افسردگی موقعیتی به معنای افت روحی است که به دلیل شرایط خاص یا وقایع خاص در زندگی فرد ایجاد می‌شود. این نوع افسردگی ممکن است ناشی از مشکلات مالی، مسائل خانوادگی، مشکلات شغلی، یا هر نوع وقایع ناراحت‌کننده‌ای باشد که تاثیرات منفی بر روحیه و سلامت روانی فرد داشته باشد.

افسردگی موقعیتی به عنوان افسردگی واکنشی نیز شناخته می‌شود. این نوع افسردگی معمولاً با علائمی مشابه افسردگی کلاسیک همراه است. افسردگی موقعیتی به خودی خود قابل تشخیص نیست، اما واکنش‌هایی را توصیف می‌کند که افراد در مواجهه با شرایط دشوار نشان می‌دهند. در برخی موارد، تغییرات منفی در روحیه قابل مشاهده نیست، اما واکنش‌های را توصبف می کند که افراد در مواجهه با شرایط سخت نشان می‌دهند. برخی موارد اختلال در تغییرات منفی رخ نمیدهد بلکه تغییرات مثبت  استرس زا در زندگی همچنان ممکن است منجر به آسیب روحی شود، مانند افسردگی پس از زایمان. در این لحظات، احساسات زیادی بر فرد تأثیر می‌گذارند و ممکن است نهایتاً ترس، غم، و ناامنی ایجاد شود.

عوامل افسردگی موقعیتی

۱. مشکلات مالی: دچار مشکلات مالی شدن، از دست دادن شغل، یا ناتوانی در تأمین نیازهای اساسی.

۲. مسائل خانوادگی: مثل اختلافات خانوادگی، جدایی، یا از دست دادن یکی از اعضای خانواده.

۳. مشکلات شغلی: استرس‌های مرتبط با محیط کار، فشارهای شغلی، یا احساس ناکارآمدی در کار.

۴. مشکلات اجتماعی: از جمله احساس تنهایی، اختلالات در ارتباطات اجتماعی، یا از دست دادن ارتباطات مهم.

۵. مشکلات سلامت: مثل بیماری‌ها یا مشکلات فیزیکی که تأثیر منفی بر روانی فرد داشته باشد.

علائم افسردگی موقعیتی:

بسته به شرایط مختلف زندگی افراد متفاوت است. با این حال، برخی از علائم رایج افسردگی موقعیتی عبارتند از:

۱. افزایش استرس:

افراد ممکن است در مواجهه با وقایع استرس‌زا، سطح استرس خود را افزایش دهند.

۲. افت انرژی:

افسردگی موقعیتی ممکن است منجر به کاهش انرژی و احساس خستگی شدید شود.

۳. تغییرات در خواب و اشتها:

ممکن است باعث افزایش یا کاهش خواب و اشتها شود. برخی افراد ممکن است به خواب زیادی نیاز داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است با مشکلات خواب روبرو شوند.

۴. احساس ترس یا ناامنی:

وقایع استرس‌زا می‌توانند احساس ترس و ناامنی را در فرد ایجاد کنند.

۵. افکار منفی:

افراد ممکن است به دلیل شرایط موقعیتی منفی، افکار منفی و پیش‌بینی‌های ناامیدگون را تجربه کنند.

۶. کاهش تمرکز و توجه:

افسردگی موقعیتی ممکن است باعث کاهش توانایی در تمرکز و توجه شود.

۷. انزوا و کاهش فعالیت‌های اجتماعی:

افراد ممکن است از فعالیت‌های اجتماعی کم شوند و به انزوا درآیند.

۸. تغییرات در وزن:

ممکن است باعث افزایش یا کاهش وزن شود.

۹. احساس گناه و بی‌ارادگی:

فرد ممکن است به خود سرزنش کند و احساس بی‌ارادگی و ناکامی داشته باشد.

تغییراتی که در افسردگی موقعیتی نقش دارند:

تغییرات در افسردگی موقعیتی ممکن است در ابعاد مختلف زندگی فرد تأثیر بگذارد. در زیر، تعدادی از تغییرات معمولاً مشاهده شده در افراد مبتلا به افسردگی موقعیتی آورده شده است:

• تغییرات در شرایط عاطفی:
  – افزایش احساسات ناامیدی و ناراحتی.
  – افزایش ترس و اضطراب در مواجهه با وضعیت‌های استرس‌زا.
• تغییرات در رفتارها:
  – انزوا و کاهش فعالیت‌های اجتماعی.
  – کاهش شدت فعالیت‌های روزانه و کم‌تر شدن انگیزه برای انجام وظایف.
  – افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل به عنوان راهی برای مقابله با استرس.
• تغییرات در عملکرد فیزیکی:
  – کاهش سطح انرژی و افت کارایی فیزیکی.
  – مشکلات در خواب شامل بی‌خوابی یا افزایش نیاز به خواب بیش از حد.
• تغییرات در افکار و باورها:
  – افزایش افکار منفی و پیش‌بینی‌های ناامیدگون درباره آینده.
  – افزایش افکار خودسوزی و احساس بی‌ارادگی.
• تغییرات در وضعیت خواهشی:
  – افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های جسمی به دلیل ضعف سیستم ایمنی.
  – تغییرات در وزن شامل افزایش یا کاهش وزن.
• تغییرات در عملکرد شغلی و تحصیلی:
  – کاهش علاقه و انگیزه در انجام وظایف شغلی یا تحصیلی.
  – افزایش تعطیلات کاری یا غیبت از محل کار یا مدرسه.
• تغییرات در رابطه با دیگران:
  – مشکلات در ارتباطات و روابط میان فردی.
  – کاهش توانایی در ابراز احساسات و ارتباط با دیگران.

توجه به این تغییرات و تشخیص زودهنگام افسردگی موقعیتی می‌تواند کمک کند تا افراد به موقع پشتیبانی و درمان مناسب را دریافت کنند و با مشکلاتشان مواجه شوند. درمان‌های متنوعی از مشاوره روان‌شناسی و مصاحبه تا داروهای ضد افسردگی ممکن است برای مدیریت افسردگی موقعیتی مورد استفاده قرار گیرد.