پاییز و افسردگی فصلی
پاییز فصل شگفتآور ، اما برخی افراد ممکن است در این فصل با افسردگی فصلی مواجه شوند. این احساسات ممکن است به دلیل تغییرات در محیط و شرایط آب و هوا، کاهش نور خورشید و تأثیرات روانی باشد. افسردگی فصلی یک نوع اختلال روانی است که در طول تغییرات فصلی اتفاق میافتد، مخصوصاً در فصول پاییز و زمستان. این وضعیت به عنوان اختلال افسردگی موسمی هم شناخته میشود.
دستهای از افراد هستند که در یک فصل خاص از سال احساس غم، خوابآلودگی و افزایش وزن دارند، در حالی که در فصل دیگر احساس بهبود کردهاند، با افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی موسمی روبرو هستید. علت این افسردگی ناشی از اختلال در ریتم شبانهروزی بدن میباشد. نوری که از طریق چشم وارد میشود، بر این اختلال تأثیر گذار است. الگوی شب و روز در فصول مختلف تغییر میکند و ممکن است باعث ایجاد افسردگی فصلی شود. عمدتاً این اختلال در ماههای زمستان بیشتر دیده میشود. شخص ممکن است از پاییز با علائم زیر روبرو شود و این علائم تا زمستان ادامه یابد: احساس غم و ناراحتی، خوابآلودگی، افزایش وزن، کاهش انگیزه و اشتیاق به فعالیتها اشاره کرد. در این شرایط، کنارهگیری از جامعه و اجتناب از فعالیتهای اجتماعی ممکن است بیشتر شود.
ویژگیهای مرتبط با افسردگی فصلی:
- کاهش نور خورشید:
با کاهش ساعات نوری در پاییز، بسیاری از افراد کمتر از نور خورشید بهرهمند میشوند. این ممکن است تأثیر مستقیمی بر سطح سرولین و ملاتونین داشته باشد که به تنظیم ساعتهای خواب و بیداری کمک میکنند.
- تغییرات در طبیعت:
با تغییر رنگها و اسمارتر شدن مناظر طبیعی در پاییز، برخی افراد ممکن است حس انزوا و انفصال تجربه کنند.
- آغاز فصل سرما:
آغاز فصل سرما و کاهش دماها ممکن است احساس خستگی و کاهش انرژی را تشدید کند.
مدیریت و پیشگیری
برای مدیریت افسردگی فصلی در پاییز، ممکن است اقداماتی مانند افزایش تمرینات ورزشی، استفاده از نور درمانی، حفظ روالهای خواب منظم، مراقبت از رژیم غذایی سالم و حضور در فعالیتهای اجتماعی مفید باشد. همچنین، در صورت لزوم، مشاوره روانشناختی یا مشاوره پزشکی در نظر گرفته شود.
در بسیاری از موارد، افسردگی فصلی با کاهش نور خورشید در فصلهای زمستان و پاییز در ارتباط است. افراد ممکن است به علت کاهش نور خورشید و تأثیر آن بر ساعتهای روز و شب، دچار اختلالات هورمونی و سیکل خواب شوند که ممکن است به افزایش افسردگی منجر شود.
مدیریت این وضعیت ممکن است شامل استفاده از نور درمانی، فعالیتهای ورزشی، تغییرات در رژیم غذایی، و در موارد متناسب با شدت و مدت افسردگی، مشاوره روانشناختی یا درمان دارویی باشد. در هر صورت، مشاوره با یک حرفهای در زمینه بهداشت روانی میتواند به شناخت و مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند.
علائم افسردگی فصلی
افسردگی فصلی ممکن است با یک سری از علائم روانی و فیزیکی همراه باشد. این علائم معمولاً در فصلهای زمستان و پاییز شدت مییابند و در بهار و تابستان کاهش مییابند. برخی از اصلیترین علائم افسردگی فصلی عبارتند از:
۱. افت انرژی:
افراد ممکن است احساس خستگی و کاهش انرژی داشته باشند. این ممکن است به تراکم خواب یا خواب طولانیتر ارتباط داشته باشد.
۲. تغییرات در خواب:
افسردگی فصلی میتواند تأثیراتی بر الگوی خواب داشته باشد، از جمله افزایش خواب، دشواری در بیدار شدن صبحگاهی یا حتی اختلالات در خواب.
۳. افزایش وزن یا کاهش اشتها:
برخی افراد ممکن است در اثر افسردگی فصلی به افزایش وزن یا کاهش اشتها بیفتند.
۴. تغییر در تمرکز و توجه:
افراد ممکن است مشکلات در تمرکز، توجه، یادگیری، و اتمام وظایف داشته باشند.
۵. حالت افسرده و انزوا:
احساسات افسردگی، اضطراب و انزوا معمولاً افزایش مییابد. افراد ممکن است احساس تنهایی و انزوا را تجربه کنند.
