مسمومیت غذایی چیست؟
مسمومیت غذایی به حالتی گفته میشود که پس از مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده به میکروبها (باکتریها، ویروسها، انگلها) یا سموم تولید شده توسط این میکروبها، مواد شیمیایی مضر یا سموم طبیعی، علائم ناخوشایندی در فرد بروز میکند. این علائم معمولاً شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی و گاهی تب میشود.
علائم مسمومیت غذایی
علائم مسمومیت غذایی ممکن است بسته به نوع میکروب، سم، یا ماده شیمیایی عامل بیماری و همچنین وضعیت سلامت فرد متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم شایع مسمومیت غذایی شامل موارد زیر هستند:
۱. تهوع و استفراغ: یکی از اولین و شایعترین علائم مسمومیت غذایی است.
۲. اسهال: میتواند آبکی یا خونی باشد و گاهی اوقات همراه با مخاط.
۳. درد و کرامپ شکمی: این دردها معمولاً شدید و ناگهانی هستند.
۴. تب: در برخی موارد، فرد ممکن است تب داشته باشد.
۵. سردرد: ممکن است به همراه سایر علائم ظاهر شود.
۶. خستگی و ضعف: ناشی از از دست دادن آب و مواد مغذی بدن.
۷. فقدان اشتها: فرد ممکن است احساس کند نمیتواند غذا بخورد.
۸. بدن درد: به خصوص در مواردی که تب وجود دارد.
۹. سرگیجه: ممکن است به دلیل کمآبی بدن یا ضعف عمومی باشد.
علائم شدیدتر
در برخی موارد، مسمومیت غذایی میتواند علائم جدیتر و خطرناکتری ایجاد کند، از جمله:- کمآبی شدید بدن**: که میتواند باعث خشکی دهان، کاهش ادرار، سرگیجه و افت فشار خون شود.
– تشنج: به ندرت، اما ممکن است در موارد مسمومیتهای شدید رخ دهد.
– گیجی و ناتوانی در تمرکز: به ویژه در کودکان و سالمندان.
– خون در مدفوع: نشانهای از عفونتهای شدیدتر مانند شیگلا یا ایکولای.
– دردهای عضلانی شدید: ممکن است به دلیل سموم خاصی باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم زیر را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
– اسهال خونی
– تب بالا (بیشتر از ۳۸.۵ درجه سانتیگراد)
– استفراغ مداوم که اجازه نمیدهد مایعات مصرف کنید
– کمآبی شدید بدن (مثل سرگیجه شدید، خشکی شدید دهان، کاهش ادرار)
– مسمومیت غذایی که بیش از سه روز ادامه دارد
– علائم عصبی مانند تاری دید، ضعف عضلانی یا گیجی
مراقبتهای خانگی
برای درمان مسمومیت غذایی در خانه:
– مصرف مایعات زیاد: آب، سوپهای رقیق و محلولهای الکترولیت برای جلوگیری از کمآبی بدن.
– استراحت: تا زمانی که علائم کاهش یابند.
– مصرف غذاهای ساده: مانند نان تست، برنج سفید، موز و سیبزمینی پخته.
– اجتناب از مصرف مواد غذایی چرب، ادویهدار یا سرخشده: که میتوانند علائم را تشدید کنند.
در صورت وجود هرگونه نگرانی یا تشدید علائم، مشاوره با پزشک ضروری است.
پیشگیری
برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، موارد زیر را رعایت کنید:
- شستشوی دقیق دستها قبل از تهیه و مصرف غذا.
- پختن کامل غذاها به ویژه گوشت، مرغ، ماهی و تخممرغ.
- نگهداری غذاها در دمای مناسب (سرد یا گرم).
- اجتناب از مصرف غذاهای خام یا نیمپخته (به ویژه در مورد تخممرغ، گوشت و ماهی).
- شستشوی دقیق میوهها و سبزیجات.
درمان
بیشتر موارد مسمومیت غذایی نیاز به درمان خاصی ندارند و با مراقبتهای خانگی مانند استراحت و مصرف مایعات برای جلوگیری از کمآبی بدن بهبود
مییابند. اما در صورت بروز علائم شدید یا مداوم، مراجعه به پزشک ضروری است. در برخی موارد خاص، نیاز به مصرف آنتیبیوتیک یا بستری در بیمارستان
ممکن است باشد.
سلامت باشید.