کرم کدو،تشخیص تا درمان

کرم کدو، یا تنیا، یک نوع کرم انگل است که در روده باریک انسان و حیوانات زندگی می‌کند. تشخیص و درمان با انجام آزمایش مدفوع و خون ومصرف داروهای ضدانگل است.این انگل می‌تواند از طریق مصرف غذای آلوده به تخم‌های آن منتقل شود. در اینجا به مراحل تشخیص تا درمان کرم کدو می‌پردازیم:

انواع کرم کدو

۱. تنیا ساژیناتا (Taenia saginata):

که به عنوان کرم کدو گاوی نیز شناخته می‌شود، یک نوع کرم نواری است که در روده باریک انسان زندگی می‌کند. این انگل از طریق مصرف گوشت گاو آلوده به کیست‌های لارو منتقل می‌شود. این نوع کرم می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و دیگر علائم بالینی در انسان شود.

چرخه زندگی تنیا ساژیناتا

۱. بلع تخم کرم:

– انسان‌ها با مصرف گوشت گاو نیم‌پز یا خام که حاوی کیست‌های لارو (سیستی‌سرکوس) است، آلوده می‌شوند.

۲. رشد کرم در روده:

– لاروها در روده باز می‌شوند و به دیواره روده متصل می‌شوند و شروع به رشد و بلوغ می‌کنند.

۳. تولید تخم:

– کرم بالغ تخم‌های خود را از طریق قطعاتی به نام پروگلوتید دفع می‌کند. این تخم‌ها با مدفوع از بدن خارج می‌شوند و می‌توانند خاک و علف را آلوده کنند.

۴. چرخه در گاو:

– گاوها با خوردن علف آلوده به تخم‌ها، آلوده می‌شوند. تخم‌ها در دستگاه گوارش گاو باز شده و لاروها به عضلات گاو مهاجرت می‌کنند، جایی که تبدیل به

کیست‌های لارو می‌شوند.

علائم و نشانه‌ها

– علائم عمومی:

– درد شکم

– کاهش وزن بدون علت مشخص

– اسهال یا یبوست

– ضعف و خستگی

– علائم خاص:

– مشاهده قطعات کرم (پروگلوتیدها) در مدفوع

– خارش مقعدی

۲. تنیا سولیوم (Taenia solium):

که به عنوان کرم کدو خوکی نیز شناخته می‌شود، نوعی کرم نواری است که در روده باریک انسان زندگی می‌کند. این انگل از طریق مصرف گوشت خوک آلوده به کیست‌های لارو (سیستی‌سرکوس) منتقل می‌شود. تنیا سولیوم می‌تواند باعث عفونت‌های جدی‌تری نسبت به تنیا ساژیناتا شود، زیرا علاوه بر عفونت روده‌ای (تناییدوزیس)، می‌تواند باعث سیستی‌سرکوزیس، عفونتی که در آن لاروها به دیگر بافت‌ها مانند مغز و عضلات نفوذ می‌کنند، نیز شود.

چرخه زندگی تنیا سولیوم

۱. بلع تخم کرم:

– انسان‌ها با مصرف گوشت خوک نیم‌پز یا خام که حاوی کیست‌های لارو (سیستی‌سرکوس) است، آلوده می‌شوند.

۲. رشد کرم در روده:

– لاروها در روده باز می‌شوند و به دیواره روده متصل می‌شوند و شروع به رشد و بلوغ می‌کنند.

۳. تولید تخم:

– کرم بالغ تخم‌های خود را از طریق قطعاتی به نام پروگلوتید دفع می‌کند. این تخم‌ها با مدفوع از بدن خارج می‌شوند و می‌توانند خاک و علف را آلوده کنند.

۴. چرخه در خوک:

– خوک‌ها با خوردن علف یا غذاهای آلوده به تخم‌ها، آلوده می‌شوند. تخم‌ها در دستگاه گوارش خوک باز شده و لاروها به عضلات خوک مهاجرت می‌کنند،

جایی که تبدیل به کیست‌های لارو می‌شوند.

سیستی‌سرکوزیس

– بلع تخم‌ها توسط انسان:

– انسان‌ها ممکن است با بلع تخم‌های تنیا سولیوم از طریق غذا یا آب آلوده، یا از طریق دست‌های آلوده به تخم‌ها، دچار سیستی‌سرکوزیس شوند.

– رشد لاروها در بافت‌ها:

– تخم‌ها در دستگاه گوارش باز شده و لاروها به دیگر بافت‌ها مانند عضلات، پوست، چشم‌ها و به ویژه مغز مهاجرت می‌کنند.

