گره تیروئید چیست؟
گره تیروئید یک ناحیه کوچک یا توده در بافت تیروئید است که از نظر ظاهری از باقی تیروئید متمایز است. این گرهها ممکن است به صورت تکی یا چندگانه در تیروئید شکل گیرند. گرههای تیروئید ممکن است در سایزها و اندازههای مختلف باشند، از گرههای بسیار کوچک که با چشم دیده نمیشوند گرفته تا گرههای بزرگتر که ممکن است به وضوح در گردن حس کنید یا از آنها در تصویربرداری تشخیصی مثل سونوگرافی یا سیتی اسکن دیده شود.
گرههای تیروئید ممکن است به دلیل موارد مختلفی ایجاد شوند، از جمله نقصهای ژنتیکی، عوامل محیطی، التهاب تیروئید، یا تغییرات در سطح هورمونهای تیروئید. بعضی از این گرهها بیخطر هستند و علائم ناخوشایندی ایجاد نمیکنند، در حالی که گرههای دیگر ممکن است به مشکلات تیروئیدی منجر شوند.
برای تشخیص و مدیریت گرههای تیروئید، پزشکان معمولاً از ابزارهایی مانند سونوگرافی، آزمایشهای خون (برای اندازهگیری هورمونهای تیروئید)، و در برخی موارد، تصویربرداری های توموگرافی (مثل CT یا MRI) استفاده میکنند. در صورتی که گره تیروئیدی مشکوک به خطرناک یا سرطان باشد، ممکن است نیاز به بررسیهای بیشتر و درمان جراحی یا درمانهای دیگر داشته باشد.
شناسایی و علل گره تیروئید
شناسایی:
۱. بررسی فیزیکی:
– پزشک ممکن است با تجسم و لمس گردن شما، به دنبال وجود گرههای تیروئیدی بگردد.
۲. آزمایشات خون:
– اندازهگیری هورمونهای تیروئید و تستهای تشخیصی مانند تست TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) و تستهای آنتیتیروئید.
۳. سونوگرافی تیروئید:
– تصویربرداری صوتی برای نمایش ساختارها و گرههای تیروئیدی.
۴. تصویربرداری های توموگرافی (CT یا MRI):
– در مواردی که نیاز به تصویربرداری دقیقتر است.
علل:
۱. التهاب تیروئید (تیروئیدیت):
– التهاب در تیروئید میتواند به ایجاد گرههای تیروئیدی منجر شود.
۲. نقصهای ژنتیکی:
– برخی از افراد ممکن است به دلیل ژنتیک مستعد به ایجاد گرههای تیروئیدی باشند.
۳. عوامل محیطی:
– عواملی مانند نقص در مصرف ید، تغذیه نامتوازن، و تعدادی از عوامل محیطی میتوانند تأثیرگذار باشند.
۴. تغییرات هورمونی:
– تغییرات هورمونی مانند بارداری، مرحلههای مختلف سنی، یا تغییرات در دورههای قاعدگی.
مهم است تا هرگونه گره تیروئیدی توسط یک پزشک تخصصی ارزیابی شود تا علت آن مشخص شود و درمان مناسب انجام شود.
گرههای تیروئید در بسیاری از موارد بیخطر هستند و علائم ناخوشایندی ایجاد نمیکنند. اغلب گرههای تیروئید به طور اتفاقی در سیستم تیروئید ایجاد میشوند و اکثر آنها خود به خود کم خطرند. گره تیروئید در مردان نگرانکنندهتر است، اما در زنان شایعتر از آن است. علت شایعترین ندول تیروئید، گره کلوئیدی خوشخیم است و دومین علت پرطرفدار، آدنوم فولیکولار میباشد.با این حال، برخی از گرههای تیروئید ممکن است خطرناک باشند و به سرطان تیروئید تبدیل شوند. عواملی که ممکن است به افزایش خطر سرطان در گرههای تیروئید کمک کنند عبارتند از:
۱. اندازه بزرگ گره:
– گرههای بزرگتر ممکن است بیشتر به سرطان تبدیل شوند.
۲. سختی گره (پالپابل):
– اگر گره سخت یا پالپابل باشد، احتمال سرطان افزایش مییابد.
۳. نتایج ناتوانآزمایی:
– نتایج ناتوانآزمایی در آزمایشهای سونوگرافی یا فناوریهای تصویربرداری دیگر ممکن است نشان دهنده خطر سرطان باشند.
۴. سابقه خانوادگی:
– وجود سابقه خطر سرطان تیروئید در خانواده میتواند بیشترین خطر سرطان را نشان دهد.
۵. علائم ناخوشایند:
– اگر گره تیروئید علائم مانند تورم، درد، یا تغییرات در گلویی ایجاد کند، احتمال خطرناک بودن آن افزایش مییابد.
در صورتی که پزشک مشکوک به خطر سرطان در گره تیروئید شود، احتمالاً اقدامات تشخیصی بیشتری را معرفی خواهد کرد، از جمله آزمایشهای خون، سونوگرافی، تصویربرداری های توموگرافی (مثل CT یا MRI)، یا بررسیهای ناهمواری با سوزن (FNA) که نمونههای بافت را برای تحلیل زیر میکروسکوپ میگیرد.
درمان گره تیروئید:
درمان گره تیروئید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع گره، اندازه آن، آیا علائم ناخوشایندی ایجاد کرده یا خطر سرطانی دارد یا خیر، و وضعیت سلامت کلی فرد. درمانهای مختلف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. مشاهده و نظارت:
– در مواردی که گره تیروئید بیخطر و بدون علائم ناخوشایندی است، ممکن است پزشک تصمیم به مشاهده و نظارت داشته باشد، به معنای انجام تستها و تصاویر پزشکی به صورت دورهای برای نظارت بر روند گره.
۲. مصرف داروها:
– در برخی موارد، مصرف داروهای تیروئید مصنوعی میتواند به کنترل اندازه گره و کاهش علائم مرتبط کمک کند.
۳. اسکلروز سونوگرافی یا اسکلروز تیروئید:
– این روش به کمک سونوگرافی، با وارد کردن مادهای به گره، میتواند اندازه گره را کاهش دهد.
۴. جراحی:
– در مواردی که گره تیروئید خطرناک یا به سرطان تبدیل شده باشد، جراحی برای برداشتن قسمت مشکوک یا تمام تیروئید ممکن است لازم باشد.
۵. رادیواکتیو ایودین تراپی (RAI):
– در مواردی که گره یا تیروئید افزایش حجم داشته و به دلیل فعالیت هورمونی یا سرطان تیروئیدی بوده، RAI برای کاهش اندازه تیروئید یا تسکین علائم مورد استفاده قرار میگیرد.
سخن آخر:
هر درمانی باید با توجه به شرایط خاص هر فرد توسط پزشک تعیین شود. انتخاب درمان بستگی به تشخیص دقیق و توصیههای پزشک دارد. همچنین، پزشک ممکن است از تیم متخصصان، از جمله جراحان، اندوکرینولوژیستها و رادیولوژیستها برای تصمیمگیری بهتر در مورد درمان گره تیروئید استفاده کند.
سلامت باشید.