آسکاریس چیست؟

آسکاریس یک نوع انگل است که در بدن انسان می‌زیسته و از خانوادهٔ آسکاریدها می‌باشد. این انگل از طریق مصرف غذاها یا آب که حاوی تخم‌مرغ‌های آسکاریس است، وارد دستگاه گوارش انسان می‌شود. پس از رسیدن به رودهٔ بچه، لارو آسکاریس از پوست روده عبور می‌کند و به خونی که بر روی کبد روییده است نفوذ کرده و از آنجا به قلب منتقل می‌شود. سپس به ریه‌ها مهاجرت کرده و از ریه‌ها به گلوی انسان باز می‌گردد و سپس مجدداً به روده بازگشته و به بالغ درآمده و تا طول مدت زندگی خود در روده قرار می‌گیرد.

ویژگی های اسکاریس

۱. شکل ظاهری:

آسکاریس یک انگل آبستن با بدن بلند و استوانه‌ای است که در حالت بالغ حدود ۱۵-۳۵ سانتیمتر طول دارد. بدن آن سفید رنگ و بدون پوشش خارجی است.

۲. گوشت‌خوار بودن:

آسکاریس به عنوان یک انگل گوشت‌خوار زندگی می‌کند و از مواد غذایی مانند گلوتن، استخوان و چربی بهره می‌برد.

۳. دوره حیات:

زندگی آسکاریس شامل دو مرحله اصلی است: لارو (بچه) و بالغ. لاروهای آسکاریس در رودهٔ کوچک انسان پیچیده می‌شوند، سپس از طریق جریان خون به قلب و سپس به ریه‌ها مهاجرت می‌کنند. سپس به دستگاه گوارش بازمی‌گردند و به بالغ تبدیل می‌شوند که در آنجا می‌توانند تا ۲ سال زندگی کنند.

۴. علائم عفونت:

علائم عفونت با آسکاریس ممکن است شامل درد شکمی، تب، اسهال یا یبوست، خستگی، و کاهش وزن باشد، اما بسیاری از موارد عفونت‌ها بدون علایم خارجی هستند.

۵. منابع عفونت:

انسان‌ها می‌توانند از طریق مصرف مواد غذایی یا آب آلوده با تخم‌مرغ‌های آسکاریس عفونت بگیرند.

این ویژگی‌ها نشان می‌دهند که آسکاریس یکی از انگل‌های مهمی است که می‌تواند به سلامتی انسان‌ها آسیب برساند، بنابراین اهمیت شناسایی و درمان آن بسیار زیاد است.

علائم ابتلا به آسکاریس

ممکن است بسته به شدت و مرحله عفونت متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند. علائم ابتلا به آسکاریس به دو مرحله تقسیم می‌شوند: مرحله مهاجرت لاروها و مرحله عفونت روده‌ای بالغ.

علائم مرحله مهاجرت لاروها

۱. سرفه و خس‌خس سینه:

لاروها از ریه‌ها عبور کرده و ممکن است باعث سرفه، خس‌خس سینه و گاهی خلط خونی شوند.

۲. علائم شبیه به پنومونی:

تب، درد قفسه سینه و تنگی نفس ممکن است ناشی از واکنش‌های التهابی در ریه‌ها باشد.

علائم مرحله عفونت روده‌ای بالغ

۱. درد شکم:

درد یا ناراحتی در ناحیه شکم، به ویژه در ناحیه روده‌ها.

۲. اسهال یا یبوست:

تغییرات در الگوی حرکات روده.

۳. کاهش وزن و سوءتغذیه:

آسکاریس می‌تواند مواد غذایی را از بدن میزبان جذب کند، که منجر به کاهش وزن و سوءتغذیه می‌شود.

۴. استفراغ و تهوع:

ممکن است ناشی از تحریک روده‌ها باشد.

۵. بزرگ شدن شکم:

به خصوص در کودکان، شکم می‌تواند به دلیل تجمع کرم‌ها بزرگ شود.

۶. خستگی و ضعف:

به دلیل کاهش جذب مواد مغذی.

۷. وجود کرم در مدفوع:

در موارد شدید، کرم‌های بالغ ممکن است در مدفوع مشاهده شوند.

علائم شدیدتر و عوارض

۱. انسداد روده:

تجمع کرم‌ها ممکن است باعث انسداد روده‌ها شود که نیاز به جراحی دارد.

۲. پانکراتیت:

آسکاریس می‌تواند باعث التهاب پانکراس شود.

۳. کلانژیت:

التهاب مجاری صفراوی به دلیل مهاجرت کرم‌ها.

۴. آپاندیسیت:

در موارد نادر، کرم‌ها می‌توانند به آپاندیس مهاجرت کنند و باعث آپاندیسیت شوند.

تشخیص و درمان به موقع آسکاریس بسیار مهم است تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. اگر علائم مشکوکی دارید، مشاوره با پزشک ضروری است.

دلیل ابتلا به آسکاریس

عمدتاً مصرف تخم‌های این انگل است که از طریق آب یا غذای آلوده وارد بدن انسان می‌شوند. این تخم‌ها می‌توانند در محیط‌های مختلف، به ویژه در شرایط بهداشتی نامناسب، به مدت طولانی زنده بمانند. در ادامه، دلایل و عوامل موثر در انتشار و ابتلا به آسکاریس را توضیح می‌دهم:

دلایل و عوامل ابتلا به آسکاریس

۱. مصرف آب یا غذای آلوده:

– مصرف سبزیجات و میوه‌های شسته نشده یا به درستی ضدعفونی نشده که با خاک آلوده به تخم‌های آسکاریس تماس داشته‌اند.

– نوشیدن آب آلوده به تخم‌های آسکاریس.

۲. بهداشت فردی ناکافی:

– عدم شستشوی دست‌ها قبل از غذا خوردن یا پس از استفاده از توالت.

– استفاده از آب‌های غیر بهداشتی برای آشامیدن، شستشو یا تهیه غذا.

۳. زندگی در مناطق با شرایط بهداشتی نامناسب:

– مناطقی که فاقد سیستم‌های بهداشتی مناسب هستند و بهداشت عمومی به درستی رعایت نمی‌شود.

– استفاده از کود انسانی یا فضولات حیوانی به عنوان کود در کشاورزی بدون پردازش مناسب که می‌تواند حاوی تخم‌های آسکاریس باشد.

۴. شرایط محیطی مساعد برای تخم‌های آسکاریس:

– تخم‌های آسکاریس در شرایط مرطوب و گرم به خوبی زنده می‌مانند و قابلیت زنده ماندن تا چندین سال را دارند.

– خاک‌های آلوده به فضولات انسانی یا حیوانی می‌توانند به انتشار این تخم‌ها کمک کنند.

چرخه زندگی آسکاریس

۱. ورود تخم‌ها به بدن:

تخم‌های آسکاریس از طریق دهان وارد دستگاه گوارش می‌شوند.

۲. تبدیل به لارو:

تخم‌ها در روده باز شده و لاروها از آن‌ها خارج می‌شوند.

۳. مهاجرت لاروها:

لاروها از دیواره روده عبور کرده و از طریق جریان خون به ریه‌ها می‌رسند.

۴. بلع لاروها:

لاروها به گلو مهاجرت کرده و توسط میزبان دوباره بلعیده می‌شوند و به روده باز می‌گردند.

۵. تبدیل به کرم بالغ:

لاروها در روده به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند و تخم‌های جدید تولید می‌کنند.

پیشگیری