عصب سیاتیک (Sciatic Nerve) بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین عصب بدن است که از ناحیه‌ی پایین کمر (L4 تا S3) آغاز می‌شود و از طریق لگن به سمت پاها ادامه پیدا می‌کند. این عصب به ناحیه‌های مختلف پا عصب‌رسانی می‌کند و نقش مهمی در حرکت و حس پاها دارد. اگر عصب سیاتیک تحت فشار یا آسیب قرار گیرد، می‌تواند منجر به دردی به نام “سیاتیک” شود. این درد معمولاً از پایین کمر شروع شده و به باسن و پاها کشیده می‌شود. علل شایع فشار بر روی عصب سیاتیک شامل فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی، یا اسپاسم عضلات است. علائم شامل درد، سوزش، یا ضعف در پاها است و درمان‌ها ممکن است شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، تزریقات، یا در موارد شدید، جراحی باشد.

محل عصب

عصب سیاتیک به خودی خود یک عصب واحد است که از ناحیه کمر شروع می‌شود و به پاها امتداد می‌یابد. با این حال، این عصب در طول مسیر خود به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر یک از این شاخه‌ها وظایف و مناطقی را پوشش می‌دهند. در زیر به برخی از این شاخه‌ها و بخش‌های اصلی عصب سیاتیک اشاره می‌کنیم:

۱. عصب تیبیال (Tibial Nerve):

• یکی از دو شاخه اصلی عصب سیاتیک است که از پشت زانو شروع می‌شود و از پشت ساق پا به پایین امتداد پیدا می‌کند. این عصب مسئولیت عصب‌رسانی به عضلات پشت ساق پا و برخی از عضلات کف پا را بر عهده دارد. همچنین حس پوست کف پا و بخش‌هایی از انگشتان را تأمین می‌کند.

۲. عصب پرونئال مشترک (Common Peroneal Nerve):

• این عصب از عصب سیاتیک منشعب شده و به سمت خارج و جلو ساق پا حرکت می‌کند. عصب پرونئال مشترک به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود:
  • عصب پرونئال سطحی (Superficial Peroneal Nerve): که عصب‌رسانی به عضلات بخش جلویی و بیرونی ساق پا و حس پوست بالای پا را بر عهده دارد.
  • عصب پرونئال عمقی (Deep Peroneal Nerve): که عصب‌رسانی به عضلات جلوی ساق پا و برخی از عضلات پایینی پا را تأمین می‌کند. این عصب همچنین حس بین انگشتان اول و دوم پا را فراهم می‌کند.

۳. عصب سورال (Sural Nerve):

• این عصب، یک شاخه حسی از عصب تیبیال است که حس پوست ناحیه پشت و بیرون ساق پا و پاشنه پا را فراهم می‌کند. عصب سورال اغلب به عنوان یک عصب حسی مورد توجه قرار می‌گیرد و در جراحی‌های بازسازی عصب گاهی از آن استفاده می‌شود.

۴. عصب‌های دیگر:

• عصب پلانتار داخلی و خارجی (Medial and Lateral Plantar Nerves): این عصب‌ها شاخه‌هایی از عصب تیبیال هستند که به عضلات و پوست کف پا عصب‌رسانی می‌کنند.

ساختار و عملکرد:

عصب سیاتیک از ترکیب فیبرهای عصبی حرکتی و حسی تشکیل شده است، بنابراین به عنوان یک عصب مختلط شناخته می‌شود. این عصب با عبور از نواحی مختلف پا، در نهایت به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام نقش خاصی در عصب‌رسانی به عضلات و پوست پا ایفا می‌کنند.

مشکلات یا آسیب به هر یک از این شاخه‌ها می‌تواند علائم متفاوتی ایجاد کند، بسته به اینکه کدام شاخه تحت تأثیر قرار گرفته باشد.