انواع گال
انواع گال (Scabies) بر اساس شدت علائم و نوع بیمار، به چند نوع مختلف تقسیم میشود. هر یک از این انواع گال علائم خاصی دارند و ممکن است نیاز به درمان متفاوتی داشته باشند. در ادامه به انواع مختلف گال اشاره میشود:
۱. گال معمولی
رایجترین نوع گال است که به علت آلودگی به انگل Sarcoptes scabiei ایجاد میشود. این نوع گال میتواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد و بهویژه در محیطهای پرجمعیت و خانوادگی شایعتر است.
ویژگیها و علائم گال معمولی:
- خارش شدید:
- ویژگی: خارش یکی از برجستهترین علائم گال معمولی است و بهویژه در شبها شدت مییابد.
- دلیل: این خارش ناشی از واکنش آلرژیک بدن به وجود انگلها و تخمهای آنها در پوست است.
- بثورات پوستی (راش):
- ویژگی: بثورات پوستی به صورت نقاط قرمز، برجستگیهای کوچک یا تاولهای ریز ظاهر میشوند.
- محل: این بثورات معمولاً در چینهای پوستی مانند بین انگشتان، مچها، زیر بغل، اطراف ناف، نواحی تناسلی و باسن مشاهده میشوند.
- خطوط زیر پوستی (Burrows):
- ویژگی: این خطوط باریک و پیچدار به رنگ خاکستری یا پوستی هستند و نشاندهنده مسیر حرکت انگل ماده در زیر پوست است.
- محل: این خطوط معمولاً در نواحی با پوست نازکتر مانند بین انگشتان، مچها و روی ساعدها دیده میشوند.
- زخمهای پوستی:
- ویژگی: به دلیل خارش شدید و خاراندن مکرر، زخمها و خراشهایی روی پوست ایجاد میشود که ممکن است به عفونتهای ثانویه منجر شوند.
تشخیص گال معمولی:
تشخیص گال معمولی معمولاً از طریق معاینه بالینی و مشاهده علائم فوق توسط پزشک انجام میشود. در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونهای از پوست بیمار برداشته و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند تا وجود انگل را تأیید کند.
درمان گال معمولی:
- داروهای موضعی:
- پرمترین ۵%: کرم پرمترین به عنوان خط اول درمان توصیه میشود. این کرم باید روی تمام بدن (از گردن به پایین) مالیده شده و بعد از ۸ تا ۱۴ ساعت شسته شود.
- لیندان ۱%: به دلیل خطرات جانبی کمتر توصیه میشود و باید با احتیاط استفاده شود.
- کروتامیتون ۱۰%: میتواند به صورت کرم یا لوسیون استفاده شود.
- بنزیل بنزوات ۲۵%: معمولاً در برخی کشورها به عنوان درمان استاندارد استفاده میشود.
- داروهای خوراکی:
- ایورمکتین: در موارد شدید یا مقاوم به درمان موضعی تجویز میشود.
- درمان خارش:
- آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش.
- کرمهای استروئیدی: مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و خارش.
- رعایت بهداشت و تمیزکاری:
- شستوشوی لباسها، ملحفهها و حولهها با آب داغ.
- قرنطینه وسایل آلوده به مدت ۳ تا ۷ روز.
پیشگیری از گال معمولی:
- رعایت بهداشت شخصی: شستوشوی منظم دستها و بدن.
- عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی.
- مراقبت در محیطهای پرجمعیت: مانند خوابگاهها و خانههای سالمندان.
نتیجهگیری:
گال معمولی یک بیماری مسری است که با درمان مناسب و رعایت بهداشت شخصی میتوان آن را کنترل کرد. درمان باید به سرعت انجام شود تا از انتقال به دیگران جلوگیری شود و علائم بهبود یابد.
