کوکسیلابورنتی
کوکسیلا بورنتی باکتری عامل بیماری تب کیو (Q fever) است. این باکتری به دلیل ویژگیهای خاص خود میتواند در شرایط محیطی مختلف زنده بماند و قابلیت بیماریزایی بالایی دارد.
ویژگیهای باکتری
طبقهبندی
– قلمرو: باکتریها
– شاخه: پروتئوباکتر
– رده: گاماپروتئوباکتر
– راسته: لگیونلاسیها
– تیره: کوکسیلایی
– سرده: کوکسیلا
– گونه: Coxiella burnetii
ویژگیهای زیستی
– کوکسیلا بورنتی یک باکتری کوچک، گرم منفی و اجباری داخل سلولی است، یعنی برای تکثیر به داخل سلولهای میزبان نیاز دارد.
– این باکتری توانایی زنده ماندن در شرایط نامساعد محیطی را دارد، بهویژه در خاک و گرد و غبار که میتواند برای مدت طولانی باقی بماند.
– دو فاز رشد دارد: فاز ۱ و فاز ۲. فاز ۱ بسیار عفونی است، در حالی که فاز ۲ کمتر عفونی است و بیشتر در محیط آزمایشگاهی مشاهده میشود.
چرخه زندگی
– ورود به بدن میزبان: باکتری از طریق استنشاق ذرات آلوده، تماس با حیوانات آلوده یا مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه وارد بدن انسان میشود.
– درون سلولهای میزبان: باکتری به سلولهای ماکروفاژ نفوذ کرده و درون واکوئلهای این سلولها تکثیر میکند.
– ایجاد عفونت: تکثیر باکتری در سلولهای ماکروفاژ و دیگر سلولها باعث ایجاد پاسخ التهابی در بدن میشود.
بیماریزایی
– بیماری حاد:
در بسیاری از موارد، عفونت با Coxiella burnetii باعث تب کیو حاد میشود که با علائمی مانند تب بالا، سردرد، درد عضلانی و خستگی شدید همراه است.
– بیماری مزمن:
در موارد نادر، عفونت مزمن رخ میدهد که معمولاً شامل التهاب قلب (اندوکاردیت) میشود و میتواند مشکلات جدیتری ایجاد کند.
راههای انتقال
– استنشاق ذرات آلوده: ذرات هوا حاوی باکتری که از ترشحات حیوانات آلوده ناشی میشود.
– تماس مستقیم: تماس با خون، ادرار، مدفوع یا محصولات زایمانی حیوانات آلوده.
– مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه: باکتری میتواند از طریق مصرف لبنیات آلوده منتقل شود.
پیشگیری و کنترل
– پیشگیری از تماس: اجتناب از تماس با حیوانات آلوده و استفاده از تجهیزات حفاظتی در مزارع.
– کنترل محیطی: کاهش گرد و غبار در محیطهای دامداری و مدیریت مناسب ترشحات حیوانات.
– مصرف لبنیات پاستوریزه: اطمینان از مصرف محصولات لبنی پاستوریزه برای جلوگیری از انتقال بیماری.
درمان
– درمان با آنتیبیوتیکهایی مانند داکسیسایکلین مؤثر است. در موارد حاد معمولاً دوره درمان کوتاهمدت است و در موارد مزمن، درمان طولانیمدت و ترکیبی از آنتیبیوتیکها مورد نیاز است.
– یک پاتوژن قوی با قابلیتهای منحصر به فرد است که باعث میشود کنترل و پیشگیری از تب کیو به تلاشهای دقیق و هماهنگ نیاز داشته باشد.