کرم روده و درمان آن

کرم‌های روده (یا انگل‌های روده‌ای) از طریق مصرف غذا، آب آلوده و تماس با سطح‌های آلوده یا حتی از طریق نیش حشرات وارد بدن شوند. متداول‌ترین انواع کرم‌های روده شامل کرم‌های گرد (آسکاریس)، کرم‌های پهن (تنیا)، و کرم‌های سنجاقی (کرمک) هستند. درمان کرم‌های روده معمولاً شامل داروهای ضد انگل است.

کرم روده چیست؟

کرم‌های روده، نوعی انگل هستند که در دستگاه گوارش انسان و حیوانات زندگی می‌کنند. کرم‌های روده می‌توانند مشکلات متعددی برای سلامتی ایجاد کنند، از جمله مشکلات گوارشی، ضعف عمومی و دیگر علائم ناراحت‌کننده. در زیر به برخی از انواع متداول کرم‌های روده اشاره می‌شود:

انواع کرم‌های روده

۱. کرم‌های گرد (آسکاریس):

– از طریق مصرف تخم‌های میکروسکوپی موجود در خاک یا مواد آلوده وارد بدن می‌شوند.

– می‌توانند در روده کوچک زندگی کنند و به طول چندین سانتی‌متر برسند.

۲. کرم‌های پهن (تنیا یا کرم‌های نواری):

– این کرم‌ها از طریق مصرف گوشت نیمه پخته یا خام حیوانات آلوده منتقل میشوند.

– می‌توانند به طول چندین متر برسند.

– علائم شامل کاهش وزن، ضعف و مشکلات گوارشی است.

۳. کرم‌های سنجاقی (کرمک):

– عمدتاً کودکان را آلوده می‌کنند و از طریق تخم‌های میکروسکوپی که از طریق دست‌ها به دهان، منتقل می‌شوند.

– باعث خارش شدید در ناحیه مقعد به ویژه در شب‌ها می‌شوند.

چرخه زندگی کرم‌های روده

شامل مراحل مختلفی است که به کرم‌ها امکان می‌دهد تا در میزبان خود رشد و تکثیر کنند. این چرخه معمولاً شامل مراحل تخم، لارو و بالغ است و ممکن

است در داخل بدن میزبان یا در محیط خارجی (مانند خاک یا آب) رخ دهد.

چرخه زندگی کرم‌های گرد (آسکاریس)

• تخم‌ها:

تخم‌های آسکاریس توسط مدفوع فرد آلوده به محیط آزاد می‌شوند. این تخم‌ها در خاک مرطوب و گرم بالغ می‌شوند و عفونی می‌گردند.

• ورود به بدن:

انسان‌ها با بلعیدن تخم‌های عفونی از طریق آب و غذای آلوده به این کرم‌ها مبتلا می‌شوند.

• رشد لاروها:

تخم‌ها در روده باریک باز شده و لاروها خارج می‌شوند. لاروها از طریق دیواره روده به جریان خون وارد می‌شوند و به ریه‌ها می‌روند.

• مهاجرت لاروها:

لاروها در ریه‌ها رشد کرده و سپس به گلو مهاجرت می‌کنند، جایی که مجدداً بلعیده می‌شوند و به روده بازمی‌گردند.

• کرم بالغ:

در روده باریک، لاروها به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند که تخم‌گذاری می‌کنند و چرخه را از نو آغاز می‌کنند.

چرخه زندگی کرم‌های پهن (تنیا)

• تخم‌ها و لاروها:

از طریق مدفوع انسان یا حیوان آلوده به محیط منتقل می‌شوند. این تخم‌ها توسط حیوانات (مانند گاو یا خوک) بلعیده می‌شوند.

• کیست‌های لارو:

تخم‌ها در بدن حیوان باز شده و لاروها در عضلات حیوان تشکیل کیست می‌دهند.

• ورود به بدن انسان:

انسان‌ها با خوردن گوشت نیمه پخته یا خام حیوانات آلوده به کیست‌ها مبتلا می‌شوند.

• رشد کرم بالغ:

کیست‌ها در روده انسان باز شده و به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند که در روده زندگی کرده و تخم‌گذاری می‌کنند.

• تخم‌ها:

تخم‌های جدید از طریق مدفوع به محیط منتقل می‌شوند و چرخه از نو آغاز می‌شود.

چرخه زندگی کرم‌های سنجاقی (کرمک)

• تخم‌ها:

انتقال توسط مدفوع به محیط

• ورود به بدن:

تماس مستقیم با سطح‌ آلوده یا از طریق بلعیدن وارد بدن می شوند.

• رشد لاروها:

در روده باریک باز شده و به روده بزرگ مهاجرت می‌کنند.