۲. گال نروژی یا پوستهای
یک نوع شدید و نادر از گال است که معمولاً در افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات پوستی مزمن دیده میشود. این نوع گال نسبت به گال معمولی شدیدتر است و میتواند به تعداد زیادی انگل در پوست منجر شود.
ویژگیها و علائم گال نروژی:
- ضخیم شدن و پوستهپوسته شدن پوست:
- ویژگی: در گال نروژی، پوست به شدت ضخیم، خشک، و پوستهپوسته میشود. این پوستهها ممکن است خاکستری یا زرد باشند و به صورت لایههای ضخیم روی پوست ظاهر شوند.
- محل: این علائم معمولاً در دستها، پاها، سر، گوشها، ناخنها و دیگر نواحی بدن دیده میشوند.
- تعداد زیاد انگلها:
- ویژگی: برخلاف گال معمولی که معمولاً تعداد انگلها کم است، در گال نروژی تعداد بسیار زیادی انگل در پوست وجود دارد (تا میلیونها انگل).
- نتیجه: این تعداد زیاد انگلها باعث میشود که گال نروژی بسیار مسری باشد و به راحتی به دیگران منتقل شود.
- خارش کمتر یا عدم خارش:
- ویژگی: برخلاف گال معمولی که خارش شدید دارد، در گال نروژی ممکن است خارش خفیفتر باشد یا حتی وجود نداشته باشد. این ویژگی به دلیل ضعف سیستم ایمنی یا تغییرات در واکنش آلرژیک بدن به انگلها است.
- علائم سیستمیک:
- ویژگی: در برخی موارد، افراد مبتلا به گال نروژی ممکن است علائم سیستمیک مانند تب و خستگی نیز داشته باشند.
عوامل خطر برای گال نروژی:
- سیستم ایمنی ضعیف:
- ویژگی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV، افراد تحت درمان با داروهای سرکوبکننده ایمنی یا افرادی با بیماریهای مزمن پوستی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به گال نروژی هستند.
- شرایط زندگی:
- ویژگی: زندگی در محیطهای پرجمعیت یا کمبهداشت مانند خانههای سالمندان، خوابگاهها، و پناهگاهها میتواند خطر ابتلا به گال نروژی را افزایش دهد.
تشخیص گال نروژی:
تشخیص گال نروژی معمولاً از طریق معاینه بالینی و بررسی نمونههای پوست توسط پزشک انجام میشود. در برخی موارد، نمونهبرداری از پوست (بیوپسی) ممکن است برای تأیید تشخیص ضروری باشد.
درمان گال نروژی:
- داروهای موضعی:
- پرمترین ۵%: باید به طور گسترده روی تمام بدن (از گردن به پایین) استفاده شود. درمان ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد.
- بنزیل بنزوات ۲۵%: یک گزینه دیگر برای درمان موضعی است که باید با دقت استفاده شود.
- کروتامیتون ۱۰%: نیز میتواند برای تسکین علائم استفاده شود.
- داروهای خوراکی:
- ایورمکتین: معمولاً به عنوان درمان اصلی برای گال نروژی استفاده میشود. این دارو به صورت خوراکی مصرف میشود و ممکن است نیاز به چند دوره درمان داشته باشد.
- درمانهای کمکی:
- آنتیهیستامینها و کرمهای استروئیدی ممکن است برای کاهش خارش و التهاب تجویز شوند.
- مدیریت عفونتهای ثانویه:
- آنتیبیوتیکها: در صورت وجود عفونتهای باکتریایی ناشی از خراش و زخمهای پوستی، آنتیبیوتیکها ممکن است لازم باشند.
پیشگیری از انتشار گال نروژی:
- قرنطینه و جداسازی:
- ویژگی: افراد مبتلا به گال نروژی باید از دیگران جدا نگه داشته شوند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
- رعایت بهداشت و تمیزکاری:
- شستوشوی لباسها، ملحفهها و وسایل شخصی با آب داغ و قرنطینه وسایل آلوده: وسایلی که نمیتوان شست باید در کیسههای پلاستیکی به مدت ۳ تا ۷ روز نگه داشته شوند.
