خطر ابتلا به زونا و شدت علائم را کاهش دهد.

۷. مشاوره تخصصی:

در موارد پیچیده یا شدید، پزشک ممکن است بیمار را به یک متخصص پوست یا عفونی ارجاع دهد. همچنین در صورت درگیری چشم‌ها یا سیستم عصبی،

مراجعه به متخصص مربوطه ضروری است. تشخیص و شروع درمان به موقع بسیار مهم است تا از بروز عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود و بیمار سریع‌تر بهبود یابد.

سلامت باشید.

شاید خواندن این مطلب برای شما مفید باشد.