علائم و نشانه‌ها

– تناییدوزیس (عفونت روده‌ای):

– درد شکم

– کاهش وزن بدون علت مشخص

– اسهال یا یبوست

– ضعف و خستگی

– مشاهده قطعات کرم (پروگلوتیدها) در مدفوع

– سیستی‌سرکوزیس:

– با توجه به محل قرار گیری کیست‌ها، علائم می‌تواند متفاوت باشد:

– مغز (نوروسیستی‌سرکوزیس): سردرد، تشنج، مشکلات تعادل، اختلالات شناختی و رفتاری

– عضلات: تورم و درد عضلانی

– چشم‌ها: مشکلات بینایی

۳. دیپیلیدیوم کانینوم (Dipylidium caninum):

به عنوان کرم کدو سگ نیز شناخته می‌شود، نوعی کرم نواری است که بیشتر در سگ‌ها و گربه‌ها یافت می‌شود، اما می‌تواند انسان‌ها، به ویژه کودکان، را نیز آلوده کند. این انگل از طریق بلعیدن کک‌های آلوده به لارو کرم منتقل می‌شود.

چرخه زندگی دیپیلیدیوم کانینوم

۱. بلع کک آلوده:

– سگ‌ها، گربه‌ها یا انسان‌ها با بلعیدن کک‌های آلوده به لارو دیپیلیدیوم کانینوم آلوده می‌شوند.

۲. رشد کرم در روده:

– لاروها در روده باریک باز می‌شوند و به دیواره روده متصل می‌شوند و شروع به رشد و بلوغ می‌کنند.

۳. تولید تخم:

– کرم بالغ قطعاتی به نام پروگلوتید تولید می‌کند که حاوی تخم‌های کرم است. این قطعات با مدفوع از بدن خارج می‌شوند و به محیط اطراف می‌ریزند.

۴. چرخه در کک:

– لاروها در داخل بدن کک به بلوغ می‌رسند و تبدیل به سیستی‌سرکوس می‌شوند که آماده آلوده کردن میزبان جدید است.

علائم و نشانه‌ها

– در حیوانات (سگ‌ها و گربه‌ها):

– خارش و لیسیدن یا گاز گرفتن ناحیه مقعد

– کاهش وزن

– بی‌قراری

– مشاهده قطعات کرم (پروگلوتیدها) در مدفوع یا اطراف مقعد

– در انسان‌ها:

– بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود.

– خارش و تحریک در ناحیه مقعد

– مشاهده قطعات کرم در مدفوع

– در موارد نادر، علائم گوارشی مانند درد شکم و اسهال

تشخیص

۱. آزمایش مدفوع:

– بررسی نمونه‌های مدفوع برای تشخیص تخم‌ها یا قطعات کرم (پروگلوتیدها).

۲. معاینه بالینی:

– مشاهده قطعات کرم در ناحیه مقعد یا در مدفوع.

۳. تصویربرداری پزشکی:

– روش‌های تصویربرداری مانند CT، MRI و X-ray برای تشخیص محل دقیق کیست‌ها در بدن.

درمان

۱. داروهای ضدانگلی:

– داروهایی مانند پرازی‌کوآنتل یا نیک‌لوزاماید که باعث مرگ کرم‌ها و دفع آن‌ها از طریق مدفوع می‌شوند.

– آلبندازول و پرازی‌کوآنتل برای کشتن لاروها.

– ضد التهاب (کورتیکواستروئیدها) برای کاهش التهاب ناشی از مرگ لاروها.

– ضد تشنج در موارد نوروسیستی‌سرکوزیس

۲. درمان کک‌ها:

– استفاده از داروی ضد کک برای حیوانات خانگی و محیط زندگی آن‌ها.

– شستشوی مرتب حیوانات خانگی با شامپوهای ضد کک.

– تمیز کردن و ضدعفونی کردن محل خواب و زیستگاه حیوانات.

۳. رعایت بهداشت فردی و تغذیه‌ای:

– شست و شوی کامل دست‌ها، پخت کامل گوشت و جلوگیری از مصرف آب و غذاهای آلوده.

پیشگیری

۱. بهداشت حیوانات خانگی:

– استفاده از داروهای ضد کک به صورت منظم برای جلوگیری از آلودگی به کک‌ها.

– شستشوی مرتب حیوانات خانگی با شامپوهای ضد کک.

۲. بهداشت محیطی:

– تمیز کردن و ضدعفونی کردن محل خواب و زیستگاه حیوانات.

– جلوگیری از تماس حیوانات با کک‌ها از طریق استفاده از محصولات ضد کک و محیط‌های پاکیزه.

۳. آموزش و آگاهی:

– آموزش به کودکان درباره اهمیت رعایت بهداشت فردی.

– شستشوی مرتب دست‌ها، به ویژه بعد از تماس با حیوانات.

۴. پیگیری درمان:

– معمولاً پس از اتمام درمان، پزشک آزمایشات مدفوع را برای اطمینان از دفع کامل انگل تکرار می‌کند.

– در صورت نیاز، دوره درمان مجدد تجویز می‌شود.

با رعایت نکات بهداشتی و انجام آزمایشات دوره‌ای، می‌توان از ابتلا به این انگل پیشگیری کرده و در صورت ابتلا، به‌موقع آن را درمان کرد.

سلامت باشید.

مطالعه این مطلب شاید برای شما مفید باشد.