سرماخوردگی نوزادان

سرماخوردگی در نوزادان نیز ممکن است اتفاق بیافتد، اما باید توجه و مراقبت ویژه‌تری در این زمینه داشته باشید، زیرا نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتری که دارند، ممکن است به سختی با برخی از عفونت‌ها مقابله کنند. نوزادان با ایمنی نسبی که از مادر، چه در دوره بارداری و چه با مصرف شیرمادر، دریافت می‌کنند، نسبت به بسیاری از بیماری‌ها ایمن هستند؛ اما این ایمنی برای این‌که کامل شود و به بلوغ برسد؛ به زمان نیاز دارد. تا زمان تکامل سیستم ایمنی نوزادتان، آن‌ها در معرض بیماری‌های گوناگونی قرار دارند که یکی از آن‌ها سرماخوردگی است. اگر‌چه اولین سرماخوردگی نوزاد ممکن است برای والدین ترسناک باشد، با این حال توجه داشته باشید که سرماخوردگی نوزاد با تحریک سیستم ایمنی او، به تکامل دستگاه ایمنی بدن کمک می‌کنند.

علت سرماخوردگی نوزادان

سرماخوردگی نوزادان معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی  به ویژه رینوویروس، از علل اصلی سرماخوردگی در نوزادان هستند. این ویروس‌ها معمولاً از طریق تماس مستقیم با افراد مبتلا یا تماس با اشیاء و سطوح آلوده به ویروس، به نوزادان منتقل می‌شوند.

به عنوان مثال، اگر کسی که عفونت سرماخوردگی دارد، سرفه یا عطسه ی خود را با دستانش بگیرد و سپس با نوزاد تماس داشته باشد، ویروس ممکن است به نوزاد منتقل شود. همچنین، اگر نوزاد با سطوح یا اشیاء آلوده به ویروس در معرض قرار گیرد و سپس دست خود را به دهان یا بینی ببرد، احتمالاً به عفونت دچار خواهد شد. علاوه بر ویروس‌ها، باکتری‌ها نیز ممکن است علت بخشی از سرماخوردگی‌ها در نوزادان باشند. اما باید توجه داشت که بیشتر موارد سرماخوردگی در نوزادان به علت ویروس‌ها رخ می‌دهد. در مجموع، برای پیشگیری از سرماخوردگی در نوزادان، اهمیت دارد که به دقت به نکات بهداشتی مربوط به شستشوی دست، اجتناب از تماس با افراد مبتلا، و ایجاد محیط تمیز و سالم در اطراف نوزاد توجه کنید.

علائم سرماخوردگی نوزادان

علائم سرماخردگی در نوزادان به شکل‌های گوناگونی بروز می‌یابد که آگاهی از آن‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد. بیش‌تر کودکان به طور طبیعی بین ۶ تا ۸ بار در سال سرما می‌خورند، که تعداد آن در کودکانی که به مهد‌کودک می‌روند می‌تواند بیش‌تر هم باشد. بیش از ۲۰۰ ویروس می‌توانند باعث ایجاد سرماخوردگی نوزاد شوند. سرماخوردگی در نوزادان خطرناک نیست. تنها زمانی از سرماخوردگی می‌ترسیم که با عدم مراقبت و یا به علت ضعف ایمنی نوزاد به سینه‌پهلو (پنومونی) و یا خروسک پیشرفت کند و یا نشانه آنفولانزا باشد. توجه داشته باشید که بهتر است برای هر بیماری، هرچند جزعی، در کودکان زیر ۳ ماه مثلاً در سرماخوردگی نوزاد ۱۰ روزه به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. از درمان خانگی سرماخوردگی نوزاد یک ماهه یا بزرگتر بپرهیزید!