نتیجهگیری:
گال نروژی یک نوع شدید و مقاوم از گال است که نیاز به درمان فوری و دقیق دارد. این نوع گال بسیار مسری است و میتواند به سرعت در میان افراد با سیستم ایمنی ضعیف گسترش یابد. درمان مؤثر شامل استفاده از داروهای خوراکی و موضعی و رعایت دقیق بهداشت است.
۳. گال نوزادان و کودکان
نوعی گال است که بهویژه در نوزادان و کودکان زیر ۲ سال مشاهده میشود. علائم و نحوه درمان آن ممکن است با گال در بزرگترها متفاوت باشد. در این گروه سنی، گال میتواند به صورتهای خاصی بروز کند و نیاز به توجه ویژه داشته باشد.
ویژگیها و علائم گال در نوزادان و کودکان:
- بثورات پوستی خاص:
- ویژگی: بثورات پوستی در نوزادان و کودکان ممکن است به صورت نقاط قرمز، تاولهای کوچک، و پوستهپوسته شدن در نواحی مانند کف دستها، کف پاها، صورت، سر، و گردن ظاهر شوند.
- محل: برخلاف بزرگترها که معمولاً بثورات در نواحی خاصی مانند بین انگشتان و مچها ظاهر میشود، در کودکان و نوزادان بثورات میتوانند در نواحی وسیعتری از جمله صورت و سر نیز دیده شوند.
- خارش شدید:
- ویژگی: خارش در نوزادان و کودکان نیز ممکن است شدید باشد و به دلیل خاراندن ممکن است پوست دچار زخم و عفونتهای ثانویه شود.
- علائم اضافی:
- ویژگی: در برخی موارد، نوزادان و کودکان ممکن است علائم اضافی مانند تب و تحریکپذیری نیز داشته باشند که ناشی از ناراحتی ناشی از گال است.
تشخیص گال در نوزادان و کودکان:
تشخیص گال در نوزادان و کودکان معمولاً از طریق معاینه بالینی و بررسی علائم خاص صورت میگیرد. پزشک ممکن است نمونهای از پوست کودک را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارد تا وجود انگل را تأیید کند.
درمان گال در نوزادان و کودکان:
- داروهای موضعی:
- پرمترین ۵%: کرم پرمترین به طور گسترده به عنوان درمان اصلی برای نوزادان و کودکان توصیه میشود. باید به طور کامل بر روی کل بدن (از گردن به پایین) مالیده شود و بعد از ۸ تا ۱۴ ساعت شسته شود. در نوزادان زیر ۲ سال، درمان ممکن است به طور خاص تحت نظر پزشک تنظیم شود.
- کروتامیتون ۱۰%: ممکن است به عنوان گزینهای جایگزین استفاده شود.
- داروهای خوراکی:
- ایورمکتین: معمولاً در موارد شدید یا مقاوم به درمان موضعی استفاده میشود و باید تحت نظر پزشک تجویز شود.
- درمان خارش:
- آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش و ناراحتی استفاده میشوند.
- کرمهای استروئیدی: مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و خارش.
- رعایت بهداشت و تمیزکاری:
- شستوشوی لباسها، ملحفهها و وسایل شخصی با آب داغ.
- قرنطینه وسایل آلوده به مدت ۳ تا ۷ روز.
پیشگیری از گال در نوزادان و کودکان:
- پیشگیری از انتقال:
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا و عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی.
- رعایت بهداشت:
- شستوشوی منظم دستها و بدن نوزادان و کودکان.
- کنترل و درمان سریع:
- تشخیص و درمان سریع برای جلوگیری از شیوع و عود بیماری.
