رباط‌ها را بر اساس ویژگی‌ها و محل قرارگیری در بدن به دسته‌های مختلفی می‌توان تقسیم کرد. در اینجا به برخی از انواع اصلی رباط‌ها بر اساس عملکرد و موقعیت آن‌ها اشاره می‌شود:

۱. رباط‌های مفصلی (Articular Ligaments):

این نوع از رباط‌ها بین استخوان‌های یک مفصل قرار می‌گیرند و وظیفه اتصال و پایداری مفاصل را بر عهده دارند.

• رباط صلیبی قدامی (Anterior Cruciate Ligament – ACL): یکی از رباط‌های مهم زانو که از حرکت بیش از حد استخوان ران به جلو جلوگیری می‌کند.
• رباط صلیبی خلفی (Posterior Cruciate Ligament – PCL): این رباط نیز در زانو قرار دارد و از حرکت بیش از حد استخوان ران به عقب جلوگیری می‌کند.
• رباط جانبی داخلی (Medial Collateral Ligament – MCL): در سمت داخلی زانو قرار دارد و پایداری جانبی زانو را تأمین می‌کند.
• رباط جانبی خارجی (Lateral Collateral Ligament – LCL): در سمت خارجی زانو قرار گرفته و نقش مهمی در حفظ ثبات زانو دارد.

۲. رباط‌های خارج مفصلی (Extracapsular Ligaments):

این رباط‌ها بیرون از کپسول مفصلی قرار دارند و به حفاظت از مفصل و محدود کردن حرکات آن کمک می‌کنند.

• رباط دلتوئیدی (Deltoid Ligament): در ناحیه مچ پا قرار دارد و از آسیب‌های جانبی این ناحیه جلوگیری می‌کند.

۳. رباط‌های درون مفصلی (Intracapsular Ligaments):

این رباط‌ها در داخل کپسول مفصلی قرار گرفته‌اند و دو استخوان را به هم متصل می‌کنند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به رباط‌های صلیبی زانو اشاره کرد.

۴. رباط‌های ستون فقرات (Spinal Ligaments):

این رباط‌ها بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و در حفاظت از ستون فقرات و ثبات آن نقش دارند.

• رباط طولی قدامی (Anterior Longitudinal Ligament): این رباط از جلو مهره‌های ستون فقرات را به هم متصل می‌کند و از خم شدن بیش از حد به عقب جلوگیری می‌کند.
• رباط طولی خلفی (Posterior Longitudinal Ligament): در پشت مهره‌ها قرار گرفته و از خم شدن بیش از حد به جلو جلوگیری می‌کند.

۵. رباط‌های اندام‌های داخلی (Visceral Ligaments):

این رباط‌ها اندام‌های داخلی بدن را در جای خود نگه می‌دارند و از حرکت غیرطبیعی آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

• رباط‌های رحم (Uterine Ligaments): مانند رباط پهن و رباط گرد رحم که رحم را در محل خود ثابت نگه می‌دارند.
• رباط کبدی‌معدی (Hepatogastric Ligament): که کبد را به معده متصل می‌کند.

۶. رباط‌های زرد (Ligamentum Flavum):

این رباط‌ها بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و به حفظ ثبات مهره‌ها کمک می‌کنند. از مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌ها خاصیت الاستیک بودن است که اجازه حرکت کنترل‌شده را می‌دهد.

۷. رباط‌های صفاقی (Peritoneal Ligaments):

این رباط‌ها از صفاق (پرده‌ای که اعضای داخلی را می‌پوشاند) ساخته شده‌اند و اندام‌ها را در داخل حفره شکمی ثابت نگه می‌دارند.

۸. رباط‌های دندانه‌ای (Dentate Ligaments):

این رباط‌ها در طناب نخاعی قرار دارند و از حرکت بیش از حد آن جلوگیری می‌کنند.

هر یک از این رباط‌ها نقش خاصی در حفظ ثبات، کنترل حرکت و جلوگیری از آسیب به بدن ایفا می‌کنند.

وظایف رباط‌ها

رباط‌ها وظایف مهمی در حفظ عملکرد و ثبات بدن دارند. این وظایف شامل موارد زیر می‌شود:

۱. حفظ ثبات مفاصل:

رباط‌ها نقش اصلی در حفظ پایداری و استحکام مفاصل ایفا می‌کنند. با اتصال استخوان‌ها به یکدیگر، از جابجایی غیرعادی یا خارج از محدوده طبیعی آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

۲. کنترل و محدود کردن دامنه حرکت:

رباط‌ها میزان حرکت مجاز در مفاصل را محدود می‌کنند. این امر به جلوگیری از کشش یا حرکت بیش از حد و به تبع آن، آسیب‌های احتمالی مانند پیچ‌خوردگی‌ها یا دررفتگی‌ها کمک می‌کند. به عنوان مثال، رباط صلیبی قدامی (ACL) از حرکت بیش از حد استخوان ران نسبت به استخوان ساق جلوگیری می‌کند.

۳. جلوگیری از آسیب مفاصل:

با محدود کردن حرکات غیر طبیعی و تثبیت مفاصل، رباط‌ها از آسیب‌های مختلفی مانند کشیدگی، پارگی یا دررفتگی مفاصل جلوگیری می‌کنند. به عنوان مثال، رباط‌های جانبی زانو از خم شدن بیش از حد این مفصل در جهت‌های مختلف جلوگیری می‌کنند.

۴. حفظ هم‌راستایی استخوان‌ها:

رباط‌ها استخوان‌ها را در جایگاه درست خود نگه می‌دارند و از انحراف یا جابجایی آن‌ها در هنگام حرکت یا بارگذاری روی مفاصل جلوگیری می‌کنند.

۵. انتقال نیروی مکانیکی:

رباط‌ها می‌توانند نیروهایی که از یک استخوان به استخوان دیگر منتقل می‌شود را متعادل کرده و از انتقال نامناسب نیرو جلوگیری کنند. این نیروها به صورت ایمن در بدن توزیع می‌شوند تا فشار غیرمعمولی بر روی مفاصل وارد نشود.

۶. مشارکت در حس عمقی (Proprioception):

رباط‌ها گیرنده‌های حس عمقی (پروپریوسپشن) دارند که به مغز کمک می‌کنند موقعیت و حرکت مفاصل را در فضا تشخیص دهد. این حس به کنترل دقیق حرکت و جلوگیری از آسیب کمک می‌کند.

۷. حفظ وضعیت طبیعی اندام‌ها:

رباط‌ها در اندام‌های داخلی نیز نقش دارند و به تثبیت و حفظ موقعیت طبیعی اندام‌ها کمک می‌کنند. مثلاً رباط‌های رحم وظیفه دارند که این اندام را در جایگاه صحیح خود حفظ کنند و از جابجایی آن جلوگیری کنند.

در مجموع، رباط‌ها نه تنها در حفظ ثبات و پایداری بدن نقش اساسی دارند، بلکه به جلوگیری از آسیب‌ها و تنظیم حرکت طبیعی اعضای بدن کمک می‌کنند.

آسیب های رباطی