۶. تغییرات در رفتار اجتماعی:
افسردگی فصلی ممکن است منجر به تغییرات در رفتار اجتماعی شود، از جمله اجتناب از فعالیتهای اجتماعی یا کاهش تعامل با دیگران.
۷. احساس بیارادگی و بیاشتیاقی:
احساس عدم اشتیاق به انجام کارها، از دست دادن علاقه به فعالیتهای معمولی و احساس بیارادگی از جمله علائم ممکن است باشند.
در صورتی که افسردگی فصلی شدید یا مزاج افسرده با مشکلات بزرگتری همراه باشد، مشاوره از یک حرفهای در زمینه بهداشت روانی یا مشاوره پزشکی مورد نیاز است.
درمان افسردگی فصلی:
درمان افسردگی فصلی شامل روشهای گوناگون است که با همکاری مشاوره روانشناختی، درمان دارویی، و تغییرات در شیوه زندگی میتواند به بهبود و کاهش علائم این اختلال کمک کند. در ادامه، چندین روش معمول در درمان افسردگی فصلی ذکر شده است:
۱. مشاوره روانشناختی (پسیکوتراپی):
جلسات مشاوره با یک روانشناس یا روانپزشک میتواند به فهم بهتر از احساسات و تجارب شخصی کمک کند. این روش میتواند استراتژیهای مقابله با استرس و تغییر الگوهای فکری منفی را به شخص آموزش دهد.
۲. داروهای ضد افسردگی:
برخی از داروهای ضد افسردگی، به خصوص آنهایی که به نام “اندیآرآی” شناخته میشوند، در درمان افسردگی فصلی موثر هستند. این داروها ممکن است به تنهایی یا به همراه دیگر داروها تجویز شوند.
۳. نوردرمانی (درمان با نور):
این روش با استفاده از نورهای مصنوعی یا نور طبیعی خورشید، الگوی ریتم شبانهروزی بدن را تنظیم میکند. معمولاً این درمان صبحانه با نور مصنوعی در جلوی یک لامپ خاص یا با استفاده از چراغ نوردرمانی انجام میشود.
۴. تغییرات در شیوه زندگی:
اقداماتی مانند ورزش منظم، بهبود الگوی خواب، مدیریت استرس، و تغذیه سالم میتوانند در بهبود حالت عمومی و کاهش علائم افسردگی فصلی مؤثر باشند.
۵. مصرف مکملهای غذایی:
برخی از مکملهای غذایی، مانند ویتامین D و مگنزیم، ممکن است در مدیریت علائم افسردگی فصلی مفید باشند. با این حال، همواره قبل از مصرف هر گونه مکمل یا تغییر در رژیم غذایی، مشاوره پزشکی لازم است.
همیشه مهم است که افراد با افسردگی فصلی با پزشک خود در مورد گزینههای درمانی مختلف مشاوره کنند. ترکیب مختلف این روشها ممکن است بر اساس شدت علائم و نیازهای خاص هر فرد تنظیم شود.
سخن نهایی:
افرادی که با تغییر فصل دچار افسردگی میشوند، با دریافت نور بیشتر، میتوانند زودتر از افسردگی و تنگی خلق رهایی یابند. تمامی افرادی که دچار افسردگی فصلی میشوند، ضرورتاً مبتلا به اختلال افسردگی نیستند، ممکن است درصد کمی از افرادی که بهطور ناگهانی با تغییر فصل اضطراب و افسردگی دچار میشوند، به درمانهای مداخلهای نیاز داشته باشند. افراد با اختلال عاطفی یا افسردگی فصلی به شکلهای متفاوت تحت تأثیر قرار میگیرند، احتمال تغییر در خلق و روحیه در فصل بهار نیز وجود دارد.
احتمال بروز افسردگی با شروع فصل پاییز نسبت به بهار به مراتب بیشتر است. شیدایی یا مانیا، حالتی از افسردگی است که در این نوع از اختلال خلق همزمان با فصل بهار آغاز میشود و انرژی فرد به شدت افزایش مییابد. این اختلال با تظاهر همچون نشاط زدگی، تحریکپذیری بیش از حد، فعالیت زیاد، خلق بالا به صورت شادی، خوشبینی افراطی، بیقراری حرکتی، و مشکلات در تمرکز و برنامهریزیهای بلندپروازانه همراه است. در مبتلایان به بیماری دوقطبی، علائم مانیا و شیدایی با شروع فصل بهار و اختلال افسردگی در فصل پاییز عود میکند. علائم و نشانههای افسردگی فصلی با اختلال افسردگی دائم شباهت زیادی دارد. استفاده از درمانهای دارویی، غیر دارویی و یا مشاوره را از جمله روشهای درمان افسردگی فصلی است و درمان این اختلال به کمک نور درمانی، دارو و روشهای روانپزشکی انجام میشود و اگر چنانچه فرد به اختلال دوقطبی مبتلا باشد باید به پزشک خود اطلاع دهد چرا که این موضوع برای زمان تجویز نور درمانی و دیگر داروهای ضد افسردگی بسیار اهمیت دارد.
سلامت باشید.