نتیجهگیری:
گال در نوزادان و کودکان نیاز به توجه ویژهای دارد، زیرا علائم آن ممکن است به صورتهای خاصی بروز کند و درمان آن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. رعایت بهداشت شخصی و درمان سریع و مؤثر از عوامل کلیدی در کنترل و پیشگیری از گال در این گروه سنی است.
۴. گال نودولار
با ایجاد ندولها یا برآمدگیهای پوستی خاص شناخته میشود. این نوع گال معمولاً بعد از درمان گال معمولی یا در اثر واکنشهای آلرژیک به انگلها و محصولات جانبی آنها ایجاد میشود.
ویژگیها و علائم گال نودولار:
- ندولها یا برآمدگیهای پوستی:
- ویژگی: نودولها یا برآمدگیهای کوچک و سفت، به رنگ قرمز یا قهوهای، که معمولاً خارشدار هستند.
- محل: این ندولها معمولاً در نواحی مانند زیر بغل، ناحیه تناسلی، کشاله ران و پشت ایجاد میشوند. در موارد شدیدتر، ممکن است در سایر نواحی بدن نیز ظاهر شوند.
- خارش:
- ویژگی: نودولها معمولاً خارشدار هستند و خارش میتواند بسیار آزاردهنده باشد.
- دلیل: خارش ممکن است ناشی از واکنشهای آلرژیک به انگلها یا تخمهای آنها باشد که در پوست باقی ماندهاند.
- پیشرفت نودولها:
- ویژگی: نودولها ممکن است با گذشت زمان بزرگتر شوند و به صورت زخمهای پوستی درآیند. در برخی موارد، این نودولها ممکن است به عفونتهای باکتریایی ثانویه منجر شوند.
تشخیص گال نودولار:
تشخیص گال نودولار معمولاً از طریق معاینه بالینی توسط پزشک و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار انجام میشود. پزشک ممکن است نمونهای از پوست (بیوپسی) را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارد تا وجود انگلها و تخمهای آنها تأیید شود.
درمان گال نودولار:
- درمان گال پایه:
- پرمترین ۵%: کرم پرمترین به عنوان درمان اصلی گال معمولی و نودولار تجویز میشود. این کرم باید روی تمام بدن (از گردن به پایین) مالیده شود و بعد از ۸ تا ۱۴ ساعت شسته شود.
- داروهای موضعی دیگر: مانند بنزیل بنزوات ۲۵% یا کروتامیتون ۱۰% نیز ممکن است استفاده شوند.
- درمان نودولها:
- کرمهای استروئیدی: برای کاهش التهاب و خارش ناشی از نودولها، ممکن است پزشک کرمهای استروئیدی مانند هیدروکورتیزون تجویز کند.
- آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش و ناراحتی ممکن است استفاده شوند.
- درمان عفونتهای ثانویه:
- آنتیبیوتیکها: اگر نودولها به عفونتهای باکتریایی ثانویه منجر شده باشند، ممکن است نیاز به آنتیبیوتیکها باشد.
- رعایت بهداشت و تمیزکاری:
- شستوشوی لباسها، ملحفهها و وسایل شخصی با آب داغ و تمیز کردن محیط زندگی برای جلوگیری از انتشار انگلها.
پیشگیری از گال نودولار:
- درمان کامل گال معمولی: اطمینان از درمان کامل گال معمولی و پیگیری درمان بهویژه برای افرادی که نودولها دارند.
- رعایت بهداشت شخصی: شستوشوی منظم بدن و اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا به گال.
- پیشگیری از شیوع: جلوگیری از استفاده مشترک از وسایل شخصی و رعایت تمیزکاری محیط زندگی.
نتیجهگیری:
گال نودولار یک نوع خاص از گال است که با ایجاد نودولهای پوستی خارشدار و مقاوم به درمان شناخته میشود. درمان مؤثر شامل درمان گال پایه، مدیریت نودولها و درمان عفونتهای ثانویه است. رعایت بهداشت و پیشگیری از شیوع نیز نقش مهمی در کنترل این نوع گال دارد.
