پشه خاکی

پشه خاکی‌ها (Sandflies) گروهی از حشرات کوچک خون‌خوار هستند که به خانواده Psychodidae و زیرخانواده Phlebotominae تعلق دارند. این پشه‌ها به خاطر نقش خود در انتقال بیماری‌های مختلف به انسان‌ها و حیوانات، به ویژه لیشمانیوز، شناخته شده‌اند. پشه های خاکی‌ در جاهای مختلف از جمله لانهٔ جوندگان، لانهٔ سگ‌ها، لانهٔ خزندگان، لانهٔ دوزیستان و همچنین در شکاف سنگ‌فرش‌ها، کف اصطبل‌ها، داخل مرغداری‌ها، بین ریشه‌های خارجی درختان جنگلی و مناطق مشابه تخم‌گذاری و زندگی می‌کنند. تخم این حشرات کوچک و کم‌وبیش بیضی‌شکل است و معمولاً به رنگ قهوه‌ای یا سیاه دیده می‌شود. هرچند که لارو این پشه خاکی‌ها آبزی نیست، اما برای رشد و نمو به حداقل رطوبت در خاک نیاز دارد.

ویژگی‌های فیزیکی پشه خاکی‌ها:

۱. اندازه کوچک:

– پشه خاکی‌ها بسیار کوچک هستند و معمولاً بین ۱٫۵ تا ۳٫۵ میلی‌متر طول دارند.

۲. بدن پوشیده از مو:

– بدن و بال‌های پشه خاکی‌ها پوشیده از موهای ریز است که به آن‌ها ظاهری پشمالو می‌دهد.

۳. بال‌های باریک و بلند:

– بال‌های پشه خاکی‌ها باریک و بلند هستند و در حالت استراحت به شکل V روی بدن قرار می‌گیرند.

۴. رنگ بدن:

– رنگ بدن پشه خاکی‌ها معمولاً زرد یا قهوه‌ای کمرنگ است.

زیستگاه و رفتار پشه خاکی‌ها:

۱. زیستگاه‌ها:

– پشه خاکی‌ها در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، به خصوص در نواحی مرطوب و سایه‌دار مانند جنگل‌ها، غارها، و حتی در نزدیکی محل‌های سکونت انسان‌ها زندگی می‌کنند.

۲. فعالیت شبانه:

– این پشه‌ها بیشتر در طول شب فعال هستند و به دنبال میزبان‌های خود می‌گردند.

۳. تغذیه:

– پشه خاکی‌ها خون‌خوار هستند و از خون پستانداران، پرندگان، خزندگان، و حتی دوزیستان تغذیه می‌کنند. تنها پشه‌های ماده خون‌خوار هستند، زیرا به پروتئین‌های موجود در خون برای تولید تخم نیاز دارند.

چرخه زندگی پشه خاکی‌ها:

۱. تخم:

– پشه خاکی‌ها تخم‌های خود را در خاک مرطوب، پوسیده‌گی‌های گیاهی، یا مکان‌های مشابه قرار می‌دهند.

۲. لارو:

– لاروها از مواد آلی موجود در خاک تغذیه می‌کنند و در این مرحله چندین بار پوست‌اندازی می‌کنند.

۳. شفیره:

– لاروها به شفیره تبدیل می‌شوند و پس از یک دوره تکامل، پشه بالغ از شفیره خارج می‌شود.

۴. بلوغ:

– پشه‌های بالغ پس از خروج از شفیره به دنبال میزبان‌های خون‌خوار می‌گردند تا تغذیه کرده و چرخه زندگی خود را ادامه دهند.

بیماری‌های منتقل شده توسط پشه خاکی‌ها:

•  لیشمانیوز:

– مهم‌ترین بیماری منتقل شده توسط پشه خاکی‌ها، لیشمانیوز است که توسط انگل‌های لیشمانیا (Leishmania) ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به سه نوع اصلی تقسیم شود: لیشمانیوز پوستی، لیشمانیوز مخاطی، و لیشمانیوز احشایی.

• تب پاپاتاسی:

– یک بیماری ویروسی است که توسط پشه خاکی‌ها منتقل می‌شود و باعث تب، سردرد، و دردهای عضلانی می‌شود.

پیشگیری و کنترل پشه خاکی‌ها:

۱. استفاده از توری و پشه‌بند:

– استفاده از توری‌های نازک در پنجره‌ها و درب‌ها و همچنین پشه‌بندهای آغشته به حشره‌کش می‌تواند به کاهش تماس با پشه خاکی‌ها کمک کند.

۲. استفاده از مواد دافع حشرات:

– استفاده از مواد دافع حشرات بر روی پوست و لباس‌ها می‌تواند به جلوگیری از گزش پشه خاکی‌ها کمک کند.

۳. حفظ بهداشت محیط:

– تمیز نگه داشتن محیط زندگی و حذف مواد آلی پوسیده که می‌توانند به عنوان زیستگاه لاروهای پشه خاکی عمل کنند، می‌تواند به کاهش جمعیت این

پشه‌ها کمک کند.

۴. پوشیدن لباس‌های مناسب:

– پوشیدن لباس‌های بلند و بسته در مناطق آلوده به پشه خاکی‌ها می‌تواند از گزش جلوگیری کند.

پشه خاکی‌ها به دلیل توانایی انتقال بیماری‌های خطرناک به انسان‌ها و حیوانات، نیاز به کنترل و پیشگیری‌های مناسب دارند. اقدامات بهداشتی و استفاده از روش‌های پیشگیری می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های منتقل شده توسط این حشرات کمک کند.

سلامت باشید.

خواندن این مطلب برای شما شاید مفید باشد.