• کرم بالغ:

در روده بزرگ تخم‌گذاری می‌کنند. تخم‌ها می‌توانند به ناحیه مقعد مهاجرت کرده و خارش ایجاد کنند.

• انتقال تخم‌ها:

خارش ناحیه مقعد باعث می‌شود فرد تخم‌ها را به دست‌های خود منتقل کرده و از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم (مانند ملحفه‌ها) به محیط منتقل کند، که چرخه را از نو آغاز می‌کند.

علائم و عوارض

علائم عمومی کرم‌های روده

۱. درد شکم:

یکی از علائم شایع عفونت کرم‌های روده درد شکم است که ممکن است متناوب یا مداوم باشد.

۲. نفخ و گاز:

کرم‌ها می‌توانند باعث ایجاد گاز و نفخ در شکم شوند.

۳. اسهال یا یبوست:

تغییرات در عادات روده‌ای مانند اسهال یا یبوست می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.

۴. تهوع و استفراغ:

در برخی موارد، کرم‌های روده می‌توانند باعث تهوع و استفراغ شوند.

۵. خستگی مفرط:

احساس خستگی و ضعف عمومی بدون دلیل مشخص.

۶. کاهش وزن بدون دلیل:

کاهش وزن غیرمنتظره و بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی.

علائم خاص بر اساس نوع کرم

کرم‌های گرد (آسکاریس)

– سرفه و تب:

در مراحل اولیه عفونت، لاروهای آسکاریس ممکن است به ریه‌ها مهاجرت کرده و باعث سرفه و تب شوند.

– انسداد روده:

در صورت عفونت شدید، تعداد زیادی از کرم‌ها می‌توانند باعث انسداد روده شوند.

کرم‌های پهن (تنیا)

– درد شکم: ممکن است به صورت درد مبهم و مداوم باشد.

– کاهش وزن شدید: به دلیل جذب مواد مغذی توسط کرم.

– قطعات کرم در مدفوع: مشاهده قطعات کوچک کرم در مدفوع.

کرم‌های سنجاقی (کرمک)

– خارش شدید ناحیه مقعد: به ویژه در شب‌ها که می‌تواند خواب فرد را مختل کند.

– تحریک پوستی: خارش مداوم ممکن است باعث التهاب و تحریک پوستی در ناحیه مقعد شود.

عوارض احتمالی

۱. کم‌خونی:

برخی از کرم‌های روده مانند کرم‌های قلابدار می‌توانند باعث کم‌خونی شوند، زیرا خون میزبان را می‌مکند.

۲. سوء تغذیه:

کرم‌ها می‌توانند مواد مغذی را از غذا جذب کنند، که منجر به سوء تغذیه به ویژه در کودکان می‌شود.

۳. انسداد روده:

عفونت‌های شدید می‌توانند باعث انسداد روده و مشکلات جدی دیگر شوند.

۴. عفونت‌های ثانویه:

خارش مداوم و خاراندن ممکن است باعث عفونت‌های پوستی ثانویه شود.

۵. التهاب و آسیب به اندام‌ها:

در برخی موارد، کرم‌ها می‌توانند به اندام‌های داخلی مانند کبد، ریه‌ها و مغز آسیب برسانند.

تشخیص

– آزمایش مدفوع:

شایع‌ترین روش تشخیص عفونت کرم‌های روده بررسی نمونه مدفوع برای شناسایی تخم‌ها یا قطعات کرم است.

– آزمایش خون:

ممکن است برای بررسی علائم کم‌خونی یا عفونت مورد استفاده قرار گیرد.

– تصویربرداری:

در موارد خاص، پزشک ممکن است از تصویربرداری (مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی) برای تشخیص استفاده کند.

درمان

به نوع کرم و شدت عفونت دارد.

درمان کرم‌های روده معمولاً شامل داروهای ضد انگل است. برخی از این داروها عبارتند از:

• مبندازول (Mebendazole): برای درمان کرم‌های گرد و کرمک استفاده می‌شود.
• آلبندازول (Albendazole): برای درمان انواع مختلف کرم‌های روده از جمله کرم‌های گرد و تنیا.
• پرازیکوانتل (Praziquantel): بیشتر برای درمان کرم‌های پهن مانند تنیا استفاده می‌شود.

پیشگیری

• شستن دست‌ها با آب و صابون بعد از استفاده از توالت و قبل از خوردن غذا
• پختن کامل انواع گوشت
• شستن دقیق میوه‌ها و سبزیجات با آب سالم
• استفاده از آب آشامیدنی

با رعایت این نکات بهداشتی و درمان به موقع، می‌توان از عوارض جدی ناشی از کرم‌های روده جلوگیری کرد.

سلامت باشید.

 این مطلب شاید برای شما مفید باشد.