در زیر تعدادی از نکات مرتبط با سرماخوردگی نوزادان آورده شده است:

• علائم سرماخوردگی در نوزادان:
  – آبریزش یا کیپ‌شدن بینی از نخستین علائم سرماخوردگی نوزاد هستند. در ابتدای سرماخوردگی، آب بینی بیشتر آبکی و بی‌رنگ است اما به‌تدریج غلیظ‌ تر می‌شود و رنگش به‌ زرد مایل به سبز تغییر می‌کند، همچنین سرفه، و گرفتگی گلو ممکن است دیده شود.
  – نوزاد ممکن است ناراحت و بی‌ تاب باشد و از خواب و استراحت معمول خود کم کند.
• مراقبت در خانه:
  – تأمین استراحت به نوزاد بسیار مهم است.
  – از مایعات به میزان کافی برای جلوگیری از خشکی بینی استفاده کنید.
  – رطوبت اتاق را با دستگاه بخور نگه دارید. از فیلترهای تصفیه هوا که ممکن است به نوزاد کمک کند استفاده نمایید.
• تغذیه:
  –  تغذیه نوزاد بسیار مهم است. در صورتی که نوزاد شیر مادر خود مستقیماً نمی‌تواند مصرف کند، مکمل مایعات را به وی بدهید، ممکن است به‌ سختی شیرخوردن به خاطر کیپ بودن بینی نوزاد باشد.
  – اگر نوزاد از شیر خشک استفاده می‌کند، به مقدار معمول شیر دهید.
• شستشوی بینی:
  – از فیزیولوژیک (محلول نمکی) برای شستشوی بینی استفاده کنید. این ممکن است به تسریع در خشکی بینی کمک کند.
• پزشک:
  – اگر علائم نوزاد شما بهبود نیابد یا شدیدتر شود، حتماً با پزشک تماس بگیرید.
  – در صورت بروز تب، به پزشک مراجعه کنید، زیرا تب در نوزادان ممکن است نشانه‌ای از عفونت جدی باشد.

درمان سرماخوردگی نوزاد

درمان سرماخوردگی نوزادان معمولاً بر اساس نظر پزشک و با توجه به شدت علائم و وضعیت نوزاد انجام می‌شود. همچنین، مهم است که هرگونه درمان را با مشورت پزشک کودک انجام دهید. درمان ممکن است عبارت باشد از:

• تسکین از طریق محیط:
  – اگر بدن او بی‌آب شده، باید فضا را به‌ کمک دستگاه‌های مرطوب‌کننده از خشکی خارج کنید. ایجاد یک محیط راحت و آرام برای نوزاد با استفاده از افزایش رطوبت در اتاق و تسکین از طریق صداها و حرکات نرم می‌تواند به تسکین نوزاد کمک کند.
• مایعات بیشتر:
  – اطمینان از اینکه نوزاد به مقدار کافی مایعات (شامل شیر مادر یا شیر خشک) مصرف می‌کند تا به رطوبت مجاری تنفسی کمک شود و از خشکی آنها جلوگیری کند.
• تمیز کردن مجاری بینی:
  – تخلیه بینی برای رفع کیپ‌شدگی هم ضروری است. برای کمک به پاکسازی مجاری بینی از محلول‌های نمکی خاص یا آب نمک (در دستور پزشک) استفاده کنید. این کار می‌تواند به بهبود ترشحات بینی و تسکین از حالت گرفتگی کمک کند.
• استفاده از مراقبت‌های حرارتی:
  – برای کمک به تسکین احتمالی افزایش دمای بدن، می‌توانید از کاهنده‌های حرارتی یا حمام‌های گرم (با توجه به راهنمایی پزشک) استفاده کنید.
• استفاده از ماسک نمکی:
  – برخی از پزشکان ممکن است توصیه کنند که از ماسک نمکی (saltwater nasal drops) برای کمک به ترشحات بینی و تسکین از حالت گرفتگی استفاده شود.
• استفاده از داروها:
  – در صورت  سرماخوردگی کودکان با تب، هرگز بدون تجویز پزشک به‌ سراغ استفاده از تب‌بُرهای موجود در بازار نروید. فراموش نکنید که نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیست. این داروها برای سرماخوردگی‌های ویروسی کاربردی ندارند. این را هم بدانید که در سرماخوردگی نوزاد زیر سه ماه نباید برای درمان به سراغ مصرف استامینوفن بروید. در سرماخوردگی نوزاد استامینوفن مصرف نمی‌شود. استفاده از آسپرین هم برای آنها هم برای سرماخوردگی نوزاد یک‌ماهه یا سنین دیگر ممنوع است.

همیشه پیشنهاد می‌شود که قبل از هر درمان خودسرانه، با پزشک کودک مشورت کنید. همچنین، در صورتی که نوزاد علائم شدیدتری نشان دهد یا بهبود نیابد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

سلامت باشید.