۵. گال مخفی
علائم آن ممکن است خفیفتر و کمتر قابل توجه باشد و در نتیجه تشخیص آن دشوارتر باشد. در این نوع گال، علائم ممکن است به صورتهای غیرمعمولی بروز کنند و نیاز به توجه ویژه برای تشخیص و درمان دارند.
ویژگیها و علائم گال مخفی:
- خارش خفیفتر:
- ویژگی: در گال مخفی، خارش ممکن است کمتر شدید باشد و یا حتی به طور کامل وجود نداشته باشد. این وضعیت ممکن است به دلیل واکنش غیرمعمول بدن به انگلها باشد.
- دلیل: خارش کمتر میتواند ناشی از سیستم ایمنی ضعیف یا در حال تطبیق با انگلها باشد.
- بثورات پوستی محدود:
- ویژگی: بثورات پوستی ممکن است کمتر مشخص و محدود به نواحی خاصی از بدن باشد، که در نتیجه تشخیص بیماری دشوارتر میشود.
- محل: بثورات میتوانند در نواحی غیرمعمول مانند شکم، پاها یا پشت ظاهر شوند، و معمولاً در مناطقی که در گال معمولی بیشتر مشاهده میشود، کمتر به چشم میآیند.
- تغییرات پوستی غیرمعمول:
- ویژگی: در برخی موارد، تغییرات پوستی ممکن است به صورت غیرمعمولی بروز کنند، مانند بثورات خفیف، لکههای کوچک یا التهابهای خفیف که به راحتی با دیگر مشکلات پوستی اشتباه گرفته میشود.
تشخیص گال مخفی:
تشخیص گال مخفی معمولاً نیاز به توجه ویژه دارد. پزشک ممکن است بر اساس معاینه بالینی و تاریخچه پزشکی فرد، تشخیص را انجام دهد. در برخی موارد، آزمایشهای تکمیلی مانند نمونهبرداری از پوست و بررسی زیر میکروسکوپ میتواند به تأیید تشخیص کمک کند.
درمان گال مخفی:
- درمان پایه:
- پرمترین ۵%: کرم پرمترین به عنوان درمان اصلی گال توصیه میشود و باید به طور کامل بر روی کل بدن (از گردن به پایین) مالیده شود و بعد از ۸ تا ۱۴ ساعت شسته شود.
- داروهای موضعی دیگر: مانند بنزیل بنزوات ۲۵% یا کروتامیتون ۱۰% نیز ممکن است استفاده شوند.
- درمان خارش:
- آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش و ناراحتی.
- کرمهای استروئیدی: مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و خارش.
- پیگیری درمان:
- درمان مجدد: در صورت عدم بهبود یا وجود علائم باقیمانده، ممکن است نیاز به درمان مجدد یا تغییر در درمان وجود داشته باشد.
- رعایت بهداشت و تمیزکاری:
- شستوشوی لباسها، ملحفهها و وسایل شخصی با آب داغ و تمیز کردن محیط زندگی.
پیشگیری از گال مخفی:
- تشخیص و درمان سریع:
- درمان سریع و مؤثر برای جلوگیری از شیوع و عود بیماری.
- رعایت بهداشت شخصی:
- شستوشوی منظم بدن و اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا.
- پیشگیری از شیوع:
- عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی و رعایت تمیزکاری محیط زندگی.
نتیجهگیری:
گال مخفی نوعی از گال است که با علائم خفیفتر و کمتر قابل توجه شناخته میشود و ممکن است نیاز به تشخیص و درمان دقیقتری داشته باشد. درمان مؤثر شامل استفاده از داروهای موضعی و خوراکی، مدیریت خارش، و رعایت بهداشت و تمیزکاری است. توجه به علائم غیرمعمول و پیگیری درمان از عوامل کلیدی در کنترل و پیشگیری از این نوع گال است.
سلامت باشید.