روز جهانی اوتیسم
اوتیسم
اوتیسم یک اختلال عصبی توسعهای است که معمولاً در دوران کودکی ظاهر میشود و بر تعامل اجتماعی، ارتباطات، و رفتار شخصی تأثیر میگذارد. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است با چالشهایی مانند مشکلات در ارتباطات غیرکلامی، تکرار وسایل یا عملها، تحت تأثیر شدیدی از روتینها و سریعیها، مشکلات حسی (مثل حساسیت به نور یا صدا)، و توجه و تمرکز محدود روبهرو شوند. اوتیسم در طیف گستردهای از شدت و علایم ظاهر میشود. برخی افراد ممکن است با شدت بسیار کمتری از این علایم روبرو شوند که به آنها “اوتیسم با سطح بالا” یا “اوتیسم سابقهدار” میگویند، در حالی که در موارد دیگر، علایم میتواند شدیدتر و نیاز به پشتیبانی و مراقبت بیشتری داشته باشد.
۱. ژنتیک:
مطالعات نشان دادهاند که ارثیه و ژنتیک میتواند نقش مهمی در بروز اوتیسم داشته باشد. افرادی که دارای برخی ژنهای خاص هستند، احتمال ابتلا به اوتیسم را بیشتر دارند.
۲. عوامل محیطی:
عوامل محیطی مانند عوامل زیستمحیطی، مواد شیمیایی، عفونتها، و مشکلات مربوط به حاملگی ممکن است در بروز اوتیسم نقش داشته باشند. برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف داروها و مواد مخدر توسط مادران باردار، عفونتهای بارداری، و نقص مواد مغذی میتوانند به بروز اوتیسم مرتبط باشند.
۳. اختلالات مغزی:
تغییرات در ساختار و عملکرد مغزی نیز ممکن است در بروز اوتیسم نقش داشته باشد. برخی تحقیقات نشان دادهاند که افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است تغییرات در مناطق مختلف مغزی مانند نقاط ارتباطی بین عصبی داشته باشند.
اگرچه این عوامل میتوانند در بروز اوتیسم نقش داشته باشند، اما بسیاری از جنبههای این اختلال هنوز تحت بررسی قرار دارند و اطلاعات بیشتری برای تأیید یا رد ارتباط آنها با بروز اوتیسم لازم است.
۱. مشکلات در ارتباطات اجتماعی:
ممکن است افراد مبتلا به اوتیسم دشواری در برقراری ارتباطات میان فردی داشته باشند، مانند دشواری در برقراری چشمانداز با دیگران، فهم و تفسیر احساسات دیگران، و یا به اشتراک گذاری علایق یا فعالیتهای مشترک.
۲. تکرار وسایل یا رفتارها:
ممکن است افراد با اوتیسم به طور مکرر رفتارها، عملکردها، یا علایق خاصی را تکرار کنند. این ممکن است شامل چیزهایی مانند چرت زدن، لرزیدن، دستها را پیچیدن یا تکان دادن، و حتی تکرار عبارات یا کلمات باشد.
۳. تحمل کمتر از تغییرات:
برخی افراد ممکن است مقاومت زیادی نسبت به تغییرات در روزمره یا بروز تغییرات در برنامهها یا محیط داشته باشند و این میتواند به آنها استرس و ناراحتی بیشتری بیافزاید.
۴. مشکلات در توجه و تمرکز:
برخی از افراد ممکن است دشواری در تمرکز و توجه داشته باشند و ممکن است سریع حواسشان پرت شود.
۵. حساسیتهای حسی:
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است حساسیت زیادی نسبت به نور، صدا، بوها، طعمها و یا لمس داشته باشند.
۶. تأخیر در توسعه زبانی:
در برخی از موارد، افراد ممکن است دیرتر به زبان راه یابند یا دچار مشکلات در استفاده از زبان برای بیان خود شوند. مهم است به این نکته توجه کنید که هر فرد ممکن است با تعداد و شدت متفاوتی از علایم اوتیسم روبهرو شود و در همین راستا نیاز به توجه و حمایت فردی دارند.
۱. آموزش و رفتارپزشکی :
این رویکرد مبتنی بر دانش از رفتارپزشکی است و به کمک تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای نامناسب افراد با اوتیسم میآموزد. این روش بر اساس مکانیسم تقویت مثبت و منفی کار میکند.
۲. توانبخشی شناختی-رفتاری :
این روش متمرکز بر بهبود تواناییهای شناختی و اجتماعی افراد است و به آنها کمک میکند تا مهارتهای متنوعی مانند مدیریت احساسات، حل مسائل، و تعامل اجتماعی را یاد بگیرند.
۳. داروها:
در برخی از موارد، داروها میتوانند برای کنترل علائم همراه با اوتیسم، مانند تحریکپذیری، اختلالات خواب، و مشکلات تمرکز مفید باشند. داروها معمولاً توسط یک پزشک تجویز میشوند.
۴. سختیگیری در محیط و رفتار:
تنظیم محیط زندگی فرد مبتلا به اوتیسم، از جمله تغییرات در منزل، مدرسه، و سایر محیطهای روزمره، میتواند به بهبود رفتار و آسایش فرد کمک کند.
۵. پشتیبانی تیمی:
مشاوره از تیمهای چندگانه از جمله پزشکان، روانشناسان، مربیان، و اعضای خانواده میتواند برای توسعه مهارتها و حمایت از فرد مبتلا به اوتیسم موثر باشد. به دلیل تنوع علائم و نیازهای هر فرد، درمان اوتیسم باید به شکل شخصیسازی شده و توسط یک تیم چندتخصصی انجام شود.
۱. بیان مواضع با وضوح:
از جمله برخوردهای موثر با افراد اوتیسم، استفاده از زبان ساده و واضح و بیان مواضع با احترام است. بهتر است از جملات کوتاه و مفهومی استفاده کنید و از اصطلاحات یا عباراتی که ممکن است گمراه کننده باشند، پرهیز کنید.
۲. توجه به علایق خاص:
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است علایق خاصی داشته باشند. اگر این علایق را شناخته و در ارتباط با آنها صحبت کنید، این میتواند پلی برای برقراری ارتباط موثر با آنان باشد.
۳. احترام به فضای شخصی:
برای افرادی که حساسیتهای حسی دارند، احترام به فضای شخصی آنها بسیار مهم است. از تحرکات غیرضروری یا ورود به فضای شخصی آنها پرهیز کنید.
۴. برقراری روال و پیشبینی:
برنامهریزی موارد مهم مانند تغییرات در برنامه روزانه را به افراد با اوتیسم اطلاع دهید تا آنها را آماده کنید. این کمک میکند تا آنان حس اطمینان بیشتری پیدا کنند.
۵. استفاده از ارتباطات غیرکلامی:
ارتباطات غیرکلامی مانند اشارهها، ابراز احساسات از طریق برجسته کردن صورت، و استفاده از تماس چشمی میتواند در برقراری ارتباط با افراد اوتیسم مفید باشد.
۶. تسهیل در شناخت و احترام به تفاوتها:
فراهم کردن فرصتها برای افراد با اوتیسم تا با تفاوتهای خود آشنا شوند و احترام به آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
در کل، برقراری ارتباط با افراد مبتلا به اوتیسم نیازمند فهم، توجه، صبر و احترام است. این ارتباطات ممکن است زمان بر باشد، اما با توجه به نیازها و مشکلات فرد، میتواند بسیار موثر و ارزشمند باشد.
سلامت باشید.